17.1 tm 17.3

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Overheidsbeleid en standpunten van aanhangers van politieke stromingen

Klassieke en moderne school in het strafrecht

Veranderingen in het overheidsbeleid ten aanzien van criminaliteit

De klassieke school

De mens is vrij in denken en handelen

(niet deterministisch mensbeeld)

Klassieke school

Een persoon die een misdaad begaat, doet dit uit vrije wil.

Straf is het nadeel waarmee iemand die overweegt crimineel gedrag te plegen, rekening mee zal houden.

Doel van straf Klassieke school

• Vergelding =wraak/ kwaad met kwaad vergelden

• Generale preventie=bedreigen met straffen om op die wijze mensen af te schrikken van het plegen van criminele activiteiten

visie klassieke school mbt het strafrecht 

Legaliteitsbeginsel: in wet moet staan welk gedrag strafbaar is

Personaliteitsbeginsel: de straf mag alleen de dader treffen

Gelijkheidsbeginsel: alle mensen zijn voor de wet gelijk

Schuldbeginsel: een dader die geen schuld heeft, mag niet gestraft worden

Proportionele vergelding: de max straffen voor verschillende misdrijven verschillen

Met welk beginsel van de rechtsstaat heeft dit voorbeeld te maken: Als op zes april de boete voor te snel rijden verhoogd wordt, betaalt iemand die op vijf april te snel reed de oude boete?

1. Personaliteitsbeginsel
2. Gelijkheidsbeginsel
3. Legaliteitsbeginsel
4. Schuldbeginsel

Klassieke school mbt sociaalpsychologische theorie

Gelegenheidstheorie/rationele keuze theorie (Felson/ Cohen)

Een crimineel weegt de kosten en baten van zijn acties af.

(gelegenheid staat situatie centraal/ rationele keuze staat dader centraal)

De Moderne school

De mens is grotendeels of geheel onvrij in zijn denken en handelen

Hij is een product van:

- Endogene invloeden/ Nature

-Exogene gedragsbepalende invloeden/ Nurture

Friedrich Engels legt in een boek in 1844 een verband tussen de slechte economische omstandigheden waarin de arbeidersklasse verkeert en criminaliteit.

1. Nature
2. Nurture

Lacassagne: 'Elke maatschappij heeft de misdadigers die zij verdient'. Lacassagne was een Franse hoogleraar in de gerechtelijke geneeskunde (1843-1924).

1. Nature
2. Nurture

Doel/functie van straf moderne school

• resocialisatie = heropvoeding

• speciale preventie=we geven straffen om te voorkomen dat de dader opnieuw een delict pleegt

visie moderne school mbt het strafrecht 

Daderstrafrecht

TBS-maatregel

Behandeling van erfelijke afwijkingen

Nemen van sociale maatregelen

PREVENTIE

Straf gebruiken om een dader her op te voeden noemen we:

1. Resocialisatie
2. Vergelding
3. Preventie
4. Voorkomen van eigen richting

Moderne school

Klassieke school

Daderrecht

Daadrecht

Criminelen kiezen bewust om criminele handelingen te doen.

Gelegenheidstheorie

Anomietheorie

Ettiketeringstheorie

Bindingstheorie

Of mensen de criminaliteit ingaan hangt af van hun omgeving.

Opdracht

Geef bij de volgende standpunten van politieke partijen aan of ze bij de klassieke school of moderne school behoren

SGP vindt dat té veel zaken onopgelost blijven, terwijl veel daders er nog te makkelijk van af komen.

1. Klassiek
2. Modern

PvdD wil dat er onderzoek gedaan wordt naar effectievere straffen op gewelddadig gedrag naar mens en dier, waardoor herhaling wordt tegengegaan.

1. Klassiek
2. Modern

VVD legt de nadruk op een harde aanpak van criminaliteit, met zware straffen en het uitgangspunt dat criminaliteit nooit mag lonen.

1. Klassiek
2. Modern

GroenLinks wil de jeugdcriminaliteit aanpakken door te voorkomen dat jongeren het verkeerde pad kiezen. GroenLinks wil daarom meer investeren in onderwijs en opvoedings- ondersteuning. Succesvolle projecten die jongeren weer kansen geven, moeten worden uitgebreid.

1. Klassiek
2. Modern

Welke conclusie kun je nu trekken over de relatie tussen 'links en rechts' aan de ene kant, en 'nature en nurture' aan de andere kant?

Klassiek

De mens is vrij in denken en handelen

 misdaad is een keuze

straf: vergelding en generale preventie

visie:Legaliteitsbeginsel; 

Personaliteitsbeginsel; 

Gelijkheidsbeginsel; 

Schuldbeginsel; 

Proportionele vergelding;

Modern

De mens is onvrij in zijn denken en handelen.Hij is een product van: Nature/Nurture

Straf: resocialisatie en speciale preventie

Visie: Daderstrafrecht

TBS-maatregel

Behandeling van erfelijke afwijkingen

Nemen van sociale maatregelen

PREVENTIE

Veranderingen in het overheidsbeleid ten aanzien van criminaliteit

1) rechtshandhaving.

2) ondersteuning en hulpverlening.

3) het beperken van de gelegenheid tot criminaliteit

Noem drie dingen die je geleerd hebt vandaag

Stel 1 vraag over iets dat je deze les nog niet zo goed hebt begrepen