3.1: totalitaire staten

• geschiedenis
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 4

Historisch Overzicht hoofdstuk 3.1

Het Interbellum  1919 - 1939

Totalitaire Samenlevingen

Deelvraag 3.1

Hoe was het leven in de Sovjet-Unie in het interbellum ?

Oorzaken van de Russische revolutie

• Volk heeft het slecht: gebrek aan alles. (eten, inspraak, oorlog etc.)

• Verlies Russisch-Japanse oorlog (1904-1905)

• Bloedig neerslaan van opstand (1905): Bloedige zondag

• Grote verliezen in de Eerste Wereldoorlog

Russische Revolutie = Staatsgreep Communisten

* enorme armoede, versterkt door WO I,  mensen komen in opstand

* burgers en sociaal-democraten zetten de tsaar af

* de nieuwe regering is zwak en verdeeld

* na 8 maanden plegen de communisten een gewapende staatsgreep

* burgeroorlog wit russen (burgers, adel, soc-demo) tegen rood russen (communisten)

* Nicolaas II en gezin worden vermoord

De Sovjet-Unie 

onder Lenin

1917-1924

Langzaam begint een jongeman, genaamd Iosif Dzjoegasjvili (bijnaam: Stalin), steeds belangrijker binnen de Communistische Partij te worden.

Lenin moet niets van Stalin hebben: hij vindt hem te grof en ongeschikt als leider (op opvolger). Maar Lenin krijgt een aantal beroertes...

Kenmerken dictatuur Stalin:

- Planeconomie

- Dictatuur

- Persoonsverheerlijking

- Censuur en indoctrinatie

- Terreur (o.a. showprocessen en strafkampen)

Rusland nu Sovjet-Unie 

* burgeroorlog tot in 1922, Trotski.

* Lenin gaat de gehele samenleving onder dwang omvormen

(geheime politie, martelingen, strafkampen, terreur, show processen)

* Lenin dood in 1924,  ....Stalin of Trotski  !!!!!!

* Stalin (de man van staal) wint, de terreur wordt nog erger.

* een totalitaire samenleving

Kenmerken van een totalitaire staat

Het belang van de groep en de staat gaat voor alles.

De leider is allesoverheersend.

Eenpartijstelsel, geen parlementaire democratie (of nep !)

Massamedia: propaganda.

Jeugd geïndoctrineerd.

Veel uiterlijk vertoon.

Wat is een juiste omschrijving van een totalitaire staat ?

1. Beschrijving van het volledige grondgebied.
2. De regering heeft alle macht na de verkiezingen.
3. Alle macht voor de individuele burgers.
4. Alle macht inhanden van een kleine groep of een persoon.

• Lenin sterft in 1924
• Stalin zal het economisch achtergebleven land snel industrialiseren en de Sovjet-Unie laten uitgroeien tot een wereldmacht.

• Maar dit had een erg hoge prijs:
   Collectivisatie & Totalitaire staat (terreur). 

Visie Marxisme:

De communistische revolutie wordt door de arbeidersklasse geleid.

Visie Leninisme:

De communistische revolutie wordt door de partij geleid.

Visie Stalinisme:

Communisme met één man als leider (Stalin zelf).

Stalin

• Na dood van Lenin Stalin aan de macht.
• Maakt einde aan NEP.
• Industrialiseert de Sovjet Unie.
• Opbouw zware industrie het belangrijk

Showprocessen

Tegenstanders worden (meestal) vals beschuldigd

en worden in een oneerlijke rechtszaak tot zware straffen veroordeeld.

Bij dit soort showprocessen stond de uitkomst al vast 

voordat de rechtszaak was begonnen: schuldig!

Grote terreur (1934-1938)

Stalin was bang voor andere die zijn macht wouden afpakken

Vooral oude bolsjewieken wantrouwde Stalin

Planeconomie

• Onder Stalin werd de Sovjet-Unie een planeconomie.
• Dit betekende dat de staat besliste wat én hoe er moest worden geproduceerd.

• Hiermee wilde Stalin laten zien dat de Sovjet-Unie een machtiger land was dan de kapitalistische landen met hun vrije markt-economie.

Stalin gebruikte alles om zijn macht in het land te vergroten en te behouden, zoals censuur.

Stalin bepaalde wat er in de kranten én de geschiedenisboeken kwam te staan: vroegere medestanders werden 'er uit geschreven'

Sovjet-Unie, een dictatuur van de Communistische partij

* een dictatuur van de grote partij leider Stalin

* Al het privé bezit wordt afgeschaft , iedereen "gelijk"

* alles is van het volk = de staat = comm partij = Stalin

* bouwen aan de communistische heilstaat, 

* Plan economie, 5 jaren plannen, overheid bepaalt productie

* Collectivisatie landbouw, staatsboerderijen

De Goelag's van Stalin

kort Filmpje

Opdrachten maken en nakijken

pagina  72 ev

opdrachten 2, 3, 4, 6, 7, 8, 10, 11.

Deelvraag 3.1

Hoe was het leven in de SU in het interbellum ?