Hoofdstuk 5 Welvaart

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Welvaart

Hoofdstuk 5 Brede welvaart

Vragen??

Hoofdstuk  1 t/m 4

Lesdoelen

Hoe meten we welvaart?

Wat is het verschil tussen:

• welvaart in enge zin
• welvaart in brede zin
• welzijn

Welvaart meten

Vroeger: Economische groei

• Stijging bbp en reële bbp. 

Nu ook behoeftebevrediging die alle huishoudens samen ontlenen aan schaarse goederen en diensten. 

• Vrije tijd, productie informele sector, overheidsvoorzieningen

Welvaart en welzijn

Vrije tijd

Keynes voorspelde dat we in 2030 een werkweek van 15 uur zouden hebben. 

In vergelijking met 1975 heeft men gemiddeld 3 uur minder vrije tijd. 

Gek want; Werknemers geven aan liever vrije tijd te hebben dan een hoger inkomen. 

Keynes ging alleen van consumptie uit, maar hield geen rekening met ruilen over tijd. (sparen voor pensioen)

Informele sector

Wettelijk en onwettelijk economische activiteiten die niet in de cijfers, zoals het bbp tot uitdrukking komen (vrijwilligerswerk, zwart werk). 

In ontwikkelingslanden is de informele sector relatief groot. 

Kwaliteit overheidsvoorzieningen

Kwaliteit overheidsvoorzieningen zoals 

• Infrastructuur
• Onderwijs
• Sociale zekerheid
• Gezondheidszorg

Welvaartsbeleving

Verschilt per persoon en is subjectief. 

Zaken die mensen verschillend beleven: 

• gevoel van veiligheid, overheidsinvloed, ongelijkheid en milieu. 
• Kunnen de welvaart negatief beïnvloeden. 

Nadelen ongelijkheid

Mensen met lage inkomens hebben noodgedwongen een hoge tijdvoorkeur en daardoor minder mogelijkheden --> vermogen opbouw, scholen of investeren. 

Hierdoor wordt potentie niet benut. 

Dure medische zorg is voor een grote groep dan minder toegankelijker --> welvaart van de hele samenleving wordt beïnvloed. 

Arme landen

Economische groei zorgt voor minder illegale praktijken (houtkap en stroperij).

Rijke landen

Mensen gaan zich bekommeren om hun leefomgeving. Willen duurzamer leven. 

Bbp juiste maatstaf?

Na een milieu ramp neemt het bbp toe --> er worden productiemiddelen ingezet om de schade te herstellen. 

Hoe meten we welzijn?

Nog lastiger dan welvaart. 

Waar wordt naar gekeken?

• Levensverwachting
• Lichaamslengte

Wordt veroorzaakt door: voeding, huisvesting, gezondheid, leefomgeving en vrije tijd. 

Samenhang welvaart en welzijn

Oorzaak en gevolg. 

Een hogere welvaart zorgt voor meer welzijn, maar ook andersom. 

Economische groei betekent een hogere welvaart, maar niet altijd welzijn. Vanaf een punt zijn vooral de niet-schaarse goederen de factoren die de groei van ons welzijn bepalen. 

Alternatieven voor het meten van welvaart

Groene bbp 

Human Development Index

World Happiness Report

Duurzame ontwikkelingsdoelen

Bruto Nationaal Geluk

--> Enzovoort. 

Groen BBP

   Bruto Binnenlands Product 

- kosten van milieuvervuiling 

- kosten uitputten grondstofvoorraden 

= Groen BBP 

HDI (Human Development Index)

Een ranglijst van landen in de mate van welvaart. 

Indexgetal tussen de 0 en 1. 

HDI meet méér dan het bbp, denk aan:

• Levensverwachting
• Onderwijs
• Het bbp zelf (dit is dus ook een onderdeel van de HDI)

In Nederland brede welvaart

CBS

8 thema's

• welzijn (onderdeel welvaart), materiële welvaart, gezondheid, arbeid en vrije tijd, wonen, samenleving, veiligheid en milieu. 
• Hoe is de brede welvaart verdeeld onder bepaalde groepen in de samenleving?

Gezamenlijk maken

5.19

                                     Evaluatie

Maken in de les

5.3, 5.7, 5.11, 

Lesdoelen behaald?

Hoe meten we welvaart?

Wat is het verschil tussen:

welvaart in enge zin

welvaart in brede zin

welzijn