Spelling: samenstellingen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 2

25m1

10 minuten lezen.

Schrijfopdracht

Spelling tussenletters.

Schrijfopdracht

Deze periode kijken we geen film in de klas.

De beoordeling die je bij de schrijfopdracht moet schrijven, gaat nu over een zelf gelezen boek of zelf bekeken film. 

THEMA = OORLOG

Dus: lees een boek en schrijf hier een beoordeling over 

óf

kijk een film en schrijf hier een beoordeling over.

Spelling

Tussenletters in samenstellingen

Leerdoel

Je weet welke regels je moet toepassen bij tussenletters in samenstellingen.

Maak nieuwe woorden:
1: fiets, deur, slag, lees, schoenen, eiken
2: plank, doos, boom, klink, bel

Samenstelling

Als je twee woorden aan elkaar plakt, maak je een samenstelling: school + boek = schoolboek.

Wanneer komt er een -(e)n-?

Als het eerste deel van een samenstelling een zelfstandig naamwoord is dat alleen een meervoud op -en heeft, schrijf je 

-en- tussen de woorden.
Boek - Boeken > Boekenbon
Paard - Paarden > Paardenstal
Tomaat - Tomaten > Tomatensoep

Is het eerste deel van de samenstelling een zelfstandig naamwoord?

nee?

ja?

schrijf -e

platteland

huilebalk

heeft het eerste deel een mv op -s?

nee?

schrijf -en:

lampenkap

koekenpan

ja?

schrijf -e

gedachtegang

aspergesoep

Wanneer geen extra -n? (1)

• Als het eerste deel van de samenstelling geen meervoud heeft. Gerst - ? > Gerstebier
  
• Als het eerste deel van de samenstelling ook een meervoud op -s heeft. Groente - Groenten/Groentes > Groentewinkel
  
• Het eerste deel van de samenstelling verwijst naar iets waar er maar één van is. Maneschijn
  

Wanneer geen extra -n? (2)

• Als het eerste deel geen zelfstandig naamwoord is. Armelui
• Het eerste deel een bijvoeglijk naamwoord versterkt. Beresterk
  

Wanneer moet je een -s toevoegen?

• Als je in een samenstelling een -s- hoort, dan schrijf je die ook.
• Soms begint het tweede deel van de samenstelling met een s-klank. Vervang dan het tweede deel door een ander woord dat niet met een s-klank begint. Oorlogsschip - oorlogsbuit Hoofdstraat - hoofdweg
  

peer+sap

1. peersap
2. perensap
3. peresap

Breken+been

1. breekbeen
2. brekenbeen
3. brekebeen

hebben+ding

1. hebbeding
2. hebbending
3. hebding

bakker + school

1. bakkersschool
2. bakkerschool

arm+lui

1. armelui
2. armenlui
3. armlui

zon+stelsel

1. zonnestelsel
2. zonnenstelsel
3. zonstelsel

station+plein

1. stationplein
2. stationsplein

mening+verschil

1. meningverschil
2. meningsverschil

meisje+fiets

1. meisjefiets
2. meisjesfiets

zaak+man

1. zaakman
2. zakeman
3. zakenman

kat+bak

1. katbak
2. kattebak
3. kattenbak
4. kattensbak

schieten + schijf

1. schietschijf
2. schietsschijf

moeder + kindje

1. moederkindje
2. moederskindje

Seconde+wijzer

Bejaarde+flat

tarwe+bloem

Deze les:

1. Verder met spelling opdrachten in itslearning.
   
   
2. Klaar? Laat het mij zien, ik teken het af.
   
   
3. Dan: Werken aan volgende week;
   óf werken aan je filmverslag;
   óf werken aan ander vak.