Tussenletters in samenstellingen

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 3

Tussenletters

Tussenletters in samenstellingen

Lesdoelen

*Aan het einde van de les kunnen de studenten in eigen woorden uitleggen wanneer je een tussen-n schrijft.

*Aan het einde van de les kunnen de studenten in eigen woorden uitleggen wanneer je een tussen-s schrijft.

Waarom belangrijk?

*Professionaliteit

*Duidelijkheid -> klassenindeling / klasse-indeling

*Examen taalverzorging -> juiste vorm kiezen

*Examen schrijven -> te veel fouten is onvoldoende

Voorbeelden van samenstellingen

Wat is een zelfstandig naamwoord?

Wat is een bijvoeglijk naamwoord?

Wat is een werkwoord?

Tussen-n

Je schrijft een tussen-n als het linkerwoord van de samenstelling een zelfstandig naamwoord is dat alleen een meervoud op -en heeft.

Stappenplan tussen-n

1) Je kijkt of het linkerwoord een zelfstandig naamwoord is -> de tomaat.

2) Als het linkerwoord een zelfstandig naamwoord is, kijk je of het een meervoud op -en, -s of beide heeft -> de tomaten, geen de tomates.

3) Als het zelfstandig naamwoord alleen een meervoud op -en heeft, dan schrijven we de tussen-n -> tomatensoep.

Tussen-e

Als het linkerwoord van een samenstelling geen zelfstandig naamwoord is, dan moet je een tussen-e schrijven -> platteland.

Maak de juiste samenstelling.
¨woord¨ + ¨boek¨

Maak de juiste samenstelling.
¨muis¨ + ¨nest¨

Maak de juiste samenstelling.

vrees

hoogten

hoogte

Maak de juiste samenstelling.
¨fles¨ + ¨dop¨

Kies het goedgeschreven woord.

1. huilebalk
2. huilenbalk

Uitzonderingen tussen-n

*Het linkerwoord eindigt al op -en -> havengebied, keukentafel.

*Het linkerwoord heeft geen meervoud -> rijstepap, tarwebloem.

*Van het linkerwoord is er maar één -> maneschijn, zonnebank.

*Het linkerwoord versterkt het rechterwoord -> beresterk, apetrots.

*Het woord is een ouderwetse samenstelling -> elleboog, nachtegaal.

Tussen-s

*Je schrijft een tussen-s wanneer je hem hoort.

Kies het goedgeschreven woord.

1. Koninginnendag
2. Koninginnedag

Maak de juiste samenstelling.

goed

beren

bere

Maak de juiste samenstelling.
¨station¨ + ¨plein¨

Kies het goedgeschreven woord.

1. rodekool
2. rodenkool

Dorpstraat of Dorpsstraat?

1) Vervang het rechterwoord door een woord dat niet begint met een -s -> dorp + plein.

2) Hoor je nu een tussen-s? -> Dorpsplein

3) Als je de tussen-s nu hoorde, schrijf je twee s´en -> Dorpsstraat.

Verwerkingsopdracht

Maak de verwerkingsopdracht die ik zometeen voor jullie in de chat zet. We zullen die dadelijk ook nog even bespreken.

Ben je klaar? Lees dan de theorie in NU Nederlands op bladzijde 191, in Starttaal op bladzijde 232 of in Starttaal Compact op bladzijde 78.

Reflectie

*Wie kan mij uitleggen wanneer je een tussen-n schrijft?

*Wie kan mij uitleggen wanneer je een tussen-s schrijft?

*Was de les goed te volgen?

*Was er genoeg afwisseling tussen opdrachtjes en theorie?