P4 - Cultuur van het moderne - les 3

• Kunst
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

HAVO 4

Kunst Algemeen

Cultuur van het Moderne

les 3

planning

les 1	17 feb	toetsbespreking, inleiding nieuwe hoofdstukken, kunstbeschouwelijke
les 2	3 mrt	8.1 Expressie, 8.1.1 Hoekig
les 3	10 mrt	8.1.2 Niet westerse kunst & 8.1.3 Jazz
les 4	17 mrt	8.1.4 Surrealisme & oefentoets 8.1
les 5	24 mrt	8.2 Oorlog, 8.2.1 Interbellum & 8.2.2 Entartet
les 6	31 mrt
les 7	7 april
	14 april	TOETS

H8 Cultuur van het Moderne

indeling

lesindeling

bespreken huiswerkopdrachten

inleiding Cultuur van het moderne

• samenvatting
• leerdoelencheck 

• herhaling vorige week
• opdracht in groepjes

paragraaf 8.1

H8 Cultuur van het Moderne

• 8.1.1 Hoekig
• 8.1.2 Niet-westerse kunst als inspiratiebron

belangrijke gebeurtenissen

kenmerken modernisme

H8 Cultuur van het Moderne

sleepvraag

ontwikkeling

secularisatie

wetenschap

individualiteit

verwerpen artistieke ideeën uit eerdere periodes

kunst wordt gemaakt vanuit het artistieke belang

geloof in verbeteren van kunst / ontwikkelen van perfecte kunst

God wordt weggelaten uit de kunst. 

inleiding

H8 Cultuur van het Moderne

moderne tijd

1. secularisatie

2. voortgang / ontwikkeling - alles kan verbeterd worden

3. wetenschap - vervanging van God

4. individualiteit

inleiding

H8 Cultuur van het Moderne

modernisme

expressionisme

futurisme

kubisme

Jugendstil

constructivisme

surrealisme

Modernisme

• vanuit gedachte van de moderne tijd (-isme). Verwerpen van artistieke ideeën uit eerdere periodes.
• kunst wordt niet meer gemaakt vanuit de gedachte van goddelijke inspiratie, maar vanuit artistiek 'belang'.   
• artistiek belang: kunstenaars raken geïnteresseerd in het beoefenen van de kunst zelf (in plaats vanuit een doel of opdracht) en de technieken en de manier waarop.
• geloof in de mogelijkheid van het 'objectief verbeteren' van kunst. 

8.1 expressie

kunstenaars verkennen: aandacht voor zichtbare werkelijkheid         expressie van innerlijk

H8 Cultuur van het Moderne

Een mogelijke toetsvraag is:

Leg uit welke technische ontwikkeling zou kunnen hebben bijgedragen aan de zoektocht van kunstenaars waarbij ze afweken van het weergeven van de zichtbare werkelijkheid?

kunstenaars laten zich leiden door driften

Sigmund Freud: mens wordt onbewust aangestuurd door driften (seksualiteit en agressie)

boek: Die Traumerung: beschrijft duistere wereld in dromen

inspireert kunstenaars: Schönberg

Erwartung Een verwarde vrouw daalt 's nachts door een ondoordringbaar bos, op zoek naar haar geliefde. Alles in het donker jaagt haar schrik aan. Ze hallucineert en ze is bang. 

Bekijk de video: Wat is het doel van Schonberg met deze opera? Wat wil hij bereiken bij de kijker? Op welke manier doet hij dat?

opdracht

3 leerlingen

ga naar de opdracht

H8 Cultuur van het Moderne

Learnbeat

20 minuten

Om modernisme en expressionisme beter te kunnen begrijpen maak je in groepjes van 3 leerlingen een examenopdracht op Learnbeat. 

Wanneer je opdracht 100% hebt gemaakt worden de antwoorden zichtbaar. Controleer samen de antwoorden en noteer ten minste 1 vraag over iets dat je nog niet begrijpt.  

01:01

Kleur heeft een 'gevoelswaarde'. Wat betekent dat?

04:42

LET OP: vanaf nu wordt er een stukje kunstanalyse voorgedaan op een manier die op jouw examen ook wordt verwacht. Bekijk zelf het schilderij en noteer een aantal opvallende aspecten. 

8.1.1 hoekig

H8 Cultuur van het Moderne

19e eeuw: impressionisme  = registratie van wat je ziet en hoort

vanaf 1900: expressionisme = naar buiten brengen van gevoel

nadruk op individu

Die Brücke:

kunstenaarsgroep wil brug naar moderne tijd

breken met geldende regels

onderbewuste

innerlijke drijfveren

chaotische stijl

publiek

Een mogelijke toetsvraag:

Kunstenaars breken tijdens het expressionisme met geldende regels over vorm, kleur, schoonheid, etc. Leg uit wat dit zou kunnen betekenen voor de beleving van het publiek in die tijd?

hoe jij de wereld beleeft, verdraaid beeld van realiteit / veel emotie

8.1.1 hoekig

H8 Cultuur van het Moderne

dans

Le Sacre Du Printemps 

• hoekige bewegingen
• dansers reageren op muziek
• lastig om een verhaal te herkennen
• breken met regels van klassiek ballet

Vaslav Nijinski

muziek

Le Sacre Du Printemps 

Igor Stravinsky

• abstracte muziek
• geïnspireerd op Russische volksmuziek
• complexe onregelmatige ritmes
• premiere - 1913 - grote schande: groot gevecht voorstander en tegenstanders. 

8.1.1 hoekig

H8 Cultuur van het Moderne

Hexentanz - Mary Wigman

Welke bewegingen zie je in deze dans terugkomen?

