PBFG09 - Les 6 - H48 Actiepotentiaal

PBFG09: Vergelijkende anatomie en Fysiologie II
Les 6
Hoofdstuk 48.1, 48.2 en 48.3
Niels Noordzij - n.noordzij@aeres.nl
Sander Harting - s.harting@aeres.nl
1 / 48
suivant
Slide 1: Diapositive
BiologieHBOStudiejaar 1

Cette leçon contient 48 diapositives, avec quiz interactifs, diapositives de texte et 4 vidéos.

time-iconLa durée de la leçon est: 60 min

Éléments de cette leçon

PBFG09: Vergelijkende anatomie en Fysiologie II
Les 6
Hoofdstuk 48.1, 48.2 en 48.3
Niels Noordzij - n.noordzij@aeres.nl
Sander Harting - s.harting@aeres.nl

Slide 1 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Inhoud van de les
Campbell hoofdstuk 48
Paragraaf 48.1, 48.2 en 48.3

Slide 2 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Kernzin
Door middel van een actiepotentiaal geeft een neuron een signaal door van dendriet naar axon.

Slide 3 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Lesdoelen
  1. Je moet de termen  'Sensorische neuronen, schakelcellen en motorische neuronen kennen'
  2. Je moet de rol van de natrium/kalium-pomp kunnen uitleggen
  3. Je moet de verschillende stadia van de actiepotentiaal kunnen uitleggen
  4. Je moet kunnen uitleggen waarom de actiepotentiaal maar één kant op kan gaan
  5. Je kunt het effect van myelineschede kunnen uitleggen

Slide 4 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 5 - Vidéo

Cet élément n'a pas d'instructions

Paragraaf 48.1

Slide 6 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Overzicht van het zenuwstelsel van een inktvis
Referentie
Plaatjes afkomstig uit Campbell ed. 9 Hoofdstuk 48

Slide 7 - Diapositive

Referentie:
Plaatjes afkomstig uit Campbell ed. 9 Hoofdstuk 48
Informatieverwerking
Sensorische neuronen --> transporteren informatie die ze ontvangen van externe stimuli en interne condities
Schakelcellen (interneuronen) --> verwerken in de hersenen de signalen uit de sensorische neuronen
Motorische neuronen -->  Signalen ('opdrachten') uit de hersenen worden door motorische neuronen naar spieren en/of klieren vervoerd.

Slide 8 - Diapositive

Sensorische zenuwcellen: Lange axon met met cellichaam halverwege axon. Verbindt zintuigen met schakelcellen/interneuronen in CZ.
Interneuronen/schakelcellen: Bevinden zich in CZ. Koppelen sensorische aan motorische zenuwcellen. Analyse en interpretatie van sensorische input.
Motorische zenuwcellen: lange axon, cellichaam aan begin. Ontvangen informatie van schakelcellen/interneuronen en geven deze door aan spier/kliercellen.
Referentie
Plaatjes afkomstig uit Campbell ed. 9 Hoofdstuk 48

Slide 9 - Diapositive

Referentie: 
Plaatjes afkomstig uit Campbell ed. 9 Hoofdstuk 48

Slide 10 - Lien

Cet élément n'a pas d'instructions

Referentie
Plaatjes afkomstig uit Campbell ed. 9 Hoofdstuk 48

Slide 11 - Diapositive



Referentie:
Plaatjes afkomstig uit Campbell ed. 9 Hoofdstuk 48
Gliacellen in het zenuwstelsel
Perifeer zenuwstelsel
  • Cellen van Schwann
  • Cellen van het immuunsysteem
Centraal zenuwstelsel
  • Oligodendrocyten
  • Astrocyten
  • Microgliacellen
Referentie
http://home.kpn.nl/b1beukema/myelination1.jpg

Slide 12 - Diapositive

Steuncellen = glia (cellen). Uiteenlopende functie; Voeden, isoleren, reguleren extracellulaire vloeistof (+ aanvullen zenuwcellen en versturen informatie).

Cellen van Schwann: isoleren cellen; versnellen transport informatie
Oligondrocyten: zelfde functie in CS.
Microglia: imuunsysteem; beschermen tegen ziekteverwekkers.
Astrocyten: Helpen bij informatie overgave, extracellulaire ion concentraties, Bloedtoevoer, formering bloed-brein barriere. Kunnen als stamcel fungeren en nieuwe zenuwcellen worden.


