H6.1 Scheiding in de industrie

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

H6.1 Scheiding in de industrie

Na deze les weet je (weer)...

...wat een zuivere stof is en wat een mengsel is (H 1.3)

...wat oplossingen, emulsies en suspensies zijn (H 2.1)

...hoe de scheidingsmethodes bezinken, filtreren, extraheren, indampen en destilleren werken (H 2.2 en H 2.3)

Nieuw:

...hoe de scheidingsmethodes adsorberen en chromatografie werken en op welke stofeigenschappen deze berusten

Is een kopje thee een zuivere stof? (H1.3)

1. Ja
2. Nee, hangt van de thee af
3. Nee

Wanneer is iets een zuivere stof? (H1.3)

1. Als er 1 soort atoom in voorkomt
2. Als er 1 soort molecuul in voorkomt
3. Als 1 soort molecuul is opgelost in water

Wat voor soort mengsel is koffie? (H2.1)

1. Suspensie
2. Emulsie
3. Oplossing

Welke scheidingsmethode zie je in de afbeelding?(H2.3)

1. Filtreren
2. Indampen
3. Destilleren
4. Extraheren

Welke scheidingsmethode heb je nodig om van theeblaadjes thee te maken? (H2.2)

1. Filtreren
2. Extraheren
3. Bezinken
4. Destilleren

Door het verschil in welke stofeigenschap kun je een mengsel scheiden met bezinken? (H2.2)

1. Deeltjesgrootte
2. Dichtheid
3. Kookpunt
4. Oplosbaarheid

Adsorptie

Bij adsorptie hechten sommige stoffen zich wel en andere stoffen zich niet aan het oppervlak van een adsorptiemiddel. De scheiding berust op een verschil in aanhechtingsvermogen.

Bijvoorbeeld met het gebruik van actieve kool kunnen afvalstoffen gebonden worden en zo wordt voorkomen dat deze in het milieu terecht komen.

Adsorptie

• Actieve kool is een speciaal bewerkte vorm van koolstof. 
• Deze koolstofvorm bevat veel scheuren en poriën, waardoor hij een groot oppervlakte heeft. 
• In deze scheuren en poriën kunnen andere stoffen gemakkelijk vasthechten.

0

Adsorptie en Absorptie

LET OP!

• Er is een verschil tussen adsorptie en absorptie. Bij adsorptie hechten de

moleculen zich aan de buitenkant van het adsorptiemateriaal. 

• Bij absorptiedringen de moleculen het materiaal binnen. 
• Keukenpapier absorbeert dus water 
• terwijl Norit kleurstoffen in water kan adsorberen.

Chromatografie

Om te testen of een bepaald product zuiver genoeg is, kun je gebruikmaken van de scheidingsmethode chromatografie. 

Er zijn verschillende vormen van

chromatografie, zoals papierchromatografie en gaschromatografie.

Papierchromatografie

• Breng beetje mengsel aan onderop papier
• Zet papier rechtop in loopvloeistof
• Loopvloeistof 'loopt' door papier omhoog en neemt sommige stoffen uit mengsel mee omhoog
• mobiele fase = vloeistof
• stationaire fase = papier

Papierchromatografie

Rf-waarde

1. Meet de afstand van het punt
    waar je de kleurstof(fen) hebt  opgebracht tot het midden van het punt waar een kleurstof is blijven steken. (A) 
2. Meet de afstand van het punt
    waar je de kleurstof(fen) hebt opgebracht tot waar de
    loopvloeistof is opgetrokken. (B) 

1. De Rf-waarde is A : B.

Rf-waarde

• Elke stof heeft bij een bepaalde
  temperatuur en een bepaalde  stationaire fase en loopvloeistof, een Rf-waarde. Daaraan kun je een stof herkennen. 
• Om de Rf-waarde van een stof te bepalen, meet je op een chromatogram twee afstanden, hiernaast aangegeven met A en B.

Je kunt nu:

• Uitleggen hoe adsorptie met actieve kool werkt;

• Uitleggen wat wordt verstaan onder de mobiele en de stationaire fase;

• De scheiding met behulp van papierchromatografie beschrijven;

• Toepassingen van adsorptie en chromatografie toelichten.