Bolle buik

• Geneeskunde
• WO
• Studiejaar 3

Patient met een bolle buik

Inhoud

Casus ter introductie

Verdieping

Afsluitende casus

Visite aanvraag

Vrouw, 70 jaar

Woonachtig in verzorgingshuis

Sinds een aantal dagen moeizamere ontlasting

Anamnese

VG: COPD, verslaving, recent trauma 

Med: puffers, temazepam, oxycodon + pcm

5 dagen moeizamere ontlasting

Laatste keer ontlasting is 3 dagen geleden

Geen buikpijn, geen braken

Lichamelijk onderzoek

Onverzorgde vrouw
Abdomen

• Bolle buik
• Spaarzame peristaltiek
• Geen drukpijn, gespannen buik, niet geprikkeld

Beleid

Begonnen met laxeren + klysmeren. 

Later op de dag geen effect: SEH --> wilde patiente niet. 

Beleid

Begonnen met laxeren + klysmeren. 

Later op de dag geen effect: SEH --> wilde patiente niet. 

Volgende dag: verslechtering met geprikkelde buik en ziek

--> presentatie SEH --> CT abdomen --> geperforeerd colon bij een obstructieve ileus op basis van een coloncarcinoom

Ileus

Mechanische ileus

= obstructie

Streng

Volvulus

Tumor

Strictuur

Paralytische ileus

= verminderde motiliteit

post-operatief

peritonitis

medicatie (opoiden)

Paralytische ileus

Paralytische ileus

Komt minder vaak voor dan mechanisch

Kan compleet of partieel zijn

Op CT nog wel lucht in rectum

Beleid is ondersteunend, soms operatief

Mechanische ileus

Hoeveel % van de mechanische ileus betreft de dunne darm (ten opzichte van het colon)?

1. 50%
2. 80%
3. 30%
4. 10%

Dunne darm ileus

Hernia's

RIP

Streng

Ziekte van Crohn

Galstenen

Volvulus

Invaginatie

Dikke darm ileus

RIP

Volvulus

Diverticulitis

RIP distaal groeien obstructief

RIP proximaal groeien restrictief

Wat is de meest voorkomende oorzaak van een dunne darm ileus?

1. Streng
2. Hernia
3. Maligniteit
4. Invaginatie

Wat is de meest voorkomende oorzaak van een dikke darm ileus?

1. Volvulus
2. Maligniteit
3. Diverticulitis
4. Fecale impactie

Dunne darm obstructie

krampende buikpijn 

vroeg (gallig) braken

Bolle buik (soms)

Laat obstipatie

Colon obstructie

Krampende buikpijn

laat (gallig/fecaal) braken

Bolle buik (vaak)

Vroeg obstipatie

Incompetente klep van Bauhin

Lichamelijk onderzoek

Dehydratie

Abdominaal:

• Inspectie: distentie, littekens, hernia's
• Auscultatie: gootsteengeruizen (vroeg) - afwezig (laat)
• Percussie: hypertympaan - gedempt
• Palpatie: hernia's/zwellingen etc
• Rectaal toucher: tumor/fecale impactie/ingevallen

Aanvullend onderzoek

Ileus is een klinische diagnose

Bloed: elektrolyten/ontstekingswaarden

CT-abdomen met contrast

Wat is het beleid bij een ileus?

1. Operatief
2. Conservatief
3. Beide mogelijk
4. Geen idee

Vervolgstappen

Operatie indicatie

• Ischemie/necrose/perforatie
• Closed-loop obstructie
• Hernia/tumor/volvulus

Conservatief beleid

Opname

NPO + pijnstilling

Maaghevel

Gastrografine/Telebrix (contrastmiddel)

Gastrografine

Diagnostisch:

Rontgencontrastfoto: nauwkeurige voorspeller beloop

• Contrast in colon --> gunstig

Therapeutisch:

Hyperosmolair: 

• Vocht aantrekken in dunne darm --> minder oedeem

Protocol gastrografine

100ml gastrografine/telebrix toedienen via sonde

6-8 uur later rontgenfoto

• Bij contrast in colon --> conservatief beleid continueren
• Bij geen contrast in colon --> operatief beleid

Take home message

Herkennen van een ileus

Klinisch onderscheid dunne/dikke darm

Vergeet niet te kijken naar hernia's (liezen)

Bronnen

• https://www-uptodate-com.vu-nl.idm.oclc.org/contents/etiologies-clinical-manifestations-and-diagnosis-of-mechanical-small-bowel-obstruction-in-adults/print search=intestinal%20obstruction&source=search_result&selectedTitle=1~150&usage_type=default&display_rank=1
• https://www-uptodate-com.vu-nl.idm.oclc.org/contents/management-of-small-bowel-obstruction-in-adults?search=intestinal%20obstruction&topicRef=8037&source=see_link
• https://www.hetacuteboekje.nl/hoofdstuk/mdl/ileus.html
• https://www.startpuntradiologie.nl/coschappen/chirurgie/buik/x-buikoverzicht/index.html
• https://prezi.com/4yyf_wtbfjpn/lower-gi/
• https://prezi.com/807m_svxibf7/bowel-obstruction/
• https://prezi.com/5bqny3ra6hop/paralytic-ileus/
• https://www-uptodate-com.vu-nl.idm.oclc.org/contents/postoperative-ileus?search=ileus&source=search_result&selectedTitle=1~150&usage_type=default&display_rank=1#H8
• https://www.ntvg.nl/artikelen/gastrografin-als-prognostisch-en-therapeutisch-medium/reacties
• https://prezi.com/g9o7twdjqdss/paralytic-ileus/