BK 2 hfd 1.3 les 2

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 1,2

LES 2 hoofdstuk 1.3 lezen

Weten we nog wat een titel is?

Titel 

Bijna elke tekst heeft een titel. Meestal noemt de titel het onderwerp óf hij geeft een aanwijzing over het onderwerp. Een titel in een (online) krant noem je ook wel kop of krantenkop.

Weten we nog wat een tussenkopje is?

Tussenkopje

Soms staan er in de tekst ook tussenkopjes (of kopjes). Tussenkopjes vertellen je waarover het tekstgedeelte eronder gaat. Zo kun je gemakkelijk deelonderwerpen vinden in een tekst.

Hoe vind je het onderwerp van een tekst?

Onderwerp

Iedere tekst gaat ergens over. Dat noem je het onderwerp van de tekst.

Het onderwerp van een tekst vind je zo:

• Lees de titel en de eerste alinea van de tekst.

• Kijk naar woorden die vet- of schuingedrukt zijn.

• Bekijk de plaatjes en de tekst onder de plaatjes.

• Stel jezelf de vraag: waarover gaat deze tekst?

Het onderwerp schrijf je altijd in één woord of in een paar woorden op.

Wat is ook al weer een deelonderwerp?

Deelonderwerp

Een deelonderwerp is een tekstgedeelte dat een deel van het onderwerp behandelt. Bijvoorbeeld: Onderwerp: De nieuwe school.

Deelonderwerpen: De nieuwe klas. De mentor. De eerste lessen.

Wat is verkennend lezen?

Verkennend lezen

• Lees de titel en de tussenkopjes.

• Lees de eerste en de laatste alinea.

• Lees de woorden die vet- of schuingedrukt gedrukt zijn.

• Bekijk de plaatjes en lees de tekst bij de plaatjes.

• Lees de informatie onder de tekst (de bron).

Wat is nauwkeurig lezen?

Nauwkeurig lezen

Om precies te weten wat er in een tekst staat, lees je hem nauwkeurig. Je leest de tekst met aandacht, zin voor zin.

Wat is zoekend lezen?

Zoekend lezen

Wil je antwoorden op vragen of specifieke informatie vinden, lees dan de tekst zoekend of scannend. Je leest niet de hele tekst maar je gaat direct op zoek naar de informatie die je nodig hebt.

Een titel is meestal het onderwerp van de tekst

1. Waar
2. Niet waar

Een tussenkopje vertelt waar de alinea eronder over gaat.

1. Waar
2. Niet waar

Bij verkennend lezen lees je eerst de titel en tussenkopjes.

1. Waar
2. Niet waar

Bij nauwkeurig lezen lees je alleen de bron.

1. Waar
2. Niet waar

MOEILIJKE WOORDEN?

Wat doe jij als je een moeilijk woord tegenkomt in een tekst?

Ik zie een moeilijk woord!

Is het woord echt belangrijk om te weten?

Of kan ik de tekst ook zonder die betekenis begrijpen?

Ik snap het niet! Ik moet de betekenis weten!

Stappenplan moeilijke woorden

Wat kan je doen als je een moeilijke woord tegenkomt?

1. Een woordenboek pakken en het woord opzoeken
2. Kijken of het woord lijkt op een woord dat je wel kent
3. Naar de rest van de zin kijken of je daardoor achter de betekenis kunt komen.
4. Nagaan of je de betekenis van het woord nodig hebt om de tekst te begrijpen.

Lees de tekst

In Nederland wonen allerlei mensen uit allerlei culturen. Daarom is er veel multicultureel mooiste zien. Dat zie je niet alleen terug in de fijne winkeltjes met allerlei buitenlands eten en goedkope kappers. Het heeft ook effect op het taalgebruik. Je hoort in de Nederlandse straten allerlei talen door elkaar.

Moet je het woord multicultureel opzoeken om het woord te begrijpen?

Zo ja, welke stappen zet je?

Lees de tekst

De gemeente Zwolle heeft alle maatregelen rondom het dumpen van huisafval in de straat vastgelegd in een convenant. De gemeente zal steekproeven doen om te kijken of het convenant wordt nageleefd. Burgers kunnen het convenant vinden op www.gemeentezwolle.nl en moeten daar een digitale handtekening onder het convenant zetten.

Is het belangrijk dat je weet wat het woord convenant betekent?
Zo ja, welke stappen zet je?

Synoniem

• Wat is een synoniem? 
• Kun je een voorbeeld geven?

Synoniemen

Een synoniem ander woord met dezelfde betekenis.

Vb. auteur = schrijver, dominant = overheersend

Welke woorden zijn synoniemen van elkaar? Sleep de juiste synoniemen naar de woorden.

Boos

Beest

Gevangenis

Cipier

Schip

Kwaad

Dier

Bajes

Gevangenisbewaarder

Boot

Tegenstellingen

het tegengestelde

bijvoorbeeld: koud-warm

Wat is de tegenstelling van:
schoon?

1. fris
2. lekker
3. vies
4. rein

Wat is de tegenstelling van:
lelijk

1. mooi
2. slim
3. dom
4. aardig

Wat is de tegenstelling van:
snel

1. vlug
2. rap
3. gejaagd
4. sloom

Wat is de tegenstelling van:
opletten

1. concentreren
2. afdwalen
3. meedoen
4. aandachtig

zelfstandig werken

H1.3 Lezen

Maak opdrachten tot en met 14