Referentie:
http://home.kpn.nl/b1beukema/myelination1.jpg
Referentie
Plaatjes afkomstig uit Campbell ed. 9 Hoofdstuk 48

Slide 13 - Diapositive

Referentie:
Plaatjes afkomstig uit Campbell ed. 9 Hoofdstuk 48
Reflexboog
Referentie
https://www.10voorbiologie.nl/afbfczw/H32%20zenuwstelsel%20en%20spieren%20(Havo)/320402kniepeesreflex.jpg

Slide 14 - Diapositive

Referentie:
https://www.10voorbiologie.nl/afbfczw/H32%20zenuwstelsel%20en%20spieren%20(Havo)/320402kniepeesreflex.jpg
Paragraaf 48.2
Ionenpompen (Na⁺/K⁺ pomp)

Slide 15 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Ionenpompen
Membraanpotentiaal: De binnenkant van een neuron is negatief geladen tov de buitenkant (negatief ladingsverschil).
In rust: Rustpotentiaal, -70 mV verschil.
Veranderingen het het rustpotentiaal werken als signaal.

Slide 16 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Referentie
https://www.10voorbiologie.nl/afbfczw/H18%20Zenuwstelsel%20en%20beweging/Trompert_18-3-1_1.jpg

Slide 17 - Diapositive

Referentie:
https://www.10voorbiologie.nl/afbfczw/H18%20Zenuwstelsel%20en%20beweging/Trompert_18-3-1_1.jpg
Referentie
Plaatjes afkomstig uit Campbell ed. 9 Hoofdstuk 48

Slide 18 - Diapositive

Rustpotentiaal wordt gevormd door K+ ionen die dmv diffusie de zenuw verlaten. Via geopende kalium kanalen gaan deze naar buiten en nemen een + lading mee.
Na+ kanalen zijn gesloten. Meer K+ ionen gaan de cel uit waardoor de zenuwcel zelf steeds negatiever wordt t.o.v. de buitenkant. Echter, hoe negatiever de binnenkant, hoe groter de aantrekkingskracht van de binnenkant van de zenuwcel is, hoe meer K+ ionen van buiten worden aangetrokken =Elektrisch gradient. 

Er staan maar een paar Na+ kanalen open. Hierdoor diffundeert Na+ naar binnen en zorgt voor een minder negatieve lading in de cel. Echter veel minder open Na+ kanalen.

Referentie:
Plaatjes afkomstig uit Campbell ed. 9 Hoofdstuk 48
Rustpotentiaal
Evenveel K⁺ de cel in als Na⁺ de cel uit

Slide 19 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Paragraaf 48.3
Actiepotentialen

Slide 20 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

K⁺ kanaal open, K⁺ naar buiten
Na⁺ kanaal open, Na⁺ naar binnen
Depolarisatie: drempel overschreden: alles-of-niets
Referentie
Plaatjes afkomstig uit Campbell ed. 9 Hoofdstuk 48

Slide 21 - Diapositive

Een zenuwcel bevat ook ionen kanalen die open gaan n.a.v. een prikkel/stimulus. Doordat deze open gaan kunnen snel veel ionen over het membraan. Dit verandert het ladingsverschil tussen binnen en buiten.

Referentie:
Plaatjes afkomstig uit Campbell ed. 9 Hoofdstuk 48
Actiepotentialen
Een neuron kan honderden actiepotentialen per seconde produceren
De frequentie (hoe veel actiepotentialen per seconde) geeft de sterkte van de prikkel weer

Slide 22 - Diapositive

De hoogte van de actiepotentiaal speelt geen rol, enkel de frequentie.
Referentie
Plaatjes afkomstig uit Campbell ed. 9 Hoofdstuk 48

Slide 23 - Diapositive

Referentie:
Plaatjes afkomstig uit Campbell ed. 9 Hoofdstuk 48
Referentie
Plaatjes afkomstig uit Campbell ed. 9 Hoofdstuk 48

Slide 24 - Diapositive

Referentie:
Plaatjes afkomstig uit Campbell ed. 9 Hoofdstuk 48
Referentie
Plaatjes afkomstig uit Campbell ed. 9 Hoofdstuk 48

Slide 25 - Diapositive

Referentie:
Plaatjes afkomstig uit Campbell ed. 9 Hoofdstuk 48
Referentie
Plaatjes afkomstig uit Campbell ed. 9 Hoofdstuk 48

Slide 26 - Diapositive

Referentie:
Plaatjes afkomstig uit Campbell ed. 9 Hoofdstuk 48
Referentie
Plaatjes afkomstig uit Campbell ed. 9 Hoofdstuk 48

Slide 27 - Diapositive

Referentie:
Plaatjes afkomstig uit Campbell ed. 9 Hoofdstuk 48
Geleiding van de actiepotentiaal
Een actiepotentiaal kan over lange afstand (+/- 1 meter) vervoerd worden  omdat het zichzelf "oproept" langs een axon
  • Domino-effect!

Refractaire periode --> ongevoeligheid van een stukje axon waar net een actiepotentiaal is geweest voor een volgende actiepotentiaal --> zorgt dat actiepotentiaal maar één kant op kan gaan.

