Blaas katheter

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Katheteriseren blaas

Voorbehouden handeling

Een katheter is een holle buis waarmee men vloeistoffen in de blaas kan brengen en af kan laten vloeien.

Soorten urineweg katheters

• éénmalige katheter
  
• katheter a demeur
  
• suprapubische verblijfskatheter
  
• nefrostomiekatheter
  

Materialen waaruit de katheter is gemaakt;

Een katheter is gemaakt van Polyvinylchloride (PVC), latex, Polytetrafluorethyleen (PTFE), siliconen of van een combinatie van deze stoffen. Sommige zijn gecoat met hydrogel, siliconen-elastomeer of zilver.

􀂄 Een PVC (of plastic) katheter is relatief goedkoop, maar neigt snel tot korstvorming en kan storend zijn bij beweging. De katheter heeft de grootste interne diameter.

􀂄 Latex is zacht en soepel, maar is niet geschikt voor mensen met een latexallergie. Bij langer gebruik dan 10 dagen zijn latexkatheters minder geschikt, omdat urine het latex aantast en er korstvorming kan ontstaan. Er zijn latexkatheters met hydrogel coating, dat ze geschikt maakt voor langduriger verblijf. (Duur is afhankelijk van wat de fabrikant aangeeft). Bij dit soort katheters is PFTE permanent aan latex gebonden. PFTE is zacht en irriteert het slijmvlies minder snel.

􀂄 Sommige katheters hebben een siliconen- elastomeerlaag. Deze coating vereenvoudigt het inbrengen van de katheter en helpt beschadiging van de binnenwand van de urethra voorkomen. Korstvorming ontstaat minder snel dan bij PVC en latexkatheters.

1

redenen voor een blaaskatheter

redenen blaaskather

• urineretentie
• blaasproblemen (neurologische aandoeningen, zwakke blaas)
• ernstige incontinentie
• verstopte urinebuis
• bedlegerigheid
• onderzoek 

3 groepen indicaties

• drainage
• onderzoek
• inbrengen medicijnen

welke onderzoeken zijn mogelijk door een blaaskatheterisatie?

1. urinekweek
2. diagnose urine retentie
3. blaasfunctie
4. allen antwoorden zijn goed

player.hihaho.com

waarop observeer je urine?

waarop observeer je de CAD?

Complicaties CAD voorkomen

• voorkom knikken in de slangen
  
• katheter bij fixeren op het bovenbeen niet te krap
  
• pas op voor “rijdende katheter” 
• urine opvangzak altijd lager dan de blaas
  

Meten urine met blaasscan, of blaasecho of bladderscan

• niet of nauwelijks belastend
• middels geluidsgolven
• geen complicaties
• snel en doelmatig

kun je op een niet-invasieve manier het blaasvolume meten. De blaasscan doet dit door middel van ultrageluidsgolven. Vanwege de kleinere kans op complicaties heeft het meten van het blaasvolume met een blaasscan de voorkeur boven katheterisatie.*, ** Ook is het uitvoeren van een blaasscan minder tijdsintensief. Het kan onnodige katheterisaties voorkomen en het succes van eenmalige katheterisatie vergroten.**

"residu" staat voor:

1. urine die achter blijft in de blaas na het urineren
2. Het onvermogen om de blaas te legen als deze vol is
3. beide antwoorden zijn goed

Doel van en indicatie voor een bladderscan

• Door middel van een bladderscan wordt het blaasvolume gemeten.
• het meten van het residu (het blaasvolume dat achterblijft als de cliënt spontaan geürineerd heeft);
• het meten van de urineretentie (urine dat achterblijft in de blaas door onvermogen om  om spontaan te kunnen urineren als de blaas gevuld is);
• het controleren van het op gang komen van de natuurlijke blaaslediging na bijvoorbeeld verwijderen van een verblijfskatheter of suprapubische katheter;

Complicatie CAD

• slijmvliesbeschadiging
• koorts
• infectie; uretritis, cystitis, prostatitis,, urineweginfectie, urosepsis
• blaaskrampen
• blaasatrofie
• hematurie
  
• steen aanslag

Aandachtspunten en observatiepunten bij een verblijfskatheter

Let op de volgende punten:

􀂄 de hoeveelheid urine Zeker wanneer de katheter pas is ingebracht dient de urineproductie gecontroleerd te worden. Per 24 uur is de urineproductie ongeveer 1500 ml. Dit betekent ongeveer 60 ml per uur.

