Augethiek t/m plichtethiek

• Ethiek
• MBO
• Studiejaar 1

Lesdoel

Na deze les:
-Heb je goed op het netvlies wat waarden en normen met 
  elkaar te maken hebben
-weet je wat een moraalsysteem is
-weet je wat optieken zijn
-je leert wat 1 van de ethische theorieën inhoudt

Opdracht 8

Beste Beatrijs, 

Af en toe nodigen we een bevriend stel uit voor een gezellig samenzijn. Soms voor een
etentje, soms voor alleen een drankje bij ons thuis. Laatst belde de vriendin op met het verzoek of wij haar man alleen alcoholvrije dranken willen aanbieden omdat hij, naar haar zeggen, alcohol niet goed verdraagt. Wij hebben hier moeite mee. Wij bieden onze gasten  een scala aan drankjes aan, zowel met als zonder alcohol en laten de keus aan hen. 

Bovendien drinken we zelf wel een biertje of een glas wijn. Het zou toch vreemd zijn om dat
onze gasten niet aan te bieden? 

a. Voor welk dilemma staat de schrijver van deze ingezonden vraag? Noteer twee zaken

b. Welke waarde is blijkbaar voor de schrijver van deze ingezonden vraag belangrijk?

c. Welke waarde is belangrijk voor de vriendin?

Wat hebben waarden en normen met ethiek te maken?

ethiek en moraal

Ethiek en moraal hangen met elkaar samen.
Moraal: al jouw waarden en normen die maken dat je je op een bepaalde manier gedraagt.
Ethiek = het juiste doen  -->  ethiek is dus de filosofie die nadenkt over de moraal.  

Moraalsysteem

Het geheel van waarden en normen dat je handelen richting
 geeft; spontaan, zonder erover na te denken

Gedeelde moraalsystemen: deze deel je met anderen (bv familie, school, land)

NL Grondwaarden --> democratie, vrijheid, gelijkwaardigheid,
                                        tolerantie

Moraalsystemen

Binnen Nederland ook mensen met een niet-Nederlandse achtergrond  --> ander moraalsysteem

Deze moraalsystemen kunnen ook botsen!

Opdracht 11

Geef een concreet voorbeeld van botsende moraalsystemen binnen Nederland

Optieken

=Manier waarop je naar iets kijkt; de 'bril' die je opzet

bv: Probleem --> economische, juridische, maatschappelijke of ethische optiek (bril)

ethisch dilemma oefenen

Doelman Sergio Padt van FC Groningen zit nog vast nadat hij zondagavond was opgepakt vanwege agressief gedrag in de trein. De 28-jarige inwoner van het Groningse Kropswolde zou zich agressief hebben gedragen toen conducteurs hem wilden beboeten omdat hij geen geldig vervoersbewijs bij zich had. Padt zou hebben uitgehaald naar een beveiliger.

Volgens de politie hebben twee treinpersoneelsleden aangifte gedaan. Padt, aanvoerder van FC Groningen en al enige tijd de derde doelman van Oranje, speelde zondag met zijn club tegen AZ. De Groningers verloren voor eigen publiek met 1-3.  

maken

Boekje p.6, opdracht 4. 

Ethische theorieën

Ethische theorieën helpen je om beslissingen te nemen bij een 
ethisch dilemma 

1. Utilisme

2. Plichtsethiek

3. Religieuze ethiek

utilisme

• Gaat ervan uit dat het 'juiste doen' nut heeft voor de meerderheid van de mensen
  
• De gevolgen van jouw handelen, jouw beslissing moet dus zoveel mogelijk geluk opleveren voor zoveel mogelijk mensen!
• Je maakt een 'morele balans' op: wie heeft er last van/wordt er ongelukkig van, wie wordt er bij van/heeft er nut van
• Utilisme: gevolgenethiek; de gevolgen van je keuze moeten voor zoveel mogelijk mensen goed zijn
    

Utilisme

Op basis waarvan hak je binnen het utilisme knopen door?

Wat is volgens het utilisme het juiste om te doen?

Stel: er is een knooppunt op de a2 waar het altijd druk is en file staat. Om dit op te lossen wil de overheid de weg            verbreden. Juist op dat punt staan 5 huizen waar gezinnen
 in wonen; zij zullen moeten vertrekken. 

--> Maak een balans op

Maken

opdracht 18, pagina 13

vraag bij utilisme

Is het goed/juist om kinderen die niet gevaccineerd zijn te weigeren bij de kinderopvang? 

Vraag bij utilisme

Stel, in de klas zit een meisje dat echt enorm druk/aanwezig is. Veel leerlingen uit deze klas klagen over het feit dat zij zich door deze leerlingen te weinig kunnen focussen op de lessen.  School heeft al verschillende dingen geprobeerd, maar niks helpt.  Is het goed/juist om deze leerlinge te vragen de school te verlaten?

Plichtsethiek (beginselethiek)

• De intentie (het uitgangspunt) van jouw handelen is belangrijk 
• Je moet de beslissing uit jezelf nemen
• De waardigheid van de mens staat centraal; je moet dus handelen met respect voor andere mensen
• Vraag: Zou je willen dat iedereen in dezelfde situatie op deze manier zou handelen zoals jij van plan bent?' Ja? --> moreel juist 

Plichtsethiek (beginselethiek)

Een vrouw uit New Hampshire bestelde bij een Burger King een hamburger en een zoete thee. In plaats van haar bestelling vindt ze geld in haar kartonnen zak. 

Religieuze ethiek

• God bepaalt wat goed/juist is
• De heilige boeken of uitspraken van religieuze leiders zijn leidend

maken

havo: p. 15, opdracht 21 en 22.

vwo: opdrachten 20, 21  (p.16) 

maken

Opdracht 22 en 23, p 16/17

Ik kan uitleggen wat het verschil is tussen utilisme en plichtsethiek

play.kahoot.it

Bedenk een dilemma