§2.2 Cultuur en samenleving in de Republiek

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

§2.2 Cultuur en samenleving in de Republiek

In welk werelddeel verdient de Republiek het meeste geld?

Leg uit hoe de losse compagnieën ervoor zorgen dat iedereen minder verdient

Leerdoelen

Je kunt uitleggen:

- Hoe de samenleving van de Gouden Eeuw eruitziet

- Wat kenmerkend is voor de cultuur van de Republiek en hier voorbeelden van benoemen

- Dat er in de 17de eeuw een wetenschappelijke revolutie plaatsvindt

Zet de bevolkingsgroepen van de Republiek op de juiste plek van de sociale piramide

Regenten

Zeer rijke handelfamilies die veel politieke macht hebben

Gegoede burgerij

Groep van winkeliers en gespecialiseerd ambachtslieden

Kleine burgerij

Loonarbeiders die voor een baas werken

Het gemeen

Mensen zonders vast werk, werklozen, ouderen en zieken

Bevolkingslagen

Regenten

Winkeliers en ambachtslieden

Loonarbeiders

De armen

Wat is de kritiek van sommige mensen op de term 'de Gouden Eeuw'?

Migratie

Veel inwoners van de Republiek komen uit het buitenland

Deze migratie heeft twee redenen:

Protestanten en Joden vluchten voor onderdrukking

Arme mensen hopen in de Republiek werk te vinden

Filmpje

Migratie in de Republiek

Kunst

Door de welvaart is er in de Republiek genoeg geld voor kunst

Amsterdam groeit zo met mooie huizen en de grachtengordel

Maar mensen met een beetje geld kopen ook schilderijen

De bekendste schilder is Rembrandt van Rijn

Smal

Grachtenpanden zijn vaak smal, omdat belasting wordt betaald voor de breedte van de gevel

Hijsbalken

Hijsinstalaties werden gebruikt om goederen vanaf de straat naar de pakzolder te hijsen

Pakzolder

In veel grachtenpanden woonden kooplieden. Hun woonhuis werd deels gebruikt om goederen in op te slaan. 

Bel-etage

Hier bevonden zich de belangrijkste kamers van het huis. Zoals een ontvangstruimte, werkkamer en eetkamer. Deze etage ligt net boven straatniveau voor het geval de gracht overstroomd.

Souterrain

Het souterrain ligt op straatniveau. Het is daarom geen kelder. Wel heeft het souterrain erg lage plafonds. Hier bevond zich de keuken en de kamers voor het personeel. 

Een burgerlijke cultuur

In Europa kopen vorsten en de katholieke kerk kunst

In de Republiek is geen vorst en een protestante kerk

De burgers kopen de kunst

De cultuur wordt bepaald door de burgers

Soorten schilderijen

Portretten

Schuttersstukken

Stadsleven

Landschappen

Het alledaagse leven

Het melkmeisje

Johannes Vermeer

Ca. 1660

§2.2 Cultuur en samenleving in de Republiek

Leg de bijzondere culturele positie van de Republiek uit aan de hand van 'Het melkmeisje'.

Wetenschappelijke revolutie

1. Men laat zich niet meer tegenhouden door de kerk. (Spinoza),  mensen gaan zelf en logisch denken. 2. Er werden ontdekkingen en uitvindingen gedaan. (bv. Newton, Huygens, 

v.Leeuwenhoek) 3. Door handel en contacten veranderde het wereldbeeld

Antoni van

Leeuwenhoek

Onderzoek doet men op een bepaalde manier. Zet de stappen in een logische volgorde

1

2

3

4

Er is een probleem

Je gaat het probleem observeren (goed ernaar kijken)

Je gaat experimenteren (oplossingen uitproberen)

Je gaat redeneren (nadenken en conclusies trekken over wat gebeurd is)

Waar was het nuttig voor?

Scheepsvaart

Medische kennis

Kanonskogels vuren

Biologie

Leegpompen meer

Filmpje

Newton

Religie in de Republiek

-De Calvinistische kerk was de belangrijkste kerk. Rooms-katholieken mochten alleen thuis hun geloof beoefenen.

(Google: "ons lieve heer op solder")

- Toch accepteerde men elkaars geloof, deze verdraagzaamheid was er niet in andere landen.

aan de slag

Lezen: §2.3 en leerdoelen aanstrepen en uitwerken in je schrift

Maken:  §2.3 opdrachten zie planner in Teams

Video: zie planner in Teams