Les 7 Jong en oud

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Welkom

Les 7 jong en oud

Hoofdstuk 9 + herhaling 

Lesdoelen 

Aan het einde van de les kan je:

• Uitleggen hoe de overheid inkomens herverdeeld en wat inkomensherverdeling is. 
• Benoemen welke overdrachten er naast inkomen en vermogen nog meer zijn. 
• Uitleggen wat het draagkrachtbeginsel is. 

De overheid

Taken overheid:

1. collectieve goederen (defensie, dijken)
   
2. quasi collectieve goederen (ziekenhuizen, scholen)
   
3. inkomensoverdrachten (uitkeringen, toeslagen, etc)
   

1 en 2: overheidsbestedingen (O)
3. inkomensoverdrachten
1, 2 en 3: overheidsuitgaven

Ruilen over de tijd 

Synoniem voor intertemporele ruil.

Lenen (je haalt consumptie naar voren)

Sparen (je stelt consumptie uit)

Rente = de prijs van tijd

RUILEN OVER DE TIJD (intertemporele ruil)

RUILEN OVER DE TIJD (intertemporele ruil)

Intergenerationele ruil

Ruilen tussen generaties

• Positief: 
• kennis wordt doorgegeven aan volgende generaties. 

• Negatief: 
• milieuproblemen en klimaatproblemen worden ook doorgegeven aan volgende generaties. 

Overdracht van inkomen: betalen of ontvangen van de overheid

• Jongeren ontvangen zorg en onderwijs. Ze betalen geen belasting: ze zijn netto ontvangers van overdrachten.
• Ouderen ontvangen AOW en zorg. Ze betalen wel belasting, maar ontvangen meer: ze zijn ook netto ontvangers. 
• Werkenden betalen premies en belasting. Ze ontvangen ook overdrachten van de overheid, maar ze betalen meer: ze zijn netto betalers. 

Uitgangspunten verzorgingsstaat Nederland

• draagkrachtbeginsel (de sterkste schouders dragen de zwaarste lasten)
• solidariteitsbeginsel (groepsbelang boven individueel belang; zorg voor kwetsbaren in de samenleving)
• profijtbeginsel (wanneer je ergens gebruik van maakt, moet je ervoor betalen)

Profijtbeginsel/draagkrachtbeginsel

Draagkracht: De sterkste schouders

dragen de zwaarste lasten 

(vb inkomstenbelasting)

Profijtbeginsel: De gebruiker betaalt. 

(vb: Hondenbelasting, parkeerheffing)

Verzorgingsstaat?

• overheid zorgt voor sociale zekerheid; uitkeringen, bijstand 
•  overheid regelt dit door in te grijpen in inkomensverdeling; afdracht sociale premies is bij wet geregeld
• overheid bemoeit zich met onderwijs, zorg, arbeidsomstandigheden; alles in de wet vastgelegd 
• solidariteit (tussen arm en rijk, jong en oud, ziek en gezond) is bij wet geregeld

quiz vragen over jong en oud

Wanneer het lidmaatschap van een vakbond verplicht zou zijn...

I kunnen vakbondsleden niet meer voorgetrokken worden tegenover niet-vakbondsleden.

II zijn er in ieder geval geen free riders meer.

1. Bewering I is juist, bewering II is onjuist
2. Beide bewerkingen onjuist
3. Beide bewerking juist
4. Bewering I is onjuist, bewering II is juist

Dominante strategie voor Mulder

1. Geen uitverkoop
2. Wel uitverkoop

Ze staan dus voor de keuze: wel of niet voorbereiden. Zie bron.
Brian en Luuk maken een bindende afspraak, in welke cel komen we terecht?

cijfers = uren

1. Linksboven
2. Linksonder
3. Rechtsboven
4. Rechtsonder

I De hoogte van de kinderbijslag in Nederland is inkomensafhankelijk
II Kinderbijslag is een stroomgrootheid

1. Stelling I juist, Stelling II onjuist
2. Beide stellingen zijn onjuist
3. Stelling I is onjuist, Stelling II juist
4. Beide stellingen zijn onjuist

"Veel heffingskortingen zijn inkomensafhankelijk" Bij welk beginsel hoort dit?

1. Draagkrachtbeginsel
2. Profijtbeginsel
3. Solidariteitsbeginsel
4. Overheidsbeginsel

Consumeren is …

1. Een bedrag opzijleggen voor een latere grote aankoop
2. Iets maken waarmee je in je eigen behoefte kan voorzien
3. het kopen van goederen of diensten
4. Invloed uitoefen op andere mensen om iets te kopen

De hoogte van de kinderbijslag is inkomensafhankelijk. (H2)

Progressief belastingstelsel met een heffingskorting?

1. Land A
2. Land B
3. Land C
4. Land D

Welke is GEEN voorbeeld van een aftrekpost?

1. hypotheekrente
2. studiekosten
3. benzinekosten
4. pensioenpremies

Door de aftrekposten

1. Wordt je belastbaar inkomen hoger waardoor je meer belasting betaalt
2. Wordt je belastbaar inkomen hoger waardoor je minder belasting betaalt
3. Wordt je belastbaar inkomen lager waardoor je meer belasting betaalt
4. Wordt je belastbaar inkomen lager waardoor je minder belasting betaalt

Aftrekposten werken ........... voor de inkomensverdeling.

1. nivellerend
2. denivellerend

Wat is waar over het belastbaar inkomen?

1. Het belastbaar inkomen is hetzelfde als het netto-inkomen
2. Door aftrekposten wordt het belastbaar inkomen lager dan het bruto-inkomen
3. Belastbaar inkomen = bruto-inkomen – belastingvrije voet
4. Belastbaar inkomen – belasting = netto-inkomen

De algemene heffingskorting wordt verlaagd met €400. Het gevolg is dat:

1. Inkomens worden genivelleerd
2. Inkomens blijven gelijk
3. Inkomens worden gedenivelleerd
4. Inkomens worden eerlijk verdeeld

Het belastbaar inkomen wordt hoger door de aftrekposten.

1. juist
2. onjuist

Vul in: HOOG óf LAAG.
De belastingbetaler wil graag een zo ............. mogelijk belastbaar inkomen!

1. HOOG
2. LAAG

Werkt een algemene heffingskorting nivellerend of denivellerend?

1. nivellerend
2. denivellerend

Het belastbaar inkomen is..

1. Het netto inkomen - de aftrekposten
2. Het bruto inkomen + sociale premies
3. Het bruto inkomen - de aftrekposten
4. Het netto inkomen + sociale premies

Mette heeft een belastbaar inkomen van €80.000. Hoeveel € belasting moet zij betalen?

1. €29.880
2. €39.600
3. €31.276
4. €32.867