Les 9 M&G: Voedselovergevoeligheid en Coeliakie

• Zorg en Welzijn
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 3

Blok 4

De basisschool

Voedselovergevoeligheid

coeliakie

Lesdoel van vandaag:

Les 1: Je kunt uitleggen wat een voedselovergevoeligheid is

Les 2: Je kunt vertellen wat coeliakie is

Theorie

We gaan het nu hebben over de theorie  voedselovergevoeligheid (blok 4)

Wat is voedselovergevoeligheid:

Je lichaam geeft een negatieve reactie op bepaald voedsel

Bijvoorbeeld: iemand krijg buikpijn als hij melk drinkt, of iemand krijgt het benauwd als hij noten eet.

Als je meteen een dikke keel krijgt bij het eten van noten heb je dan een voedselallergie of een voedselintolerantie?

1. voedselallergie
2. voedselintolerantie

Wanneer praat je over een allergie en wanneer is het een intolerantie?

Verschil Allergie of intolerantie

Voedselallergie

Er komt een reactie van het lichaam vrijwel meteen na het eten van een allergeen( de stof waar je allergisch voor bent.) 

Bijvoorbeeld: na het eten van walnoten krijgt iemand binnen een paar minuten jeuk in zijn keel, neus en oren.

Immuunsysteem

Als je allergisch bent voor een stof, komt het immuunsysteem van het lichaam (het afweersysteem) in actie. 

Er komt dan o.a. histamine vrij.

Histamine

Zorgt voor de allergische reactie (bijvoorbeeld niezen, huiduitslag, rode ogen etc.). Je merkt het dus vrij snel wanneer je allergisch bent voor iets

Levensgevaarlijk

 Mensen kunnen zelfs doodgaan aan een allergische reactie, wanneer het lichaam in een anafylactische shock (ofwel: anafylaxie) belandt. 

noten- of pinda-allergie 

Meeste allergische reacties op:

 koemelk, schaaldieren, schelpdieren, vis, kippenei, noten, pinda, soja, appel en sesamzaad

Om welke voedselallergie gaat het hier?

1. Pinda allergie
2. Notenallergie
3. Weekdieren allergie
4. Schaaldierenallergie

Voedselintolerantie

- De  reactie komt veel later. 

- 8 tot 48 uur 

- verschillend reageren: 

 hoofdpijn, diarree of huiduitslag. 

Doordat de reactie trager optreedt, is het veel moeilijker om erachter te komen waarvoor je intolerant bent.

Ontstaan voedselintolerantie

 Doordat in je lichaam het enzym (gedeeltelijk) ontbreekt om een bepaalde stof te verteren. 

Bijvoorbeeld:

-  volledig lactose-intolerant (ze missen het enzym om lactose te verteren)

- gedeeltelijk intolerant. Ze hebben bijvoorbeeld nog een klein beetje van het lactase-enzym en hebben alleen last als ze veel lactose-rijke producten eten.  Zo kunnen sommige mensen geen melk verdragen, maar wel yoghurt, omdat in yoghurt minder lactose zit.

Voedselallergie bij baby's

Voedselallergie komt vaker voor bij baby's en jonge kinderen. De darmen en het afweersysteem van de jonge kinderen is nog niet volledig ontwikkeld. 

Bij een voedselallergie reageert het lichaam op gewone stoffen in de voeding alsof het ziektekiemen zijn.

Bijvoorbeeld eiwitten die een brandstof voor het lichaam zijn.

Hierdoor worden de eiwitten nog niet goed afgebroken.  Deze grotere eiwitten kunnen dan een voedselallergie veroorzaken,

Wat zie je dan

Baby's  gaan ‘kwakkelen’: 

Ze zijn vaak verkouden, ademen niet gemakkelijk, de huid krijgt rode, droge plekken (eczeem), ze huilen erg vaak en ze groeien onvoldoende. 

Dit kan dus ontstaan door de voeding

Producten die problemen kunnen geven zijn:

Koemelk;

Bepaalde groenten en fruitsoorten;

Gluten.

Behandeling

Als een arts heeft vastgesteld dat je last hebt van voedselovergevoeligheid, kan hij je door verwijzen naar een diëtist. Hij geeft advies over wat je wel en niet moe eten en hoe je toch gezond kunt blijven.

Soms is het gebruik van medicijnen nodig.

