3.1 De remmen los (D)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Historische Context: Nederland (1848-2008)

3.1 Remmen los (D) 

Wat gaan we doen? 

1. Leerdoelen

2. Theorie

3. Beeldmateriaal

4. Leerdoelen terugkoppeling

5. Aan de slag en huiswerk

Leerdoelen terugkoppeling

1. Je kunt beschrijven hoe Nederland een verzorgingsstaat werd.

2. Je kunt beschrijven wanneer en waardoor Nederland een consumptiemaatschappij werd.

3. Je kunt de samenhang uitleggen tussen woningnood, verstedelijking en toenemende mobiliteit.

Leerdoelen 

1. Je kunt beschrijven wanneer en waardoor ontzuiling en ontkerkelijking op gang kwamen; 

2. en welke invloed dit had op de politieke verhoudingen.

3. Je kunt de kenmerken noemen van de belangrijkste vormen van jongerencultuur uit de jaren 50, 60 en 70.

Theorie

Vele tientallen jaren was de Nederlandse samenleving opgedeeld in zuilen. Welke waren dit ook alweer? 

Theorie

Hier kwam in de jaren vijftig verandering in. Door de opkomst van de verzorgingsstaat werden mensen minder afhankelijk van hun zuil. Wie zonder inkomen raakte, had immers geen hulp meer nodig van kerkelijke organisaties. 

De toename van de hoeveelheid vrije tijd en de toenemende welvaart maakte het leven prettiger, waardoor steeds meer mensen ervan overtuigd raakten dat ze zich zonder dominee ook wel konden redden. 

Theorie

Daarnaast zorgde verstedelijking en de grotere mobiliteit er voor dat steeds meer mensen in aanraking kwamen met andersdenkenden. 

Er werd vastgesteld dat met de leden van de andere zuilen niets mis was. Hierdoor kwam de ontzuiling op gang. Een ontwikkeling die hier veel mee te maken had en zich gelijktijdig voltrok, was de ontkerkelijking.

Theorie

Ontzuiling: 

de ontwikkeling waarbij de verdeling van de bevolking in groepen die gekenmerkt worden door verschillen in levensbeschouwing, wegvalt. 

Ontkerkelijking: 

Het proces waarbij de Kerk invloed in de samenleving verliest. 

Theorie

Door de ontzuiling veranderde het politieke landschap sterk. Aan het eind van de jaren vijftig kwam er een einde aan de rooms-rode regeringen. Vanaf dat moment kwamen er steeds wisselende coalities tot stand, die vaak binnen de termijn van vier jaar ten val kwamen. 

Ook kwamen er vaak nieuwe en kleine partijen in de Tweede Kamer. Wat kan dit allemaal voor gevolgen hebben? 

Theorie

Opschrijven:

Het werd sinds 1967 lastiger om een regering te vormen want daar is een meerderheid voor nodig. Wanneer er meerdere partijen zijn is het moeilijker een coalitie te vormen. 

Theorie

De jeugd die in de jaren zestig opgroeide, kon dankzij de toenemende welvaart over steeds meer geld beschikken. Een deel van dat geld werd gebruikt om zich van de ouderen te onderscheidden, bijvoorbeeld met hippe kapsels, kledingstijl of een brommer. 

Ook werd onder jongeren popmuziek uit Groot-Brittanie en de Verenigde Staten populair. Er weten zich eigenlijk drie groepen goed te onderscheiden. Welke drie zijn dit? 

Theorie

Opschrijven: 

Nozems - 'Nederlands Onderdaan Zonder Enig Moraal.'

Onderscheidden zich van hun ouders en andere jongeren door uiterlijk, (baldadig) gedrag en muziek. 

Theorie

Opschrijven: 

De provo's. Studenten en intellectuelen die de autoriteiten (politie, burgemeesters en regering) wilden uitdagen omdat ze Nederland grijs, saai en hebzuchtig waren. 

Theorie

Opschrijven: 

De hippies. Jongeren die zich verzetten tegen kapitalisme en materialisme (=). Mens moet meer vrij zijn! Eenvoud en seksuele vrijheden. Mens moet in harmonie met natuur leven. De bloem werd hiervan het symbool; flowerpower.

Aan de slag

Lees de theorie van vandaag nog eens goed door. 

Kijk de documentaire. 

Leer jezelf de verschillende zuilen aan en de drie nieuwe jongerengroepen die ontstaan rond de jaren zestig. 

Leerdoelen terugkoppeling

1. Je kunt beschrijven wanneer en waardoor ontzuiling en ontkerkelijking op gang kwamen; 

2. en welke invloed dit had op de politieke verhoudingen.

3. Je kunt de kenmerken noemen van de belangrijkste vormen van jongerencultuur uit de jaren 50, 60 en 70.