2.1 Menselijke en dierlijke cellen

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Welkom bij biologie!

Even voorstellen

Mevrouw Wijninga

En wie zijn jullie allemaal?

Waarom heb je biologie gekozen?

Wat verwacht ik van jou?

• Actieve houding!
  Maak aantekeningen, stel vragen, bereid de lessen goed voor en verwerk de lesstof na de les
  
• Je hebt altijd je boek, binas en opgeladen laptop mee
  
• Je maakt altijd keurig je huiswerk :)

Wat mag je van mij verwachten?

• Antwoord op al je vragen 
• Veel afwisseling in de lessen
• Oefenen met en voor de toetsen 
• Tijd om je huiswerk te maken in de les

Programma Biologie 4 havo

Periode 1:

H2 Cellen

H3 Onderzoek doen

H4 Voortplanting en seksualiteit

Periode 2: 

H5 Energie opslaan en gebruiken

H6 Voeding, vertering en gezondheid

Periode 3:

H14 Regeling

H7 Soorten en relaties

H8 Ecosystemen en evenwicht

Periode 4: 

H1 Gedrag

Voor een gedetailleerde versie zie PLA

Bij Biologie werk je met: 

- PLA 

- Planning per periode  

- Lesmaterialen

- Oefeningen, D-toetsen

- Links naar uitlegfilms, websites e.d.

2.1 Menselijke en dierlijke cellen

2.1 Menselijke en dierlijke cellen

Vandaag: 

- Kennismaken

- Doorlopen 2.1 

Wat je gaat leren vandaag:

1. Je kan de biologische organisatieniveaus herkennen
   
   
2. Je kan de functies van het celmembraan, het cytoplasma, het celskelet en de organellen van een dierlijke cel benoemen

Organisatie-niveaus

In de biologie kun je dingen op verschillende organisatieniveaus bestuderen

Molecuul

Een structuur die bestaat uit meerdere atomen en met alle eigenschappen van die bepaalde stof

Cel

Functionele basiseenheid van elk organisme

± 50 μm

Weefsel

Een groep cellen met dezelfde bouw en dezelfde functie

Orgaan

Verschillende weefsels die samenwerken aan een bepaalde taak

Orgaanstelsel

Diverse organen die samen een bepaalde taak hebben

Populatie

Groep organismen van een bepaalde soort in een bepaald gebied

Ecosysteem

Een begrensd gebied waarbij de levende en levenloze natuur relaties hebben

Systeem Aarde

Een dynamisch systeem gevormd door alle fysische, chemische en biologische processen op aarde en hun onderlinge interacties

Coronavirus

De effecten zullen je vast niet zijn ontgaan... 

Maar op welke organisatieniveaus?

Op welk organisatieniveau heeft
het coronavirus een effect?

Effecten Covid-19

- Cellen aangevallen door het virus

- Organen/orgaanstelsel werken anders/slechter

- Organisme (mens) is ziek

- Invloed op andere mensen (populatie)

- Minder uitstoot in systeem Aarde

Coronavirus

Wat doet dit virus?

Levend?

Wat zijn kenmerken van leven?

Levend

Wat je gaat leren vandaag:

1. Je kan de biologische organisatieniveaus herkennen
   
   
2. Je kan de functies van het celmembraan, het cytoplasma, het celskelet en de organellen van een dierlijke cel benoemen

Dierlijke cellen

Zoals je ze kent uit de onderbouw... 

Hoe heten de onderdelen 1 t/m 3 ook alweer?!

Dierlijke cellen

Zoals ze er echt uit zien... 

Je kunt het vergelijken met fabriekjes waarin celorganellen keihard werken om allerlei lichaamsfuncties mogelijk te kane

Celorganellen

Een onderdeel van een cel met een bepaalde functie

• Celkern
• Endoplasmatisch reticulum
• Ribosoom
• Golgi-apparaat 
• Transportblaasjes
• Mitochondrium

Celorganellen

Een onderdeel van een cel met een bepaalde functie

• Celkern
• Endoplasmatisch reticulum
• Ribosoom
• Golgi-apparaat 
• Transportblaasjes
• Mitochondrium

Wat je gaat leren vandaag:

1. Je kan de biologische organisatieniveaus herkennen
   
   
2. Je kan de functies van het celmembraan, het cytoplasma, het celskelet en de organellen van een dierlijke cel benoemen

De longen en de luchtpijp getoond, bij welk niveau horen ze?

1. weefsel
2. orgaan
3. orgaanstelsel

Een sportarts neemt een biopt (monster) van de beenspier bij een goed getrainde marathonloper en bij een ongetrainde proefpersoon. Hij kleurt beide monsters om de organellen te kunnen zien en bekijkt ze onder een elektronenmicroscoop met een sterke vergroting.

Wat neemt de arts waarschijnlijk waar in de cellen?

1. Veel ER in de spiercel van de marathonloper
2. Veel ER in de spiercel van de ongetrainde proefpersoon
3. Veel mitochondrien in de spiercel van de marathonloper
4. Veel mitochondrien in de spiercel van de ongetrainde proefpersoon

Planten en dieren
Vacuolen zijn betrokken bij de afbraak van grote moleculen (macromoleculen) en het
hergebruik van de afbraakproducten in de cel. Celorganellen zoals mitochondriën en plastiden kunnen geheel in de vacuole worden afgebroken. Door deze activiteiten zijn de vacuolen vergelijkbaar met organellen die in dierlijke cellen voorkomen.
Welk type organel in dierlijke cellen heeft een vergelijkbare functie?

1. een lysosoom
2. een ribosoom
3. het endoplasmatisch reticulum
4. het golgisysteem

Begrippen

Je hebt vandaag waarschijnlijk een hoop nieuwe woorden/termen geleerd

Zulke begrippen zijn onwijs belangrijk in de biologie en maken het leren voor een toets een stuk makkelijker!

Begrip: Emergente eigenschap

Een nieuwe eigenschap op een hoger organisatieniveau, ontstaan door samenwerking van elementen op een lager niveau

Huiswerk

Lees 2.1 door in het boek en maak opdracht 3, 4, 9, 14 t/m 18 

Maak een begrippenlijst bij 2.1 

In Classroom vind je een document met daarin de belangrijkste begrippen. Vul het in voor de begrippen die je niet (goed) kent en doe dat in eigen woorden! Een voorbeeld kan goed helpen om het begrip beter te onthouden.