2.1 Sporen uit de ijstijd.

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Openingsfoto

Wat zie je?

Waar komt dit voor?

Waarom komt dit hier voor?

Is dit gewenst?

Komt dit overal zo voor? 

Beschrijving van de openingsfoto

Pleistoceen

Geologisch tijdvak vanaf 

2,5 miljoen jaar tot 12.000 jaar geleden. 

Het Pleistoceen had meer dan 20 ijstijden:

• koudere perioden: ijstijden / glacialen
  
• warmere perioden: tussenijstijd / interglaciaal

Geologische tijdschaal

• Geschatte ouderdom van de aarde is 4,5 miljard 
• Verdeling in tijdperken, perioden en tijdvakken

Het pleistoceen

Het Pleistoceen had meer dan 20 ijstijden:

- koudere perioden: ijstijden / glacialen

- warmere perioden: tussenijstijd / interglaciaal

Door de ijstijden groeide het landijs aan --> lage zeespiegel --> Noordzee valt droog

Tijdens ijstijd

• steenkoud: alleen in de zomer boven nul
• meeste neerslag valt als sneeuw
• sneeuw wordt samengedrukt tot ijs
• meer landijs:

        - lagere zeespiegel 

        - Noordzee valt droog

        - gletsjers Scandinavië breiden uit tot Nederland

Ontstaan van Keileem

Saale-ijstijd fase 1 (voorlaatste ijstijd)

Oprukkend landijs vanuit Scandinavië nam onderweg zand, klei en stenen mee. Onder het gewicht van het ijs werd het verpulverd en vermengd met zand en grind van de rivieren. Dit nieuwe materiaal heet keileem. 

Keileemkoppen

Het keileem werd soms door het ijs opgeduwd tot heuvel. 

Ontstaan van Stuwwallen

Saale-ijstijd fase 2 (voorlaatste ijstijd): Verder oprukkend landijs.

Het ijs was niet in een rechte lijn, maar met 'ijstongen'. 

De tongen duwden rivierzand en -grind opzij en maakte er heuvels van. 

Je ziet ze tegenwoordig nog!

Tongbekken (dal)

Stuwwal (heuvel)

Stuwwallen

Stuwwal (heuvel)

Ijstong

Wanneer de ijstong weggesmolten is, blijft er een tongbekken(dal) achter

Dekzand/Löss landschap

Stuwwal landschap