Welke expressieve bedoeling zal de danseres hebben in deze dans?

opdracht

H8 Cultuur van het Moderne

Je hebt ter voorbereiding op deze les een samenvatting gemaakt volgens de Cornell-methode. Bespreek eerst klassikaal deze methode aan de hand van de volgende vragen.

1. Wat is er anders aan deze manier van samenvatten dan je normaal gewend bent om te doen?

2. Wat vond je prettig / wat werkt goed?

3. Wat vind je lastig / vervelend aan deze manier van leren?

opdracht

H8 Cultuur van het Moderne

Bespreek de Cornell-samenvatting die je hebt gemaakt in groepjes van 2 leerlingen. Heb je allebei geen samenvatting gemaakt? Bekijk dan het filmpje op YouTube en maak een begin met een samenvatting van de Cornell-methode van blz. 164. 

8.1.2 Niet Westerse

H8 Cultuur van het Moderne

ontwikkeling: reizen

interesse in volkskunst: primitieve / oorspronkelijke

wordt gemist in moderne cultuur

Pablo Picasso - 1907

kubisme

muziek

afro-Amerikaanse cultuur wordt groter

interesse in jazz

H4 Hofcultuur

toets

wel leren

niet leren

betekenis aspecten muziek

jaartal waarop Poetica is geschreven

doelen van tragedie voor Grieken

invloed klassieke tijd op huidige tijd

naam Griekse tempel

jaartallen wereldgesch vs kunstgesch

verhouding wereldgesc -kunstgesc

kenmerken harmonie muziek

H4 hofcultuur

opdracht

                                Maak een schematische samenvatting van het paragraaf 4.1.3 Stravaganza. Doorloop de volgende stappen om tot een schematische samenvatting te komen:

1. lees één keer de hele tekst

2. lees de tweede keer een tekst en onderstreep de belangrijke begrippen, verwijzingen, signaalwoorden (dus, waardoor, om die reden, etc.) en opsommingen (1, 2, 3). 

3. maak op een leeg blaadje (liefst gekanteld) een schematische samenvatting. 

• noteer de titel van de paragraaf
• bepaal hoe de onderstreepte begrippen zich verhouden tot de titel. 
• noteer oorzaak - gevolg situaties door middel van pijlen
• noteer opsommingen door middel van 1, 2, 3
• noteer eventuele andere belangrijke begrippen / verbanden

Vergelijk jouw schematische samenvatting eerst met de persoon naast je. Pas jouw schematische samenvatting eventueel nog aan. 

Vergelijk jullie schematische samenvatting met die van de docent. 

ga naar Learnbeat

H3 vroegrenaissance

Weten en meten

Dans als onderdeel van hoffeesten

toetsvraag

Je kunt een toetsvraag verwachten waarbij je moet aangeven waarom het logisch is dat de moresca met professionele dansers aan het hof een logische ontwikkeling is binnen de renaissance. 

Je kunt hier een verbinding maken met 4.1 Homo Universalis. In de Renaissance wordt telaent en kennis steeds meer gewaardeerd. Een dans die vooral wordt gedanst door professionale hofdansers past prima in die gedachten. 

klassieken

samenvatting

schematische samenvatting

• pijlen om verbanden aan te geven
• / om een relatie aan te geven
• ? voor een vraagstelling binnen het proces
• = als begrippen (of groepen) gelijk zijn aan andere begrippen

doel

• helpen met redeneren;
• begrippen beter onthouden;
• belangrijke informatie gemakkelijker opslaan.

klassieken

toets

wel leren

niet leren

betekenis aspecten muziek

jaartal waarop Poetica is geschreven

doelen van tragedie voor Grieken

invloed klassieke tijd op huidige tijd

naam Griekse tempel

jaartallen wereldgesch vs kunstgesch

verhouding wereldgesc -kunstgesc

kenmerken harmonie muziek

H3 vroegrenaissance

lijnperspectief

Bij de lijnperspectief speelt de horizon een grote rol. Op de horizon liggen namelijk verdwijnpunten (ook vluchtpunten genoemd) van horizontale lijnen.

                               Vergelijk jouw schematische samenvatting met die van de docent. Welke begrippen heb jij wel genoemd die de docent niet heeft genoemd? 

                               Bedenk bij beide paragrafen één mogelijke toetsvraag. Probeer verder te denken dan reproductievragen. 

                               Bekijk de leerdoelen op Learnbeat. Kruis aan welke leerdoelen van de tot nu toe behandelde paragrafen jij hebt behaald en waar je nog de kennis of het inzicht voor mist.  

 

3.3 Vlaamse polyfonie

opdracht

opdracht

opdracht

toetsvraag

Een voorbeeld van een toetsvraag gericht op reproductie is:

Noem twee eigenschappen van de 'danse basse'. 

Zo'n vraag is letterlijk te leren en vraagt geen inzicht of toepassing van geleerde begrippen. Deze vragen krijg je incidenteel, maar leveren weinig punten op en bereiden je ook niet voldoende voor op het examen. 

                                Onderstreep de belangrijkste begrippen en maak een schematische samenvatting van paragraaf 5 'Weten en meten'. Hou de leerdoelen (Learnbeat of LessonUp) bij de hand om te kijken waar jouw schematische samenvatting aan moet voldoen. 

                                

3.5 Weten en meten

opdracht

ga naar Learnbeat

barok

Wie moesten er overdonderd worden tijdens de barok?

1. de Fransen
2. kerkverlaters en ongelovigen
3. de paus
4. Lodewijk XIV