Urineweginfectie Bij cystitis handelen volgen de richtlijnen van de WIP-werkgroep infectie preventie

Steenslag Urine alkalisch, fosfaten slaan neer. Gebruik geen siliconen katheters en aanzuren van de urine

Blaaskrampen

Reactie van lichaam op vreemd lichaam. Spasmolytica, is een alarmsignaal van de blaas, hij is vol. Eerst controle of de blaas goed leeg is, niet verstopt is van de blaas. Kan ook van de ballon komen, deze laten leeglopen, katheter dieper in de blaas leggen en weer vullen.

Lekkage langs de katheter Meestal door krampen of te grote bal

Hematurie Door beschadiging, infectie, kan ook komen door spoelen.

􀂄 Onrust of verwardheid van de cliënt Psychische onrust en verwardheid kan het risico op het zelf verwijderen van de katheter vergroten.

De volgende observatie punten kunnen wijzen op een blaasontsteking:

􀂄 bestanddelen in de urine Controleer de urine op aanwezigheid van slierten, vlokken, gruis of bloed.

􀂄 Penetrante geur Een penetrante geur wordt alleen waargenomen tijdens het legen van de urinezak. Let tijdens het legen op de geur.

􀂄 Pijn in de onderbuik Pijn kan wijzen op een blaasontsteking. Blaaskrampen echter wijzen meestal niet op een blaasontsteking. Het is een natuurlijke reactie op de aanwezigheid van een vreemd voorwerp. Door blaaskrampen kan de urine langs de katheter lekken. Het terugbrengen van de hoeveelheid vloeistof in de ballon tot 5 ml kan de krampen en het lekken verminderen. De krampen kunnen ook ontstaan doordat de katheter verstopt of afgekneld is.

􀂄 Temperatuur Verhoging op koorts in combinatie met één van de bovengenoemde punten kan een aanwijzing zijn voor een blaasontsteking

een urethritis is:

1. een blaasontsteking
2. een plasbuis ontsteking
3. een nierbekken ontsteking
4. een ontsteking van de prostaat

Voorlichting aan zv die een cad krijgt

• invasieve handeling
  
• intieme zone
  
• niet pijnlijk, wel vervelend
  
• vervelende houding 
• hygiëne
  
• gevoelend van angst, onmacht, gene
  

een gemiddelde CAD maat is... Ch

1. 12-14
2. 10-18
3. 14-18
4. 14-16

Belangrijke interventies CAD

• Gebruik liefst hoge kwaliteit cad, siliconen, hydrogel
  
• Kies de juiste maat, begin klein 12-14 ch.
  
• Let op ballonvulling!!! Decubitus en necrose van de urethra mond bij te grote ballon
  

Belangrijke interventies CAD

• Bij lekkage-> kleinere cad of ballon terug in aantal ml.
  
• Fixeer de cad goed aan het been om een “rijdende” cad te voorkomen. Dit ivm  infectie gevaar
  
•  Bij verstopping spoelen met Nacl 0,9%
  
• Een full siliconen katheter kan max. 12 weken blijven zitten

Indicatie voor de Suprapubische katheter

• urineretentie, prostatitis, urethritis
• praktische verzorging van zorgvragers die lijden aan:
  
• niet te verhelpen incontinentie
  
• zorgvragers in een rolstoel
• met kleine blaascapaciteit, met een schrompelblaas
• met blijvende incontinentie ten gevolge van b.v. dwarslaesie,
  
• beperkingen bij zitten in rolstoel
  
• en seksuele belemmering
  

Verzorgen suprapubische cad

• eerste vijf dagen steriel verbonden
  
• katheter bij de verzorging iets draaien (dit voorkomt vastgroeien)
• niet dompelen! Ivm infectie gevaar
  
• insteekopening verzorgen met water
  
• kant en klare splitgazen gebruiken
  
• urine controle zoals bij cad
  

player.hihaho.com

waarom Blaasspoelen? 

• Steenaanslag voorkomen en  oplossen van reeds bestaande steenaanslag
  
• verwijderen van kleine stolsels, pus of slijm
• blaas  reinigen pre en postoperatief ( blaas of prostaat ok)
• plaatselijke behandeling met medicamenten in spoelvloeistof
• Spoelen kan het slijmvlies beschadigen

blaasspoeling kan voorkomen worden door goed te drinken

1. Juist
2. onjuist

Vragen?