2.1 Aarde als systeem

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

H2 Afbraak en vorming van landschappen

§2.1 De aarde als systeem

Wat viel je op aan het landschap uit het filmfragment?

Het landschap uit het filmfragment is vooral gevormd door

1. Endogene krachten
2. Exogene krachten

H2: Afbraak en vorming van landschappen 

• §1: opbouw systeem aarden & kringlopen 
• §2: soorten klimaten en verklaring van de kenmerken m.b.v. zee- en luchtstromen
• §3: verwering en erosie
• §4: vorming stroomgebieden van rivieren in de aride en gematigde zone

Lesdoelen

• Hoe werken exogene krachten als verwering, erosie en sedimentatie in op het landschap en hoe kun je die processen verklaren?
  

- Uit welke sferen is het systeem aarde opgebouwd en hoe functioneert het systeem?

- Welke rol spelen de verschillende kringlopen in dit systeem?

Welke 4 sferen zijn er
op aarde?

4 sferen

• Lithosfeer
• Hydrosfeer
• Biosfeer 
• Atmosfeer
  
• Sterk met elkaar verbonden
  

Lithosfeer 

Hydrosfeer

• Het vloeibare gedeelte van de sferen
• Ook gletsjers en vast ijs
• Vooral zout (97%)
  

Biosfeer

• Alle levende organismen op aarde
• Bevinden zich vooral op het land (lithosfeer) en de bovenste 100m van de oceanen (hydrosfeer)
  

Atmosfeer

• Troposfeer, stratosfeer, mesosfeer en de thermosfeer
• Water en klimaatprocessen 
• 80% gassen
• Ozon
  

Hydrologische kringloop

Waar begint de waterkringloop

1. In de zee
2. In de bergen
3. Nergens, het is een kringloop
4. In de wolken

Op de bergen valt sneeuw.
Welke kringloop is dat?

1. de korte kringloop
2. de lange kringloop

1. Waterkringloop
2. Gaskringloop
3. Koolstofkringloop
4. Natuurkringloop

Is de koolstofkringloop in balans?

1. ja
2. nee, teveel opname
3. nee, teveel uitstoot

Stralingsbalans

• Motor achter de kringlopen
• Absorberen en weerkaatsen
• Albedo

Hoeveel % van het zonlicht bereikt de aardoppervlak?

1. ~70%
2. ~30%
3. >50%
4. <50%

Stralingsbalans op verschillende breedte

• Invalshoek
• Langere of kortere afstand
• Transport d.m.v: oceaanstromen                                                       en luchtcirculatie

Het albedo van een .... landschap is het grootst

1. gras
2. Bos
3. Woestijn
4. Ijs en sneeuw

Hoe wordt de aarde verwarmd?

1. Door lichtstralen vanaf de zon
2. Door warmtestralen vanaf het aardoppervlak
3. Door CO2
4. Door het albedo

De kringloop van het water wordt aangedreven door de kracht van de zon.

1. goed
2. fout

In welke sfeer van de aarde speelt het klimaat zich af

1. biosfeer
2. atmosfeer
3. hydrosfeer
4. lithosfeer

Wat is geen sfeer?

1. Atmosfeer
2. Hydrologische sfeer
3. Biosfeer
4. Hydrosfeer

Reflectie de lesdoelen

• Hoe werken exogene krachten als verwering, erosie en sedimentatie in op het landschap en hoe kun je die processen verklaren?
  

- Uit welke sferen is het systeem aarde opgebouwd en hoe functioneert het systeem?

- Welke rol spelen de verschillende kringlopen in dit systeem?

Huiswerk

Bestudeer H2 §1 en §2

Maken: 

H2 §1 opdr. 1 t/m 5 

 §2 opdr. 1 t/m 3