2.3 Verteringsstelsel (versie 'uitleg in de les')

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 2

Start van de les

- Rustige binnenkomst, direct naar je eigen tafeltje (klasopstelling).

- Check bij jezelf: jas/pet/kauwgom?

- Tablet blijft in de tas. Werkspullen pak je voor je.

- Zachtjes overleg tot timer is afgelopen. Lesstart -> aandacht naar voren.

- leesmoment (lezen theorie uit je lesboek).

Lezen basisstof 3 + herhalen 1 en 2.

Het verteringsstelsel

       Je leerdoelen:  

- Je kunt de functie van vertering, verteringssappen en enzymen beschrijven

- Je kunt de delen van het gebit noemen met hun functie

- Je kunt de werking en functie van de darmperistaltiek beschrijven

Orgaanstelsels

Een orgaanstelsel = een groep organen die samen een taak uitvoeren

3 (van 11) orgaan

stelsels. 

Bloed vervoeren door je lichaam

Voedsel verteren

Ademhalen (zuurstof opnemen en koolstofdioxide afvoeren)

Het verteringsstelsel

Wat is verteren? 

Stoffen die je binnenkrijgt via je eten moeten naar je bloed. 

Sommige stoffen moeten eerst kleiner gemaakt worden: dat noemen we verteren.

Anders zijn de stoffen te groot om door de darmwand heen, naar je bloedvaten te gaan.

Dit gebeurt via de darmen

Stoffen die door de darmwand heen kunnen zonder dat het verteerd hoeft te worden: 

- water

- glucose

- vitamines

- mineralen

Die zijn dus al klein genoeg van zichzelf.

Stoffen die niet door de darmwand heen kunnen: 

- eiwitten 

- koolhydraten 

- vetten

Deze voedingsstoffen moeten dus verteerd worden met behulp van verteringssappen.

Afbraak

2. verteringssappen

1. kauwen

Mechanische vertering

Chemische vertering

Afbraak

Mechanische vertering

Denk maar aan je mond als een verterings machine

afsnijden

fijnmalen

kauwen=oppervlaktevergroting

Door oppervlaktevergroting kunnen de verteringssappen de voedingsstoffen sneller verteren.

verteringssappen

Chemische vertering 

1. Speeksel

Afbraak: 

zetmeel ( = een koolhydraat)

Afbraak

(Chemische) verteringssappen

1. Speeksel

2. Maagsap

Afbraak: 

Eiwitten

Vetten

Koolhydraten

Afbraak

(Chemische) verteringssappen

1. Speeksel

3. Gal 

2. Maagsap

Gal breekt niets af, maar het helpt bij de vertering van vetten door een proces dat emulgeren 

Afbraak

(Chemische) verteringssappen

1. Speeksel

3. Gal 

2. Maagsap

3. Alvleessap

Afbraak: 

Eiwitten

Vetten

Koolhydraten

Afbraak

(Chemische) verteringssappen

1. Speeksel

3. Gal 

2. Maagsap

3. Alvleessap

4. Darmsap

Afbraak: 

Koolhydraten

Eiwitten

Gal kan vet emulgeren: Grote vetdruppels worden tot kleine vetdruppels gemaakt.

Daardoor verloopt de vertering sneller.

Hoe werkt een verteringssap? 

Ik ben een enzym en ik help om stoffen in jouw eten af te breken! 

Hoe werkt een enzym? 

Nog even over die oppervlakte

lengtespier

kringspier

eten

darmwand

Peristaltische beweging

Darmwerking: peristaltiek

Daarom zijn voedingsvezels zo belangrijk; die prikkelen de spieren in de darmwand! 

Darmwerking

Dunne darm: haalt de meeste voedingstoffen uit het eten

Dikke darm: haalt het water uit de brij en dikt het in (tot poep)

Aangekomen bij de endeldarm (het rectum)? Hier wordt de ontlasting tijdelijk opgeslagen. Je moet naar de WC!

Darmwerking

Dunne darm: haalt de meeste voedingstoffen uit het eten

Dikke darm: haalt het water uit de brij en dikt het in (tot poep)

Aangekomen bij het rectum? Dan moet je naar de wc! 

Meer oefenen? 

Organen

Verteringssappen

Begrippen