11, 12: Beeldende kunst, literatuur en taal

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Epigram en herhaling

De koning van Spanje tijdens de Tachtigjarige oorlog was:

1. Filips I
2. Filips II
3. Alva
4. Karel V

Na de middeleeuwen kwamen er meer centraal geregeerde monarchieën.

1. Waar
2. Niet waar

Willem van Oranje was de landsadvocaat van de Republiek der Verenigde Nederlanden

1. Waar
2. Niet waar

Hoe heette de vergadering van de vertegenwoordigers van de zeven gewesten?

Renaissance betekent letterlijk:
(1 woord)

Wat de mens presteerde, werd niet langer gezien als een gave van God, maar als iets wat uit hemzelf voortkwam

1. Antropocentrisme
2. Empirisme
3. Humanisme
4. Individualisme

Het hoogste ideaal in de Renaissance, een mens dat uitblonk op alle gebieden van de menselijke cultuur, noemde men ook wel de

Kunstenaar

Middeleeuwen: ambachtsman

Renaissance: geleerde

Kunst in de Renaissance

3 kenmerken

1: Realisme

Moet zo realistisch mogelijk zijn (perspectief, portretten)

Naaktheid kwam ook meer voor (2 redenen)

2: Estheticisme

- Kunst moest mooi zijn
- Toepassen van symmetrie



< > Middeleeuwen (kunst was functioneel)

3: Classicisme

- Weergeven van taferelen uit de oudheid
- Zuilen (bouwkunst)

§12: Literatuur en taal

1: Classicisme

- Veel aandacht voor het Latijn; zowel in de wetenschap als in de eigen taal (zinsconstructies).

- Beoefening klassieke genres, zoals:

• Epigram / puntdicht
• Sonnet

                                

                                  > tegenbeweging: purisme (neologismen)

1: Classicisme

Literatuur uit de oudheid was de maatstaaf voor de eigen literatuur.
 
3 stadia
- translatio (vertalen)
- imitatio (nadoen)
- aemulatio (verbeteren)
                             --> ontstaan nieuwe genres (2)

Aforisme

Een gek die zwijgen kan, gaat door voor een verstandig man.


Constantijn Huygens

Voorbeeld aemulatio: nieuwe genre!

Essay

Persoonlijke mening over een onderwerp (moralistisch).

Voorbeeld aemulatio: nieuwe genre!

0

2: realisme

geloofwaardigheid van de personages.

Taal

Hollandse dialect groeide uit tot de standaardtaal (±1700)

Grote invloed: De Statenbijbel (1637)

3: estheticisme

Uitte zich in de regelgeving

• Veel aandacht voor vorm

Veel beoefend genre --> het sonnet

Epigram / puntdicht

Een dokter uit Essen

verkocht mij al zijn flessen

met een speciale liefdesdrank.

Ik kreeg echter stank voor dank,

want hij stond mij te flessen.

Opdracht

Een epigram (puntdicht, sneldicht) is een kort en bondig gedicht met een woordspeling of pointe.

Maak nu zelf een epigram voor na de meivakantie. Gebruik een woord met verschillende betekenissen (homoniem) en geef er een creatieve draai aan.