Slide 28 - Diapositive

Refractiaire periode: Na+ kanalen blijven gesloten tijden falling phase en undershoot.
Referentie
Plaatjes afkomstig uit Campbell ed. 9 Hoofdstuk 48

Slide 29 - Diapositive

Referentie:
Plaatjes afkomstig uit Campbell ed. 9 Hoofdstuk 48
Referentie
Plaatjes afkomstig uit Campbell ed. 9 Hoofdstuk 48

Slide 30 - Diapositive

Referentie:
Plaatjes afkomstig uit Campbell ed. 9 Hoofdstuk 48
Referentie
Plaatjes afkomstig uit Campbell ed. 9 Hoofdstuk 48

Slide 31 - Diapositive

Referentie:
Plaatjes afkomstig uit Campbell ed. 9 Hoofdstuk 48
Referentie
Plaatjes afkomstig uit Campbell ed. 9 Hoofdstuk 48

Slide 32 - Diapositive

Hoe breder de zenuwcel, hoe sneller een actiepotentiaal kan reizen door de zenuw. Echter, mens hele smalle zenuwcellen; Zo kunnen veel zenuwcellen samengepakt worden; myelineschede, gevormd door cellen van Schwann versnellen actiepotentiaal. 1 Cel gewikkeld om stukje axon. Door membranen van lipides; goede isolatie. Insnoeringen van ranvier tussen cellen van Schwann bevatten de ion kanalen; actiepotentialen reizen van insnoering naar insnoering.

Referentie:
Plaatjes afkomstig uit Campbell ed. 9 Hoofdstuk 48
Deze geleiding is saltatoir
Referentie
Plaatjes afkomstig uit Campbell ed. 9 Hoofdstuk 48

Slide 33 - Diapositive

Referentie:
Plaatjes afkomstig uit Campbell ed. 9 Hoofdstuk 48
Geleidingssnelheid
Geleidingssnelheid (hoe snel de actiepotentiaal over het axon beweegt) neemt toe naar mate de diameter van het axon groter is
In vertebraten --> Axonen geïsoleerd door myelineschede
  • Ook hierdoor neemt de geleidingssnelheid toe
Myelineschede wordt gemaakt door speciale cellen: Cellen van Schwann (PZS) of oligodendrocyten (CZS)

Slide 34 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Even oefenen...

Slide 35 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Het oog
Lichtreceptoren vangen licht (fotonen) op met behulp van pigmenten in
geplooide membranen. Deze prikkels worden in het zenuwstelsel omgezet
in impulsen (actiepotentialen).

Er zijn twee oertypen lichtreceptoren: rhabdomere en ciliaire receptoren. De rhabdomere receptoren lijken kenmerkend voor ongewervelden, de ciliaire voor gewervelden. 

Slide 36 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Lichtreceptoren hebben grote overeenkomsten met zenuwcellen. Zo zijn ze negatief geladen ten opzichte van het omringende milieu en is de intracellulaire Na⁺ -concentratie lager dan in het omringende milieu. 

Slide 37 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions


Lichtprikkels leiden tot een verandering van de membraanpotentiaal in lichtreceptoren. In rhabdomere receptoren (bij ongewervelden) openen daardoor de Na⁺-kanalen. In ciliaire receptoren (bij gewervelden), zoals de staafjes in ons netvlies, leidt dit tot het sluiten van de Na⁺-kanalen.

Slide 38 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Zijn belichte staafjes bij de mens negatiever geladen of minder negatief geladen dan staafjes in het donker? En vindt bij staafjes in het licht dan depolarisatie of hyperpolarisatie plaats?
A
Negatiever - Depolarisatie
B
Negatiever - Hyperpolarisatie
C
Minder negatief - Depolarisatie
D
Minder negatief - Hyperpolarisatie

Slide 39 - Quiz

Cet élément n'a pas d'instructions

Het handhaven van een rustpotentiaal kost energie en gebeurt in ciliaire en rhabdomere receptoren op gelijke wijze.

Slide 40 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Welk membraaneiwit verbruikt veel energie bij het handhaven van een
rustpotentiaal?

Slide 41 - Question ouverte

Cet élément n'a pas d'instructions

Lesdoelen
  1. Je moet de termen  'Sensorische neuronen, schakelcellen en motorische neuronen kennen'
  2. Je moet de rol van de natrium/kalium-pomp kunnen uitleggen
  3. Je moet de verschillende stadia van de actiepotentiaal kunnen uitleggen
  4. Je moet kunnen uitleggen waarom de actiepotentiaal maar één kant op kan gaan
  5. Je kunt het effect van myelineschede kunnen uitleggen

Slide 42 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Kernzin
Door middel van een actiepotentiaal geeft een neuron een signaal door van dendriet naar axon.

Slide 43 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Huiswerk volgende les
Lezen Campbell paragraaf:
  • 48.4

Slide 44 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Vragen?

Slide 45 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 46 - Vidéo

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 47 - Vidéo

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 48 - Vidéo

Cet élément n'a pas d'instructions