Ethiek 2.0 - Utilitarisme: Mill

• Filosofie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Ethiek 2.0

Normatieve theorieën

Toegepaste ethiek

Consequentialisme (utilitarisme)

Bentham, Mill, Singer

Deontologie

Kant

Deugdethiek

Aristoteles, MacIntyre

Zorgethiek

Tronto

Ethiek en het geloof

Augustinus, Thomas, Kierkegaard

Verantwoordelijkheid

Habermas, Nagel

Arbeidsethiek

Marx, Smith

stad & 

esch &

filosofie

Utilitarisme

• Pijn en genot als soevereine meesters. Genot is de enige intrinsieke waarde.

• Ethische principe: het nutsprincipe.

• Van dit nutsprincipe kunnen we handelingen afleiden die goed zijn, omdat ze geluk maximaliseren. Daarom zijn die handelingen ook zelfs te verplichten.

Jeremy Bentham 1748-1832

Genot is de enige intrinsieke waarde.

stad & 

esch &

filosofie

Utilitarisme

•     Het nutsprincipe is onpartijdig.
•     Het nutsprincipe universeel.
•     De Hedonistische calculus als middel.

Jeremy Bentham 1748-1832

Genot is de enige intrinsieke waarde.

	Actie x: Hoeveel totaal geluk?
Intensiteit
Duur
Zekerheid
Nabijheid
Productiviteit
Zuiverheid
Reikwijdte

De hedonistische calculus

Hedonisme

Streven naar individueel genot en de afwezigheid van pijn

Epicurus

Utilitarisme

Streven naar het meeste genot en de minste pijn voor de grootst mogelijke groep mensen. Het nutsprincipe.

Jeremy Bentham

John Stuart Mill

Waar wordt jij gelukkig van én draagt bij aan jouw ontwikkeling?

John Stuart Mill

• Individuele vrijheid is van centraal belang
• Ontwikkeling, emancipatie en onderwijs
• Vorming van het karakter zal voor maatschappelijke vooruitgang zorgen
• Ontwikkeling van het kritisch denken
• De kwaliteit van geluk is belangrijker dan kwantiteit

1806-1873

Mill

Karakter is deels aangeboren en deels beïnvloed door cultuur

Geluk door je karakter in vrijheid te ontwikkelen.

(Tegen paternalisme)

Verscheidenheid in karakters is goed voor de maatschappij

Schadebeginsel Mill

'[D]e enige reden waarom men rechtmatig macht kan uitoefenen over enig lid van een beschaafde samenleving, tegen zijn zin, (is) de zorg dat anderen geen schade wordt toegebracht. Iemands eigen welzijn, hetzij fysiek, hetzij moreel, is geen voldoende rechtsgrond.' (Inleiding, p.45)

Schadebeginsel Mill

Harm principle (in hedendaagse taal):

alles mag, zolang je anderen maar geen fysieke schade toebrengt.

De staat is er alleen om onze vrijheid te waarborgen. De staat mag als enige geweld gebruiken (geweldsmonopolie) om ons te beschermen tegen andere individuen.

John Stuart Mill

"Het is beter een ontevreden menselijk wezen te zijn dan een tevreden zwijn; beter om een ontevreden Socrates te zijn dan een tevreden dwaas”

Waarom zou Mill stellen dat het beter is om een ontevreden menselijk wezen te zijn dan een tevreden zwijn?