3.5 Laat zien dat je het goed hebt

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

De Republiek in de Gouden Eeuw

3.5 Laat zien dat je het goed hebt

kenmerkende aspecten

1. Het ontstaan vanhandelskapitalisme en het begin van een wereldeconomie.

2. Burgerlijk bestuur en stedelijke cultuur   in Nederland.

3. De wetenschappelijke revolutie.

ontwikkelingen en verschijnselen die typisch zijn voor deze periode.

hoofdvraag: Hoe kon de Republiek uitgroeien tot een van de belangrijkste landen in Europa?

deelvragen:

1. Hoe werd Amsterdam de stapelmarkt van Europa en welke gevolgen had dat voor de landbouw in de Republiek?

2. Waarvoor werd de VOC opgericht en hoe werkte deze handelsmaatschappij?

3. Waar hield de WIC zich mee bezig en waardoor ontstond de trans-Atlantische slavenhandel?

4. Hoe leidde de vrijheid van denken tot meer wetenschap?

5. Hoe kwam de welvaart tot uiting bij de mensen?

Investeren

• Investeren om later meer geld te verdienen, maar ook om te laten zien dat je rijk bent
• Voorbeelden:
• - Woningen (grachtenpanden, stadhuizen, paleizen)
• - Kleding --> ontstaan huisnijverheid
• - Kunst: schilderijen (Rembrandt, Jan Steen, Johannes Vermeer)
• Kenmerkend: portretten en dagelijks leven

Pronken met je rijkdom

Wie rijk was wilde dat ook laten zien. Dat kon bijvoorbeeld met de aanschaf van kunstwerken. Handelaren en regenten hingen hun huizen vol schilderijen. Er zijn dan ook veel Nederlandse schilders bekend uit deze tijd. Denk aan Rembrandt van Rijn of Johannes Vermeer.

Armoede in de gouden eeuw

Natuurlijk was niet iedereen in de Nederlanden rijk. Er was ook armoede in de Republiek. Toch viel het bij ons erg mee in vergelijking met andere Europese landen. Door onze invoer van graan uit het Oostzee gebied hadden we bijvoorbeeld nooit hongersnood in de Nederlanden.

Buitenhuizen en stadhuis

Als je als rijke burger echt wilde laten zien dat je veel geld had, dan liet je een mooi buitenhuis bouwen aan de Amstel of de Vecht of liet je een klein paleis bouwen wat verder buiten Amsterdam. Ook steden pronkten met hun mooie gebouwen. Denk bijvoorbeeld aan het stadhuis van Amsterdam, nu het paleis op de dam. Veel gebouwen werden opgetrokken in classicistische stijl. De bouwkunst van de Grieken en Romeinen werd nagedaan.  

Verder zonder stadhouder

Met de Vrede van Munster in 1648 was er een einde gekomen aan de oorlog met Spanje.  

De stadhouder was de aanvoerder van het leger. Was hij nog wel nodig? Bovendien leefden de stadhouders als koningen en de Nederlanden waren toch echt een republiek.

 De Republiek ging na de dood van de stadhouder dan ook eerst zonder stadhouder verder.

 

Het rampjaar

In 1672 sloeg het noodlot toe. De Nederlanden werden van drie kanten aangevallen. Door Engeland, Frankrijk, Keulen en munster. Het volk was in paniek. Op zee wist Michiel de Ruyter de Engelsen te verslaan, maar het landleger stelde weinig voor. Johan de Wit kreeg de schuld van de Ellende.

Waarom was 1672 een rampjaar?

- Nederland wordt aangevallen aan alle kanten

- Dreigende burgeroorlog en Johan de Witt wordt vermoord

- Door oorlogen is het geld en de welvaart van de Gouden Eeuw voorbij

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun jij uitleggen hoe  de welvaart tot uiting kwam bij de mensen?

Aan de slag!

mk WB opdr par 3.5

1 t/m 8

niet: 4c, 5, 7

Gebruik daarbij de teksten uit je TB 

Afronden

nabespreken opdr 2 en 8

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun jij uitleggen hoe  de welvaart tot uiting kwam bij de mensen?

huiswerk

In principe geen huiswerk, tenzij je in de les niet klaar was.

mk WB opdr par 3.5

1 t/m 8

niet: 4c, 5, 7

Gebruik daarbij de teksten uit je TB