Aan de slag les 1:
Blok 4

Maak nu opdracht 1 voedselintolerantie in de methode

Bespreken

We bekijken samen Opdracht 1 Voedingsintolerantie

Les 2 Coeliakie

Wat is  Coeliakie

Wat is Coeliakie,

1. Koemelk-allergie
2. Gluten-allergie
3. Geen suiker kunnen verdragen
4. Noten-allergie

Als je last van glutenintolerantie (coeliakie) hebt dan zit het probleem in je

1. Dunne darm
2. Dikke darm
3. Maag
4. Slokdarm

De theorie uit de methode:

Coeliakie

Gluten

Wat is Gluten:

Gluten is een eiwit 

 tarwe, rogge, gerst, spelt en kamut

Gluten lost niet op in water en wordt door de plant opgeslagen in de graankorrel als reservevoedsel.

Coeliakie

 - Intolerantie voor gluten. 

Dat betekent dat het lichaam geen gluten kan verdragen. 

Gevolgen van coeliakie

Wanneer iemand met coeliakie voedsel eet waarin GLUTEN zitten raakt het slijmvlies van de dunne darm beschadigd. 

De voedingsstoffen worden door de wand van de dunne darm in het lichaam opgenomen. De wand van de dunne darm is geplooid en bedekt met darmvlokken (uitsteeksels).

Bij mensen met coeliakie gaan de darmvlokken kapot als deze regelmatig met gluten in aanraking komen. 

Dit alles veroorzaakt: 

Gevolg:

- buikklachten

Doordat deze darmvlokken kapot gaan krijgt het lichaam niet de gewenste voedingsstoffen binnen:

* Tekort aan vitaminen en mineralen 

* Het lichaamsgewicht neemt af. 

* Diarree of verstopping, opgezette buik, buikpijn, overgeven, verminderde eetlust.

Bij Ernstige beschadiging kan iemand zich heel ziek voelen en kunnen de volgende lachten ontstaan:

1. gewichtsverlies en ondergewicht;
2. bloedarmoede;
3. vermoeidheid;
4. depressiviteit en/of veel huilen;
5. te weinig groei;
6. te late pubertijd;
7. onvruchtbaarheid;
8. botontkalking.

Dieet 

- leven lang een glutenvrij dieet volgen. 

- alternatieve voor de granen waar gluten inzitten:

 Teff, gierst, mais en rijst, en niet-granen zoals quinoa en boekweit worden dan gebruikt in plaats van tarwe. 

Nadat de persoon geen gluten meer binnenkrijgt kan de dunne darm binnen zes maanden tot een jaar herstellen.

Aan de slag les 2:
Blok 4

Opdracht 2 Glutenvrije producten zoeken

Classroom: Week 2

Samenwerken gebruik www.ah.nl

Even checken of de theorie is blijven 'hangen'

Voedselallergie

Voedselintolerantie

reactie van het lichaam vrijwel meteen na het eten van een allergeen.

de reactie komt veel later ( 8 tot 48 uur )

hevige reactie ( anafylactische shock (ofwel: anafylaxie), kun je aan doodgaan.)

reacties zijn heel verschillend per persoon

Waarom komt voedselallergie vaker voor bij baby’s en jonge kinderen?

1. Hun darmen en afweersysteem zijn nog niet volledig ontwikkeld.
2. Hun voeding bevat meer stoffen die een allergie kunnen uitlokken.
3. Zij worden aan meer ziektekiemen blootgesteld.
4. Zij zijn vaker verkouden en eten dan niet goed.

Voorbeelden van een voedselallergie zijn?

1. Vis en schaaldieren allergie
2. Noten allergie
3. Tarwe allergie
4. Alle antwoorden zijn juist.

Om welke voedselallergie gaat het hier?

1. Gluten allergie
2. Notenallergie
3. Weekdieren allergie
4. Graanallergie

Kun je van Glutenintolerantie (coeliakie) genezen?

1. Ja
2. Nee

Opdracht: Presentatie Voedselovergevoeligheid (de gehele theorie)

Titel: voedselovergevoeligheid

In de presentatie ga je in eigen woorden uitleggen wat: 

-voedselovergevoeligheid, voedselintolerantie en coeliakie (gluten) is.

Ga naar Classroom voor de verdere uitleg. Je levert de presentatie daar in!