Formuleren H6 symmetrie en zinnen begrenzen

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Formuleren H6 

Symmetrie

Zinnen begrenzen

Lesdoel

Na de les kun je:

- symmetriefouten in zinnen herkennen en verbeteren

- onjuist begrensde zinnen herkennen en verbeteren

Zinnen symmetrisch formuleren

Bij nevenschikkingen in een zin (dus als je zaken opsomt), dan moeten de delen van de zin die je opsomt dezelfde grammaticale vorm hebben.

De delen moeten dus bijvoorbeeld allebei/allemaal in het enkelvoud zijn, in dezelfde tijd staan, beknopte bijzin zijn, gewone bijzin zijn enz.

Geen symmetrie

- Men hoort vaak dat kaas ongezond is, je kunt nog beter friet eten!  (men naast je)

- De Duitser eet veel vlees, maar de Amerikanen kunnen er ook wat van.(enkelvoud en meervoud)

- Ellen heeft haar bijbaantje voor de gezelligheid en om geld te verdienen. (een woordgroep binnen de hoofdzin en een bijzin) 

- Mijn mentor zei dat ik voor de toetsen langer moet leren en ik moet mijn huiswerk beter maken. (een bijzin naast een hoofdzin) 

Symmetrie verbeteren

Men hoort vaak dat kaas ongezond is, je kunt nog beter friet eten!

Goed is: 

Je hoort vaak dat kaas ongezond is, je kunt nog beter friet eten!

Of:

Men hoort vaak dat kaas ongezond is, men kan nog beter friet eten!

 Symmetrie verbeteren

De Duitser eet veel vlees, maar de Amerikanen kunnen er ook wat van.

Goed is: 

De Duitsers eten veel vlees, maar de Amerikanen kunnen er ook wat van. 

of: 

 De Duitser eet veel vlees, maar de Amerikaan kan er ook wat van. 

Symmetrie verbeteren

Ellen heeft haar bijbaantje voor de gezelligheid en om geld te verdienen.

Goed is: 

Ellen heeft haar bijbaantje om het gezellig te hebben en om geld te verdienen. 

of: 

Ellen heeft haar bijbaantje voor (vz) de gezelligheid en vanwege (vz) de verdiensten.

Symmetrie verbeteren

Mijn mentor zei dat ik voor de toetsen langer moet leren en ik moet mijn huiswerk beter maken

Goed is: 

Mijn mentor zei dat ik voor toetsen langer moet leren en dat ik mijn huiswerk beter moet maken. 

Veel mensen bezoeken de bibliotheek om boeken te lenen en om tijdschriften te lezen.

1. Wel symmetrie
2. Geen symmetrie

Als je topsporter wilt worden, zijn doorzetten, talent, goede begeleiding en dat je ouders je steunen belangrijk.

1. Wel symmetrie
2. Geen symmetrie

De conciërge vindt het belangrijk om de rust in de gang te bewaren en dat er geen rommel op de grond gegooid wordt.

1. Wel symmetrie
2. Geen symmetrie

Loop ik gisteren door de Kalverstraat in Amsterdam, zag ik daar toch Dré Hazes met een onbekende vrouw.

1. Wel symmetrie
2. Geen symmetrie

In onderstaande zinnen is geen symmetrie:

1. De Belg neemt het strenge maatregelen tegen het virus, maar de Fransen doen er nog een schepje bovenop. (enkelvoud - meervoud)
   
2. Veel treinen rijden niet doordat wissels bevriezen en als gevolg van bladeren op de rails. (bijzin-woordgroep)
   
3. Fiets ik naar school, zag ik daar toch twee herten oversteken. (tegenwoordige tijd - verleden tijd)
   
4. Ik ga naar de sportschool om fit te blijven en omdat ik wil afvallen. (beknopte bijzin - bijzin)

Opdracht

Blz. 193

- Maak opdracht 1 

Bespreken opdracht 1, Formuleren H6, blz. 193

1 Gevangenisstraffen worden opgelegd als vergelding voor de misdaad (woordgroep) en om herhaling te voorkomen (beknopte bijzin)

a) als vergelding voor de misdaad en ter voorkoming van herhalingen  OF

b) om de misdaad te vergelden en om herhaling te voorkomen.

