H2 - week 12 - les 1 - Spelling H4

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Welkom!

Nederlands

Mevrouw Takken, TNL

[e-mail]

- Stillezen

- Spelling H4 - tussenletters in samenstellingen 

- Aan de slag

Doel van de les:

- Je schrijfs samenstellingen juist

- Je kent de 6 regels voor het maken van samenstellingen met -(e)n- als tussenletter

Inhoud deze les:

Stillezen

Tussenletters in samenstellingen: 

Samenstelling = twee woorden samenvoegen tot een nieuw woord.

Winkel + wagen = winkelwagen

Kapper + schaar  = kappersschaar

Boek + plank = boekenplank

Het laatste woord is de kern. 

Tussenletters in samenstellingen: 

Waarom soms aan elkaar, met een -(e)n-  ertussen en waarom soms met  -s- ertussen?

Er komt altijd een -s- tussen twee woorden als je hem hoort. 

de kamer van een meisje = meisjeskamer

een jack om in te trainen = trainingsjack

Maar soms start het tweede woord met een s-.  

Dan hoor je het niet... 

vervang dan het tweede woord voor een woord dat niet met een s start:

meisje + school = Meisjesschool/ meisjeschool?

meisje + fiets =  meisjesfiets                 meisjesschool

Tussenletters in samenstellingen: -s-

De -(e)n-  is moeilijker. 

In principe schrijf je hem altijd als het eerste deel een zelfstandig naamwoord is en een meervoud op -en heeft:

Artikel uit een krant = krantenartikel

Maar er zijn 6 uitzonderingen:

Tussenletters in samenstellingen: -(e)n-

Je schrijft geen -(e)n- als het eerste deel:

1. Geen zelfstandig naamwoord is (armelui)
2. Geen meervoud heeft (benzinegeur)
3. Alleen een meervoud op een -s heeft (douchebak)
4. Meervoud op -s en -n heeft (giraffehals)
5. Een versterkende betekenis heeft een de hele samenstelling is bijvoeglijk naamwoord (beresterk)
6. uniek is (in Nederland/wereld) (maneschijn, zonneklaar, koninginnesoep) 

Uitzonderingen: -(e)n-

Dan zoek je het op in een (online) woordenboek!

(niet te moeilijk doen, maar onthoud het vervolgens wel!)

Wat als je twijfelt?

Hoe schrijf je deze samenstelling?
Omgang+regeling

Hoe schrijf je deze samenstelling?
zwijn+stal

In principe schrijf je hem altijd als het eerste deel een zelfstandig naamwoord is en een meervoud op -en heeft:

Artikel uit een krant (meervoud kranten) = krantenartikel

stal van een zwijn (meervoud zwijnen) = zwijnenstal

Tussenletters in samenstellingen: -(e)n-

Hoe schrijf je deze samenstelling?
spin+web

In principe schrijf je hem altijd als het eerste deel een zelfstandig naamwoord is en een meervoud op -en heeft:

Artikel uit een krant (meervoud kranten) = krantenartikel

Web van een spin (meervoud spinnen) = spinnenweb

Tussenletters in samenstellingen: -(e)n-

Hoe schrijf je deze samenstelling?
spin+wiel

Je schrijft geen -(e)n- als het eerste deel:

1. Geen zelfstandig naamwoord is (spinnen is hier een werkwoord)
2. Geen meervoud heeft (bezinegeur)    
3. Alleen een meervoud op een -s heeft (douchebak)
4. Meervoud op -s en -n heeft (giraffehals)
5. Een versterkende betekenis heeft een de hele samenstelling is bn (beresterk)
6. uniek is (in Nederland/wereld) (maneschijn, zonneklaar, koninginnesoep) 

Uitzonderingen: -(e)n-

Hoe schrijf je deze samenstelling?
rijst + vlaai

Je schrijft geen -(e)n- als het eerste deel:

1. Geen zelfstandig naamwoord is 
2. Geen meervoud heeft Rijst heeft geen mv, rijstkorrels wel
3. Alleen een meervoud op een -s heeft (douchebak)
4. Meervoud op -s en -n heeft (giraffehals)
5. Een versterkende betekenis heeft een de hele samenstelling is bn (beresterk)
6. uniek is (in Nederland/wereld) (maneschijn, zonneklaar, koninginnesoep) 

Uitzonderingen: -(e)n-

Omdat je stationswinkel schrijft, is het ook stationschef

Niet waar

Waar

Je schrijft groentensoep, want het meervoud van groente is groenten

Niet waar

Waar

Wat:

- Spelling H4 - Tussenletters in samenstellingen- 

Let op:

Je moet al de 6 regels van de uitzonderingen kennen ne in de opdrachten gebruiken. 

Werk netjes, als je iets niet snapt, vraag het dan en ga niet 

als een kip zonder kop alles goed rekenen (leer je NIETS van)

Wanneer:

Deze week

Aan de slag:

Wat heb je deze week geleerd bij NE?

Wat moet je over het onderwerp van deze week nog leren bij NE?