Vervolg taal tekstsoorten.

• Nederlands
• Praktijkonderwijs
• Leerjaar 4

Taal : tekstsoorten deel 2.

Lesdoelen:

• Je kunt verschillende manieren gebruiken om efficiënt te lezen en te luisteren
  
• Je kunt informatieve, betogende en instructieve teksten herkennen
• Je kunt de bedoeling van de spreker in je eigen woorden weergeven
  

Oefening 1.

De titel van het filmpje is "Duurzame productie van groene verf".

Wat wordt bedoeld met "groene verf"?

• Verf met de kleur groen
  
• Verf gemaakt van gras
  
• Milieuvriendelijke verf
  

Oefening 2.

Er komt niet veel tekst voor in het filmpje. Het filmpje laat vooral veel beelden zien van natuur.

Waarom zou dat zijn?

Oefening 3 en 4

Wat is de tekstvorm? 

Kies uit: productpresentatie / betoog / advertentie

Dit is een informatieve / betogende / instructieve tekst.

OEFENING 4

Verklaar je antwoord.

Oefening 5

Bekijk het filmpje.

Wat is het belangrijkste in dit filmpje?

A. Kassa Groen laat elke week een dilemma zien.

B. Plastic is milieuvervuilend.

C. Tassen zijn slecht voor het milieu.

D. De plastic tas is duurzamer dan de papieren tas.

Oefening 6

Je wilt weten waar plastic tassen van gemaakt zijn. Welke luisterstrategie gebruik je?

A. Verkennend luisteren

B. Globaal luisteren

C. Gericht luisteren

D. Intensief luisteren

Oefening 7

Wat is de tekstsoort van dit filmpje?

A. Informatieve tekst

B. Betogende tekst

C. Instructieve tekst

Oefening 8

Leg in je eigen woorden uit wat de maker van het filmpje wil bereiken.

Oefening 9

Iemand vraagt je op te schrijven wat er allemaal wordt verteld in het filmpje.

Welke strategie gebruik je?

A. Verkennend luisteren

B. Globaal luisteren

C. Gericht luisteren

D. Intensief luisteren

Oefening 10

In het eerste deel, de intro, vertelt de presentator dat het programma over een dilemma gaat. Als je niet weet wat 'dilemma' betekent, kun je daarachter komen door goed naar de rest van de tekst te luisteren en te kijken.

De presentator zegt dat het programma iedere week een dilemma laat zien.

Waar gaat het deze keer over?

• De vraag waar kijkers van het programma deze week tegenaan lopen.
• De vraag of een papieren tas of een plastic tas duurzamer is.
• De vraag waarom we zoveel plastic tassen krijgen.

Oefening 11

Wat is een dilemma?

• Een moeilijke keuze tussen twee dingen.
• Iets wat duurzaam is.
• Een soort tas.

Oefening 12

Zet de onderstaande woorden op de juiste plek.

moeilijker – alternatief – schaarser – duurder – dilemma

Mijnheer Duurzaam zit met een groot ……………………………………………: moet hij wortels of sla zaaien op zijn land? Wortels worden steeds …………………………………………… Daar is dus meer behoefte aan. Alleen ... hij houdt zelf meer van sla.

Opeens bedenkt hij een ……………………………………………Hij bezaait de helft van zijn land met wortels en de helft met sla.

Oefening 13

Waar staat de fabriek van Studio JUX?

A. In India

B. In Japan

C. In Nepal

D. Ze hebben geen eigen fabriek.

Oefening 14

Welke luisterstrategie heb je gebruikt bij de vorige vraag? Leg uit.

Oefening 15

Wat voor tekstsoort is dit?

A. Informatieve tekst

B. Betogende tekst

C. Instructieve tekst

Oefening 16

Schrijf op je werkblad een aantal zinnen uit het filmpje op waaruit dat blijkt.

Oefening 17

Voor wie zal dit filmpje bedoeld zijn?

A. Voor mensen die alleen geïnteresseerd zijn in mode.

B. Voor mensen uit arme landen die de kleding maken.

C. Voor mensen die graag duurzame kleding willen kopen.

Oefening 18

Op de volgende slide staat een aantal zinnen met woorden uit het filmpje.

