DeGeo HD 7 paragraaf 5

• aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Omgaan met natuurrampen

Hoofdstuk 7 | paragraaf 5

Leerdoelen

1) Je kan drie manieren van omgaan met rampen noemen

2) Je kan uitleggen wat hazard management is

3) Je kan de drie soorten maatregelen van hazard management noemen

4) Je kan ten minste twee maatregelen noemen om de gevolgen van een aardbeving te beperken

Om te zorgen dat natuurrampen zo min mogelijk schade aanrichten, bedenken mensen allerlei manieren om goed met zulke rampen om te gaan.

In grote lijnen doen ze dat op drie manieren:

1. Onderzoek doen

2. Voorspellingen doen

3. Hazard management

Een ramp voorspellen

Voorspellen van rampen is niet makkelijk, maar soms wel mogelijk. Ook dit wordt gedaan door wetenschappers (dus niet door mediums met

een glazen bol).

Zo voorspel je een

aardbeving.

Bekijk de afbeelding. Je zag dit voorbij komen in het filmpje. Bij deze afbeelding passen begrippen die we in de vorige paragraaf behandeld hebben. Welke begrippen horen bij nummer 1 t/m 5? Sleep de begrippen naar de juiste plek.

Tsunami

Continentale plaat

Oceanische plaat

Aardbeving

Subductiezone

Seismoloog/seismograaf

De wetenschappers die zich bezighouden met aardbevingen, heten seismologen. Zij kijken naar locaties waar eerder aardbevingen zijn geweest, en voorspellen op basis daarvan welke gebieden een hoog risico lopen.

Ook houden ze de activiteit in de aarde in de gaten. Begint het te rommelen, dan kan dat een teken zijn dat er een aardbeving of vulkaanuitbarsting aan zit te komen. Dan kan er een evacuatieplan worden ingezet.

Seismologen helpen ook mee bij het voorspellen of een vulkaan gaat uitbarsten. Dat is vaak best precies te zeggen, omdat een vulkaan duidelijke voortekenen geef. Zie de vijf punten in de afbeelding.

Wat doet een seismoloog?

Op welke manier helpt een seismoloog in het voorspellen van vulkaanuitbarstingen?

Wij hebben op school ook een evacuatieplan. Voor welke situatie is dat?

Waarom is het belangrijk dat iedereen in een groep weet wat er in een evacuatieplan staat?

Wat doet een seismograaf?

1. Vulkanen onderzoeken
2. Aardbevingen meten
3. Sesamzaadjes zaaien
4. Aardbevingen maken

Omdat we rampen niet kunnen voorkomen, zoeken we manieren om de schade beperkt te houden. Het omgaan met de risico's van een ramp heet hazard management.

Er zijn verschillende manieren om aan hazard management te doen:

1. Waarschuwingssystemen aanleggen

2. Gebouwen aanpassen op de risico's

3. Rampenplannen opstellen

1. Aanleg waarschuwingssystemen:

- onderzoeken van vulkanen om de uitbarstingen te voorspellen

- tsunami waarschuwingssysteem

- orkaan: de baan van een orkaan voorspellen

2. Bouwtechnische maatregelen:

- huizen, flats zo bouwen dat ze de schokken van een aardbeving kunnen opvangen

3. Rampenplannen:

- aardbeving: kinderen leren wat ze moeten doen

- orkaan: het maken van een evacuatieplan.

Hazard management:

• Waarschuwingssystemen
• Bouwtechnische maatregelen
• Rampenplannen

https://www.youtube.com/watch?v=1a61jp5fesI

Hazard Management

1. Aanleg waarschuwingssystemen:

- onderzoeken van vulkanen om de uitbarstingen te voorspellen

- tsunami waarschuwingssysteem

- orkaan: de baan van een orkaan voorspellen

2. Bouwtechnische maatregelen:

- huizen, flats zo bouwen dat ze de schokken van een aardbeving kunnen opvangen

3. Rampenplannen:

- aardbeving: kinderen leren wat ze moeten doen

- orkaan: het maken van een evacuatieplan.

Gebouwen aanpassen op de risico's wordt vaak gedaan in gebieden waar aardbevingen voorkomen. Er wordt dan aardbevingsbestendig gebouwd. Dat zorgt dat er bij een beving minder slachtoffers vallen.

Ook leidingen onder de grond worden verstevigd in zulke gebieden, want bij een beving zouden gasleidingen kunnen barsten en brand veroorzaken.

Een rampenplan is niet hetzelfde als een evacuatieplan. Wat is het verschil?

Geef twee voorbeelden van aardbevingsbestendig bouwen.

In welk land denk je dat er vaker aardbevingsbestendig wordt gebouwd: Japan of India? Beargumenteer je keuze.

Tsunami's en orkanen laten zich kort van te voren redelijk goed voorspellen.

Voor tsunami's gebeurt dat met waarschuwingsboeien, zoals in op de foto. Zo'n boei meet of er een zeebeving is geweest.

Als dat zo is, stuurt de boei een signaal naar de kust. Landen die gevaar lopen, worden dan gewaarschuwd.

Een orkaan kan je zien op satellietbeelden. De route kan je dan vooraf voorspellen. Zo weten mensen vaak al dagen van te voren of ze gevaar lopen.

Mensen moeten dan bepalen of ze wel of niet hun huis gaan verlaten; kortom, of ze gaan evacueren.

Waar is de kans op zware tyfoons het grootst in
Japan. ten noorden of zuiden? Waarom?

Waarom zal de afweging tussen wel of niet evacueren soms lastig zijn?

Gebruik de afbeelding.
In welke landen vallen de
meeste slachtoffers door rampen?
Hoe komt dat?

Gebruik de afbeelding.
In welke landen is de materiële schade
(schade in geld) het grootst?
Hoe komt dat?

https:

Gebruik de kaart die je in de vorige dia kan openen.

Welke natuurlijke gevaren zijn er op dit moment rondom Japan?

Zijn dat (vorige vraag) endogene of exogene gevaren?

Waarom?

Omschrijf welke maatregelen Japan moet nemen tegen deze dreigende gevaren. Denk daarbij aan de drie manieren van omgaan met rampen.

Orkanen komen niet overal voor. Ze ontstaan alleen in tropische gebieden. Voor het ontstaan van een orkaan moet het zeewater namelijk

26,5° of hoger zijn.

In Japan komen orkanen vooral voor tussen juni en december.

Waar ontstaan orkanen?

1. In de tropen
2. Rond de evenaar
3. In Japan
4. Dat kan overal zijn

Waarom veroorzaken orkanen in andere landen van Azië vaak meer schade dan in Japan

1. Het ontwikkelingspeil is in die landen lager
2. Het ontwikkelingspeil is in die landen hoger
3. De orkanen hebben daar een hogere windkracht
4. De orkanen hebben daar meer regenval

Bestaande dam in Japan was te laag voor een aardbeving met een kracht van 8,9 op de schaal van Richter

Ze hebben een nieuwe dam gebouwd, helaas geen zeezicht meer

In 2011 werd Sendai getroffen door een ................ Dit 

zorgde uiteindelijk voor een grote ............... Om mensen 

in veiligheid te brengen, werden zoveel mogelijk 

mensen ................. Om rampen te voorkomen worden 

maatregelen opgeschreven in een ......... 

Aardbeving

Tsunami

Geëvacueerd

Rampenplan