H11.1 delfstoffen les 1

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

H11  Delfstoffen

11.1: Delfstoffen

Welkom

• terugblik vorige les
• Uitleg delfstoffen

lesdoel

• weten welke delfstoffen er zijn
• weten hoe delfstoffen gewonnen worden
• weten waar delfstoffen voor worden gebruikt
• weten wat een Etsen reactie is, paragraaf 11.4

Wat zijn delfstoffen?

Voor ons belangrijke stoffen

Deze halen we uit de bodem

Delven = uitgraven

Voorbeelden:

aardolie, aardgas, steenkool, zout, zand, grind, water en erts

Bekende delfstoffen:

• aardolie
• aardgas
• zout
• zand
• grind
• water
• erts

• Erts is een zout.
• Waar bestaat een zout uit?
  

• ijzererts --> ijzeroxide --> ijzer
• bauxiet --> aluminiumoxide --> aluminium
• kopererts --> koperoxide --> koper

Aardolie, aardgas, steenkool

Worden gebruikt als energiebron

aardgas : huizen verwarmen

aardolie, steenkool: voor productie en vervoer

Erts

Is een gesteente of grondsoort waarin veel metaalverbindingen zitten.

Dit zijn zouten

IJzererts: IJzeroxide

Bauxiet: aluminiumoxide

kopererts: koperzouten

Je moet de erts bewerken om er een metaal van te maken

winning van delfstoffen

in mijnen, zie blz 88 in je boek

door extractie (zout lost op in water, etc)

Door boren: aardolie en aardgas komen zelf omhoog

Zout delven

• water in zoutlagen pompen
• hoe heet dit??
• zout lost op --> pekelwater
• pekelwater opgepompt , filtreren en indampen

Bouwmaterialen worden gemaakt uit delfstoffen

Beton: cement (gemaakt van mergel), zand, grind en water

Glas: kalksteen, zand en soda

Gebruik van delfstoffen

Bouw van huizen

je moet een blokschema kunnen maken, zie figuur 11.7 blz 80

Raffinaderij

verwerking van aardolie (zie H6)

lesdoel gehaald?

• weten welke delfstoffen er zijn
• weten hoe delfstoffen gewonnen worden
• weten waar delfstoffen voor worden gebruikt
• weten wat een Etsen-reactie is.