In welke zinnen zijn de woorden goed gebruikt?

Er zijn vier antwoorden goed.

Bijvoorbeeld: Daphne is erg begaan met het milieu. Ze is erg recyclebaar.

In deze zin is het woord 'recyclebaar' niet goed gebruikt. Recyclebaar betekent dat je het kan hergebruiken. Je kan niet zeggen dat je Daphne kan hergebruiken. Een betere zin zou zijn: Daphne is erg begaan met het milieu. Ze is erg milieubewust.

A. Ze waren de eersten die bedachten duurzame kleding te maken. Het 

     waren pioniers.

B. De duurzame kleding is gecertificeerd met het EKO-keurmerk.

C. Het werk schiet maar niet op. We hebben meer ontwikkelingswerk nodig.

D. Marijke is een praktisch ingestelde vrouw. Heel idealistisch.

E. De docent zei: "Een goede educatie bereidt je voor op de toekomst."

F. Henk was het snel eens met Ingrid. "Dat is exact wat ik bedoel", zei hij.

G. Om de was te strijken heeft Mo het strijkijzer in het stopcontact 

     geïmplementeerd.

Oefening 19

Zoek de betekenis van onderstaande woorden en schrijf ze op je werkblad op. 

• pionier
• exact
• de educatie 

Oefening 20

Welke tekstvorm en tekstsoort is dit? Onderstreep het juiste antwoord

A. Het is een gebruiksaanwijzing / recept / handleiding

B. Het is een betogende / informatieve / instructieve tekst

Oefening 21

Je bent vergeten wat 'raspen' ook alweer betekent.

Welke woordstrategie kun je gebruiken om achter de betekenis te komen? Hoe wordt de betekenis duidelijk?

A. De strategie 'gebruikmaken van de context'

B. De strategie 'doorluisteren'

C. Beide strategieën

D. Geen van de twee strategieën

Oefening 22

Je bent vergeten wat 'raspen' ook alweer betekent.

Welke woordstrategie kun je gebruiken om achter de betekenis te komen? Hoe wordt de betekenis duidelijk?

A. De strategie 'gebruikmaken van de context'

B. De strategie 'doorluisteren'

C. Beide strategieën

D. Geen van de twee strategieën

Oefening 23

Je gaat zo kijken naar een filmpje. Kijk eerst naar het plaatje en de titel van het filmpje. Wat voor een soort filmpje zal dit zijn, denk je?

Oefening 24

Klopt jouw antwoord met het filmpje? 

Oefening 25

Bespreek samen waaraan je dat kunt zien. Meer antwoorden zijn goed.

A. Duidelijke zinnen met instructies.

B. Mooie, spectaculaire beelden.

C. Beelden die de tekst verduidelijken.

D. Enthousiaste stemmen.

E. Bijna alle zinnen beginnen met een werkwoord.

Oefening 27

In een filmpje kan een woord voorkomen dat je niet kent. Soms kun je de betekenis te weten komen door goed te luisteren naar wat verder wordt gezegd. In deze opdracht zoek je naar de betekenis van het woord ‘barsten’ in de zin ‘Een ei uit de koelkast barst sneller [dan een ei op kamertemperatuur]’. Tip: in dit filmpje wordt nog een ander woord gebruikt voor barsten. Welk woord is dit?

A. botsen

B. breken

C. prikken

D. opzetten

Oefening 26

In een filmpje kan een woord voorkomen dat je niet kent. Soms kun je de betekenis te weten komen door goed te luisteren naar wat verder wordt gezegd. In deze opdracht zoek je naar de betekenis van het woord ‘barsten’ in de zin ‘Een ei uit de koelkast barst sneller [dan een ei op kamertemperatuur]’. Tip: in dit filmpje wordt nog een ander woord gebruikt voor barsten. Welk woord is dit?

A. botsen

B. breken

C. prikken

D. opzetten

Oefening 28

Kijk nog eens naar het laatste deel van het filmpje (vanaf 01:32).

Je moet een ei laten schrikken. Als je niet weet wat dat is, kun je de betekenis afleiden uit de beelden. Wat betekent ‘laten schrikken’?