  

2 Om de zandzakken te plaatsen werden vrijwilligers (personen) en het leger (een groep) ingezet.

a) vrijwilligers en militairen

b) een vrijwilligersgroep en het leger

Bespreken opdracht 1, Formuleren H6, blz. 193

3 a) Natuurlijk weet je vooraf nooit wat er allemaal kan gebeuren, maar op een wereldreis komt men de gekste dingen tegen.

a) je en je

b) men en men

4 De gymdocent vroeg de leerlingen zich snel om te kleden (beknopte bijzin) en of ze daarna naar het sportveld wilden komen voor de coopertest (bijzin).

a) De gymdocent vroeg de leerlingen zich snel om te kleden en daarna naar het sportveld te komen voor de coopertest.

b) of ze zich snel wilden omkleden en of ze daarna naar het sportveld wilden komen voor de coopertest.

Bespreken opdracht 1, Formuleren H6, blz. 193

5 Jerry zei dat hij het liefst een weekend naar Parijs wilde (bijzin), maar Barcelona leek hem ook wel leuk (hoofdzin). 

a) dat hij het liefst een weekend naar Parijs wilde, maar dat hij Barcelona ook wel leuk vond.

b) 2 hoofdzinnen: (Jerry wilde het liefst een weekend naar Parijs, maar Barcelona leek hem ook wel leuk.)

*6  Vrijdag ontvangt u uw eerste boeket en u krijgt (vrijdag) de gratis Bloomon-vaas. (NIET FOUT)

6 Vrijdag ontvangt u uw eerste boeket en krijgt u de gratis Bloomon-vaas. (Mooier)

Bespreken opdracht 1, Formuleren H6, blz. 193

7 Melissa eet elke dag muesli om gezond te blijven (beknopte bijzin) en omdat ze het lekker vindt (bijzin). 

a) om gezond te blijven en om lekker te eten.

b) omdat ze gezond wil blijven en omdat ze het lekker vindt.

8 Onze docent adviseerde ons dat we op tijd moesten beginnen met de voorbereiding van de toets (bijzin) en om eerst een samenvatting van de stof te maken (beknopte bijzin). 

a) dat we op tijd moesten beginnen met de voorbereidingen van de toets en dat we eerst een samenvatting van de stof moesten maken.

b) om op tijd te beginnen met de voorbereiding van de toets en om eerst een samenvatting van de stof te maken.

Wat is fout aan de volgende zin?

Ik ga naar de Efteling. Omdat ik daar zin in heb.

Theorie Zinnen begrenzen

Veel leerlingen maken hun zinnen te lang of te kort. Dit kan op 2 manieren fout gaan:

1) Een bijzin wordt als losse zin opgeschreven.

Zij hebben niet op me gewacht. Waardoor ik niet meekon.

Zoals je weet, kan een bijzin nooit zonder een hoofdzin voorkomen! Deze zinnen schrijf je met een komma ertussen. 

2) Twee hoofdzinnen worden ten onrechte aan elkaar geplakt.

De scholen zijn nu gesloten, de lessen worden nu online gegeven.

Je mag deze zinnen alleen aan elkaar plakken met een puntkomma (;) of een nevenschikkend voegwoord (en, maar, want, dus,of). Als je de zinnen niet aan elkaar plakt, zijn het twee aparte zinnen en moet er dus een punt geschreven worden. 

Waarom fout?
Ik kreeg enorm veel cadeaus. Omdat ik jarig ben.

1. losstaand zinsdeel (bijzin)
2. zinnen ten onrechte samengevoegd

Waarom fout?
In de vakantie heb ik veel legpuzzels gemaakt, ik verveelde me te pletter.

1. losstaand zinsdeel (bijzin)
2. zinnen ten onrechte samengevoegd

Opdracht 

Blz. 193

Lees de theorie als er nog iets onduidelijk is. 

Maak opdracht 2

Opdracht 2

Vanaf 2019 worden nieuwbouwhuizen niet meer op het aardgasnet aangesloten om het milieu te sparen. Bij het besluit speelt ook de crisis rond de gaswinning in Groningen een rol. Die maakt duidelijk dat we snel aardgasvrij moeten gaan wonen. Daarom beginnen we met de nieuwbouw, aldus de minister. Ook de Tweede Kamer wil nu haast maken, zodat we zo snel mogelijk van de aardbevingen af zijn. Inmiddels zien de meeste Nederlanders wel in dat milieumaatregelen nodig zijn. Toch is niet iedereen bereid daarvoor geld uit te geven. Aardgasvrije woningen zijn duurder, want ze moeten beter geïsoleerd worden.