1.4.2 Scheidingsmethoden

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

1.4.2 Scheidingsmethoden

Programma

-Formatieve check	10 min
-Oefeningen nakijken	10 min
-S.O.	20 min
-Scheidingsmethoden	20 min
-Oefenen	20 min

Formatieve check

Klik op de onderstaande link om de check te maken:

Formatieve check over 'Scheidingsmethoden 1'

Als je klaar bent moet je het niet wegklikken, je hebt de antwoorden namelijk nog nodig.

Hoeveel punten heb je behaald bij deze check?

07

Ik kan mijzelf verbeteren door het volgende te doen:

1. Ik leer/oefen nog een keer wat de kenmerken zijn van filtreren.

2. Ik leer/oefen nog een keer wat de kenmerken zijn van bezinken en afschenken.

3. Ik leer/oefen nog een keer wat de kenmerken zijn van adsorberen.

Oefeningen nakijken

Ik loop langs om te controleren of je je spullen bij je hebt en of de oefeningen gemaakt zijn.

De antwoorden staan in het eerste tabblad van de Studiewijzer in Magister.

S.O.

Je krijgt 20 minuten om het S.O. te maken van hoofdstuk 1 paragraaf 3.

Leerdoelen

Wat behandelen we vandaag?

• Je kunt een aantal scheidingsmethoden herkennen en beschrijven.
  
• Je kunt uitleggen op welk principe bepaalde scheidingsmethoden berusten.
  
• Je kunt een beredeneerde keuze maken voor een scheidingsmethode om een bepaald mengsel in maximaal drie stappen te scheiden.

Scheidingsmethodes

• Filtreren
  
• Centrifugeren
  
• Bezinken
  
• Indampen
  
• Destilleren
  
• Extraheren
  
• Adsorberen
  

Extraheren

Scheidingsmethode op basis van oplosbaarheid.

Bij extraheren voeg je een extractiemiddel toe (vloeistof) aan het mengsel.

Mengsel kan bestaan uit zowel vaste stoffen als vloeistoffen.

Extraheren

1 stof lost op in het extractiemiddel, het andere niet!

Residu = stof die niet in het extractiemiddel gaat.

Extract = stof die wel in het extractiemiddel gaat.

Noem een voorbeeld van extraheren.

Voorbeelden extraheren

Het zetten van thee:

• Theezakje, mengsel van geurstoffen, kleurstoffen, smaakstoffen en vaste stoffen.
  
• In warm water (extractiemiddel) worden de geur, kleur en smaakstoffen geëxtraheerd uit het theezakje.
  

Zout en zand:

• Zout lost op in water, zand niet.
  
• Voeg water toe (extractiemiddel), zout wordt gescheiden van het zand.

Indampen

Scheidingsmethode die gebaseerd is op een verschil in kookpunt.

• Bedoeld voor oplossingen (helder, kleurloos mengsel), (emulsies kan ook, maar niet vaak)
  
• Stof met het laagste kookpunt verdampt weg (vloeistof), de andere stof (vaste stof) blijft.
  

Voorbeeld:

kookpunt water: 100 graden, verdampt wel

kookpunt zout: 1465 graden, verdampt niet

Indampen

Indampen gebruikt voor:

• Oplossingen.
  
• Indampschaaltje.
  
• Gebaseerd op verschil in kookpunt.
  
• De vloeistof gaat koken.
  
• De vaste stof blijft in het indampschaaltje (residu).

Indampen heeft 1 groot nadeel. Wat zou dat nadeel kunnen zijn?

Destilleren

• Zelfde als indampen!
  
• Maar je vangt de verdampte stof ook op.
  
• Dus: gebaseerd op kookpunt
  
• Gebruikt voor oplossingen en emulsies.

Destilleren

Destilleren dus gebruikt voor:

• Scheiden van oplossingen en emulsies.
  
• Gebaseerd op kookpunt verschil.
  
• Stof met laagste kookpunt verdampt als eerst.
  
• Residu en destillaat.
  

Hoe heet de vloeistof die gebruikt wordt bij extraheren?

1. Water
2. Oplosmiddel
3. Extractiemiddel
4. Adsorptiemiddel

Op welke stofeigenschap berust indampen en destilleren?

1. Oplosbaarheid
2. Aanhechtingsvermogen
3. Dichtheid
4. Kookpunt

Hoe heet de stof die terechtkomt in de opvangkolf bij destilleren?

1. Residu
2. Destillaat
3. Extract
4. Water

Samengevat

Oefeningen

Ga aan de slag met de volgende oefeningen:

Havo:

Hoofdstuk 1 Paragraaf 4:
1, 2, 3, 5, 6, 9, 10

Vwo:

Hoofdstuk 1 Paragraaf 4:

1, 2, 4b, 5, 6

Welke leerdoelen beheers je nu?

Deze leerdoelen beheers ik nu al

Deze leerdoelen beheers ik nog niet. Dus ga ik hier nog mee verder oefenen/lezen. Anders vraag ik hulp aan de docent.

Je kunt een aantal scheidingsmethoden herkennen en beschrijven.

Je kunt uitleggen op welk principe bepaalde scheidingsmethoden berusten.

Je kunt een beredeneerde keuze maken voor een scheidingsmethode om een bepaald mengsel in maximaal drie stappen te scheiden.