Taalverzorging hf. 1 t/m 4

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Taalverzorging

hoofdstuk 1 t/m 4

Wat moet je kunnen en kennen voor de toets?

Hoofdstuk 1: 

Hoofdletters en leestekens juist gebruiken.

Hoofdstuk 2: 

Woorden aan elkaar of los schrijven.

Goede woordvolgorde in zinnen gebruiken.

Hoofdstuk 3: 

Samenstellingen schrijven (tussenletters -en, -e ,   -s)

Regels werkwoordspelling kennen en kunnen toepassen.

Lastige werkwoorden

Verwijswoorden 

de-die

het-dat

Hoofdstuk 4:

als/dan

Overzicht Taalverzorging

blz. 207/208/209

Hoofdletters

Aan het begin van een zin

Bij namen

Bij woorden die zijn afgeleid van aardrijkskundige namen

Wanneer gebruik je geen hoofdletters?

Welk woord is onjuist geschreven?

Wij gaan in de Herfst altijd naar Ibiza.

1. Wij
2. Herfst
3. Ibiza

Welke naam is goed geschreven?

1. meneer de Bruin
2. Karel De Bruin
3. Karel de Bruin

Leestekens

Aan het einde van een zin: punt, vraagteken, uitroepteken

(Achter een titel kan geen punt staan. Wel een vraagteken of uitroepteken.)

Komma: tussen de delen van een opsomming, na een naam of uitroep aan het begin van een zin, in een samengestelde zin

Gebruik nooit een komma voor het woord en.

Dubbele punt en aanhalingstekens: 

bij een citaat

Welke zin is juist?

1. Fatma, wanneer gaan we shoppen?
2. Als jij op de fiets gaat krijg je een euro.
3. Ik heb nootjes chips en cola.
4. Ik loop even naar de winkel?

Welk woord is juist geschreven?

1. superaardig
2. super aardig

Tussenletters

Als je twee of meerdere woorden aan elkaar plakt, dan noemen we dat een samenstelling.

Als je deze aan elkaar plakt, heb je soms een tussenletter nodig, zoals -en, -e of -s.

Als het meervoud van het eerste deel van de samenstelling eindigt op -en, dan gebruik je -en als tussenletter.

Voorbeeld:

paard + stal

wordt

paardenstal

Als het eerste deel van de samenstelling in het meervoud op zowel -en als -s kan eindigen, dan gebruik je als tussenletter een -e

Voorbeeld:

groente + soep

wordt

groentesoep

want

groenten/groentes

Als het eerste deel geen meervoud heeft op -en

Bijvoorbeeld:

rijst + vlaai

wordt

rijstevlaai

Het eerste deel is geen zelfstandig naamwoord

lach + bek

wordt

lachebek

Het eerste deel gaat over iets waarvan er maar één is:

maan + schijn

wordt

maneschijn

De tussenletter -s kun je meestal horen. Lukt dit niet? Vervang dan het tweede deel van de samenstelling.

Voorbeeld:

dorp + kern

wordt

dorpskern

station + straat

wordt

stationsstraat

Vervang tweede deel: stationshal, dan hoor je de tussen -s

Welk woord is juist geschreven?

1. groentesoep
2. groentensoep
3. groentessoep

Welk woord is goed geschreven?

1. gedachtengang
2. gedachtesgang
3. gedachtegang

Welk woord is goed geschreven?

1. braamsap
2. bramensap
3. bramesap

Welk woord is goed geschreven?

1. lerarenkamer
2. lerarekamer

Welk woord is goed geschreven?

1. bessesap
2. bessensap

Welk woord is goed geschreven?

1. horlogesmaker
2. horlogemaker
3. horlogenmaker

Werkwoordspelling

Stel je weet niet of  een werkwoord op een -d of -t moet eindigen. Welke drie vragen stel je dan?

Stel je weet niet of een werkwoord op een -d of -t moet eindigen. Welke drie vragen stel je dan?

Welke vier hokjes met regels ken je? Noteer in juiste volgorde!

Wat hoort er op de plek van de puntjes?

De hond … morgen naar het asiel gebracht.

1. wort
2. word
3. wordt
4. worden

Welke regel heb je gebruikt?

Wat hoort er op de plek van de puntjes?

Mijn moeder heeft gisteren de hele kamer … .

1. stofgezogen
2. gestofzogen
3. gestofzuigt
4. gestofzuigd

Welke regel heb je gebruikt?

Wat hoort er op de plek van de puntjes?

Ik kan niet geloven dat dit echt is (gebeuren) …. .

Welke regel heb je gebruikt?

Wat hoort er op de plek van de puntjes?

Het vliegtuig … een uur geleden.

1. land
2. landt
3. lande
4. landde

Welke regel heb je gebruikt?

Wat hoort er op de plek van de puntjes?

Heeft hij dat echt (beloven) … ?

Welke regel heb je gebruikt?

Wat hoort er op de plek van de puntjes?

… jouw zus de bestelling op tijd?

1. bezorgt
2. bezorgd
3. Bezorgt
4. Bezorgd

Welke regel heb je gebruikt?

Wat hoort er op de plek van de puntjes?

Ik zou dat nooit .... hebben.

1. gedurvt
2. gedurvt
3. gedurft
4. gedurfd

Welke regel heb je gebruikt?

Wat hoort er op de plek van de puntjes?

Vroeger … die jongen altijd in het park.

1. skate
2. skatet
3. skated
4. skatete

Welke regel heb je gebruikt?

Wat hoort er op de plek van de puntjes?

Ik (vinden) … dat echt ongelooflijk!

Welke regel heb je gebruikt?

Wat hoort er op de plek van de puntjes?

Hij … zijn cavia heel erg.

1. miste
2. misde
3. mistte
4. misdde

Welke regel heb je gebruikt?

Wat hoort er op de plek van de puntjes?

Het meisje (geloven) ... altijd alles wat ik zeg.

Welke regel heb je gebruikt?

Wat hoort er op de plekken van de puntjes?

Morgen … zij naar Amsterdam, maar ze is vorig jaar ook al ... .

1. verhuist - verhuist
2. verhuist - verhuisd
3. verhuisd - verhuist
4. verhuisd - verhuisd

Welke regel heb je gebruikt?