Communicatie - Actief luisteren

• Communicatie
• MBO
• Studiejaar 1

Communicatie

Lesplanning

1. Periode uitleg

2. Wat is actief luisteren?

3. Oefenen actief luisteren

Module

8 weken les voor alle onderwerpen. De onderwerpen:

• Actief luisteren
• Echt contact maken
• Luisteren
• Neem ANNA mee
• Laat OMA thuis
• Geef LSD
• Soorten vragen en het stellen van vragen

Integratieve opdracht lezen en daarna ruimte voor vragen. 

Noteer hier je vraag over de integratieve opdracht

Lesdoelen 

Aan het einde van de les

• Weet je welke aandachtspunten actief luisteren heeft
• Weet je welke doelen actief luisteren heeft
• Weet je in welke situaties je actief luisteren inzet
• Weet je de voorwaarden om actief te luisteren
• Kan je adequaat reageren en gevoelens verwoorden

Leg het verschil uit tussen luiteren en horen.

Als je luistert, neem je de boodschap in je op. Je luistert niet alleen naar de woorden, maar probeert ook te begrijpen wat de ander zegt. Je luistert ook naar hoe iemand iets zegt (non-verbale communicatie) en vraagt je bovendien af wat iemand bedoelt te zeggen. Belangrijke luistervaardigheden zijn: aandachtgevend gedrag, vragen stellen, samenvatten en ordenen.

Waar denk je dan aan bij actief luisteren?

Actief luisteren

Actief luisteren/empathisch luisteren = een manier van luisteren waarbij je in je reactie het gevoel/ behoefte van de ander verwoord

Dat wil zeggen dat je…

• Hoort WAT de ander zegt maar ook HOE de ander het zegt (dus toon als non- verbale signalen)
  
• Je inleeft in de situatie van de ander, even in de huid en belevingswereld van de ander probeert te kruipen (empathie)
  
• Luistert naar wat de ander echt probeert te zeggen
  
• De gevoelens van de ander in een reactie weergeeft
  

www.bookwidgets.com

In welke situatie luister je actief?

Situaties waarin je actief luistert

• Wanneer de ander iets belangrijks vertelt waar hij/ zij vol van is
  
• Wanneer de ander je iets vertelt wat veel emoties (bij de ander/ jezelf) oproept
  
• Wanneer de ander je iets vertelt wat verwarring of onzekerheid met zich mee brengt
  
• Wanneer je niet zeker weet of je de ander juist begrijpt
  

Nooit bij een praktisch probleem, dit zorgt voor ergernis.

Voorbeelden van actief luisteren

Cliënt: ‘Mijn werk is echt drie keer niks. Het enige wat ik moet doen, is dozen recht zetten.’

VP/VZ: ‘Je baalt ervan dat je werk helemaal niets voorstelt.’

Cliënt: ‘Ik begrijp er niets van. Mijn man is altijd precies op tijd. Hij had er allang moeten zijn.’

VP/VZ: ‘U maakt zich zorgen, u begrijpt niet waarom uw man er nog niet is?’

Collega: ‘Iedereen heeft me vandaag nodig. Ik word helemaal gek. Ik kom niet aan pauze toe en nu staat er alweer een cliënt op me te wachten.’

VP/VZ: ‘Je snakt naar een momentje rust, zo te horen.’

00:33

Is deze situatie geschikt voor actief luisteren?

1. Juist
2. Onjuist

Juist: het gaat om een situatie die veel emoties oproept

Valkuilen bij actief luisteren

• Oplossingen bedenken / adviezen geven
  
• Reacties als ‘ik begrijp wat je bedoeld/ dat kan ik mij voorstellen’
  
• Nieuwe informatie toevoegen of vragen over de situatie
  
• Een mening geven.
  
• Behoort niet tot actief luisteren want wekt ergernis en onbegrip op
  

Hoe dan wel?!

Oefenen 

In tweetallen de volgende situaties omzetten in een reactie vanuit actief luisteren:

• Situatie 1: Cliënt zegt: ‘’Mijn werk is echt drie keer niks. Het enige wat ik moet doen is dozen rechtzetten”.

• Situatie 2: Cliënt zegt: “Ik begrijp er niets van. Mijn man is altijd precies op tijd, hij had er allang moeten zijn”
  

• Situatie 3: Collega zegt: “Iedereen heeft me vandaag nodig. Ik word helemaal gek. Ik kom niet aan pauze toe en nu staat er alweer een cliënt op me te wachten.”
  

Afsluiten met stellingen

Zie komende dia's: 30 sec per vraag

Met een reactie als ‘Ik begrijp wat je bedoelt’ laat je goed merken dat je je inleeft in de ander.

1. Juist
2. Onjuist

Actief luisteren is goed bruikbaar als de ander een praktisch probleem heeft.

1. Juist
2. Onjuist

Een voorwaarde voor actief luisteren is dat je nieuwsgierig bent naar anderen.

1. Juist
2. Onjuist

Als je actief luistert, moet je vooral letten op wát iemand zegt, niet hóé iemand het zegt.

1. Juist
2. Onjuist

00:47

Wat zou nu gezegd worden om te laten merken dat er actief geluisterd is?

01:41

Was er in het fragment sprake van actief luisteren?

1. Juist
2. Onjuist