5.2 ENERGIE

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Programma

- herhaling fotosynthese en dissimilatie in planten

- herhaling dissimilatie in schimmels en bacteriën

- dissimilatie in mensen

Wanneer vindt fotosynthese plaats?

1. Alleen overdag
2. 24 uur per dag
3. Alleen 's nachts
4. Alleen als er voldoende zonlicht is

Wanneer vindt aerobe dissimilatie (verbranding) plaats?

1. Alleen overdag
2. 24 uur per dag
3. Alleen 's nachts
4. Alleen als er voldoende zonlicht is

Compensatiepunt

 = evenveel O2 verbruik (dissimilatie) als O2 productie (fotosynthese)

Hoeveel zuurstof heeft deze plant nodig bij 0 lux (= lichthoeveelheid 0)?

Hoeveel zuurstof heeft deze plant nodig bij 2 lux (= lichthoeveelheid 0)?

Hoeveel zuurstof produceert de plant bij 0 lux?

Hoeveel zuurstof produceert de plant bij 2 lux?

Hoeveel zuurstof produceert de plant bij 5 lux?

Door de productie van melkzuur door melkzuurbacteriën wordt yoghurt of zuurkool langer houdbaar, hoe komt dat?

1. Alle zuurstof wordt opgebruikt bij de melkzuurgisting
2. Door melkzuurgisting is er geen water meer aanwezig
3. De pH gaat omhoog door melkzuurgisting
4. De pH gaat omlaag door melkzuurgisting

Bij melkzuurgisting ontstaat:

1. melkzuur, ATP, Koolstofdioxide
2. melkzuur, ATP
3. melkzuur, ethanol, koolstofdioxide
4. melkzuur, koolstofdioxide

Waar of niet waar?
Een voorbeeld van anaerobe dissimilatie is alcoholgisting.

1. waar
2. niet waar

Bij de anaerobe dissimilatie van glucose in gist ontstaat...

1. Melkzuur en ATP
2. Melkzuur, koolstofdioxide en ATP
3. Ethanol en ATP
4. Ethanol, koolstofdioxide en ATP

VANDAAG. ENERGIEVOORRAAD

HOU BINAS 90A

ERBIJ TIJDENS 

DE UITLEG. 

Einde van de les: 

CHECK - heb je het begrepen? 

STAP 1. ATP

ATP (adenosine trifosfaat) 

is een soort van 

oplaadbaar molecuul. 

Je hebt een beetje ATP

'klaarliggen' maar bij 

inspanning gaat het snel op.

STAP 2. CP

Creatinefosfaat is 

ook een molecuul. 

Door de fosfaatgroep af te staan aan ADP, kan weer ATP

worden gemaakt. 

ATP & CP vormen samen de 'energieaccu', genoeg voor ongeveer 10-30 seconden inspanning. 

STAP 3. MELKZUURGISTING

ofwel: anaerobe dissimilatie 

Dissimilatie = afbraak van glucose

Anaeroob = zonder zuurstof

LET OP: vindt alleen plaats als

er geen zuurstof aanwezig is, 

per glucose molecuul 2 ATP-tjes. 

STAP 3. MELKZUURGISTING

VOORDEEL: er komt ATP vrij (ook

als er geen zuurstof is)

NADEEL: er komt per glucose-

molecuul maar 2 ATP vrij. 

Er wordt melkzuur geproduceerd

(dit leidt tot verzuring).

STAP 4. AEROBE DISSIMILATIE 

Ook wel 'verbranding' van glucose

C₆H₁₂O₆ + O₂ --> H₂O + CO₂

STAP 4. AEROBE DISSIMILATIE 

VOORDEEL: er komt per glucose-molecuul wel 38 ATP vrij 

NADEEL: kan niet plaatsvinden als er geen zuurstof is (bij plotselinge inspanning is dat pas na ongeveer een minuut)

Vragen?

ATP

melkzuur

gisting

aerobe dissimilatie

anaerobe dissimilatie

creatine fosfaat

CP

AEROBE DISSIMILATIE

ANAEROBE DISSIMILATIE

Vindt plaats in mitochondriën

Vindt plaats in cytoplasma

Met zuurstof

Zonder zuurstof

2 ATP per glucose

38 ATP per glucose

Melkzuurgisting

Door cooling-down worden afvalstoffen uit de spieren verwijderd.
Welke "afvalstof" ontstaat in spieren bij dissimilatie zonder zuurstof?

1. Melkzuur
2. Methanol
3. Koolstofdioxide
4. ATP

ZIE BINAS 68A

Hoe lees je dit af?

Wat wordt bedoeld met de 'fosfaataccu'?

Wordt 

als ureum uitgescheiden 

ENERGIEVOORRAAD

1. ATP 
   
2. CP
   
3. Anaerobe dissimilatie (= melkzuurgisting)
4. Aerobe dissimilatie - afbraak van glucose. 

• In levercellen: afbraak van eiwitten
• In spiercellen: eerst glucose, dan glycogeen, dan vetopslag
  

Welke afvalstoffen maakt je lichaam?

AFVALSTOFFEN

Aerobe dissimilatie

CO₂

H₂O

Afbraak van eiwitten 

UREUM

beperkende factor

Fotosynthese is afhankelijk van...

licht (hoeveelheid, kleuren straling)

CO2

water

temperatuur

aantal bladgroenkorrels

etc

De snelheid en de duur van een stofwisselingsproces worden altijd bepaald door een beperkende factor. 

Is licht een beperkende factor bij 2 lux? En CO2?

Is licht een beperkende factor bij 6 lux? En CO2?

Is een verlichtingssterkte van 10 mW/cm} een beperkende factor voor de fotosyntheseactiviteit in zonnebladeren? En in schaduwbladeren?

1. niet voor de fotosyntheseactiviteit in zonnebladeren en ook niet voor die in schaduwbladeren
2. alleen voor de fotosyntheseactiviteit in zonnebladeren
3. alleen voor de fotosyntheseactiviteit in schaduwbladeren