Hoofdstuk 4 Lezen, Ws, Gramm zd

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Hoofdstuk 4

Herhaling hoofdstuk 4

Doel - H4 Lezen

- Je weet wat signaalwoorden zijn en je kunt ze herkennen in een tekst;

- Je weet wat tekstverbanden zijn en je kunt ze herkennen in een tekst;

- Je weet dat signaalwoorden een tekstverband aangeven.

Welk woord past er op de puntjes?

... mijn vader drie keer gevallen was, durfde hij niet meer te schaatsen.

1. Hoewel
2. Nadat
3. Zoals
4. Bovendien

Welk woord past er op de puntjes?

Ik vind pretparken niet leuk. ... word ik misselijk als ik rondjes draai en ... heb ik hoogtevrees.

1. Echter - ook
2. Bovendien - later
3. Allereerst - ook
4. Ondanks dat - niet alleen

Welk woord past er op de puntjes?

Ik durf niet in die snelle achtbaan, ... mijn broertje is een echte waaghals.

1. toch
2. hoewel
3. zoals
4. maar

Welk woord past er op de puntjes?

Frisdranken ... cola en sinas bevatten vaak erg veel suiker.

1. zoals
2. terwijl
3. ondanks
4. bovendien

Signaalwoorden en Tekstverbanden

Signaalwoorden zijn woorden die een tekst begrijpelijker maken.

Met deze woorden leg je verbanden tussen zinnen en alinea’s. Ze geven de lezer een ‘signaal’ (een teken), bijvoorbeeld: en, maar, toen, want, tenzij, zo, ten slotte. Signaalwoorden helpen de lezer dus door signalen te geven over hoe hij de tekst moet lezen.

Als je signaalwoorden verkeerd gebruikt, zal de lezer de tekst niet kunnen begrijpen.

Voorbeeld

Begrijpelijk:

Mijn fietslicht was kapot, daarom kreeg ik een bekeuring.

Niet begrijpelijk, vreemd:

Mijn fietslicht was kapot, toch kreeg ik een bekeuring.

Ik kan de vier tekstverbanden van deze paragraaf opnoemen.

😒🙁😐🙂😃

Ik kan bij elk tekstverband minimaal drie signaalwoorden geven.

😒🙁😐🙂😃

Ik kan tekstverbanden herkennen in een tekst.

😒🙁😐🙂😃

H4 Woordenschat

Woordraadstrategie - tegenstelling

We hebben het gisteren gehad over de woordraadstrategie zoeken naar voorbeelden. Een andere woordraadstrategie is: zoek een tegenstelling.

De betekenis van een moeilijk woord kun je soms vinden doordat er een tegenstelling van dat woord in de tekst staat:

• De wiskundetoetsen voor havo en vwo zijn identiek, maar de beoordeling is verschillend.

Woordraadstrategie - tegenstelling

Je kunt tegenstellingen herkennen aan de vorm. 

• Het basiswoord + voorvoegsel, a-, on-, il-, in-, im-, ir-
  sociaal - asociaal
  relevant - irrelevant
  zorgvuldig - onzorgvuldig
  actief - inactief
  Deze voorvoegsels geven het woord de betekenis niet-

Woordraadstrategie - tegenstelling

Je kunt tegenstellingen herkennen aan:

• vervanging van het voorvoegsel; behandelen - mishandelen
• een heel ander woord; flauw - scherp
• een tegenstelling komt vaak na een signaalwoord; maar, anderzijds, echter, daarentegen... etc

Grammatica - LV

Wat weet je nog over
het lijdend voorwerp?

Lijdend voorwerp 

• ding of persoon  overkomt/ondergaat iets
• ding of persoon is lijdend = ding/persoon kan er niets aan doen!

Ik eet vanmiddag een appel. 
pv = eet / ow = ik / wg = eet / lv = een appel 
De appel kan er niets aan doen dat het gegeten wordt. Het ondergaat iets.

Lijdend voorwerp 

• Je vindt het lijdend voorwerp door te vragen: wie/wat + pv + ow + rest wg?Het antwoord is het lijdend voorwerp.
  
  
• Het lijdend voorwerp begint nooit met een voorzetsel.

Wij hebben mijn tante uitgenodigd voor onze verjaardag. 
pv = hebben / ow = wij / wg = hebben uitgenodigd.

Wie/wat hebben wij uitgenodigd? = mijn tante 
lv = mijn tante 

Antwoorden opdr. 1 

1 a pv = lezen / ow = Veel jongeren / wg = lezen
 Wie/wat lezen veel jongeren?

lv = de spannende boeken van Carry Slee 

b pv = laat / ow = de presentator van deze talkshow / wg = laat uitpraten
Wie/wat laat de presentator van deze talkshow (nooit) uitpraten?

lv = zijn gasten

Antwoorden opdr. 1 

c pv = laten / ow = mensen / wg = laten tatoeëren
Wie/wat laten mensen tatoeëren?

lv = hun lichaam

d pv = bevatten / ow = De meeste soorten koekjes / wg = bevatten

Wie/wat bevatten de meeste soorten koekjes?

lv = te veel zout

Antwoorden opdr. 1 

e pv = Vonden / ow = Amerikaanse onderzoekers / wg = Vonden
Wie/wat vonden Amerikaanse onderzoekers?
lv = de eerste T-rexbotten

f pv = voerden / ow = de agenten / wg = voerden af
 Wie/wat voerden de agenten af?
lv = enkele demonstranten

Opdracht 2 en 3 nakijken

Huiswerk voor de volgende les

Huiswerk voor morgen:

• Maak opdracht 4 op blz. 119