HC-VWO 5- Burgers aan de macht

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Burgers aan de macht

Hoorcollege Geschiedenis

Lesdoel

Tot welke veranderingen hebben de revoluties van de 18e eeuw geleid?

                    Actualiteit                                   

Bioscoop

https://www.youtube.com/watch?v=3KF6bVPN-nY

Wat is waarheid? Als de oude Grieken of Romeinen het vinden? Als het in de Bijbel staat? Of iets anders? Je kunt de wereld niet verklaren door alleen een beroep te doen op het gezag van anderen. Zelf logisch redenenen of systematisch observeren en experimenten was het devies.

Actualiteit

Tijd van revoluties

Karel V 

Karel V

In de 2e helft van de 18e eeuw 

belangrijke revoluties:

-Amerikaanse Revolutie (1775-1783)

-Patriotse revolutie (1780-1787)

-Franse Revolutie (1789-1799)

-Bataafse Revolutie (1794-1799)

Tijd van revoluties

Karel V 

Karel V

Amerikaanse Revolutie (1775-1783)

Eerste democratische revolutie
1776: onafhankelijkheidsverklaring: 

We hold these truths to be self-evident, that all men are created equal, that they are endowed by their Creator with certain unalienable rights, that among these are Life, Liberty and the pursuit of Happiness.

1787: grondwet voor representatieve democratie

Tijd van revoluties

Karel V 

Karel V

Patriotse Revolutie (1780-1787)

Republiek leek steeds meer op monarchie

Economisch slechte tijden

Burgers te weinig invloed

Patriotten komen in actie

Revolutie onderdrukt in 1787 

Revolutie der revoluties

Waarom? 

-Radicaler dan de andere revoluties

-Half Europa raakt erbij betrokken

Karel V 

Karel V

Radicaler dan in de Republiek en Amerika want Frankrijk nog feodale samenleving met oneerlijke standenmaatschappij

Oorzaken Franse Revolutie

Oorzaken: 

-Schulden 

-Ontevredenheid

-Verspreiding verlichte ideeën 

Karel V 

Karel V

In 1789 was de schatkist leeg vanwege dure oorlogen en misoogsten. Er kwam te weinig belasting binnen.

 

Rijke burgers wilden meer macht

arme burgers/boeren wilden een beter bestaan

Oneerlijke lastenverdeling. Best meer belasting betaling als de rijken ook meer zeggenschap in het bestuur krijgen. (vb VS: no taxation without representation)

Publiek debat door komst boeken verlichte denkers

Aanleiding Franse Revolutie

-Bijeenroepen Staten-Generaal vanwege lege schatkist

-Ruzie over stemprocedure

Karel V

geschriften met klachten. Vooral vanwege ongelijke belastingdruk

Boeren wilden einde aan bepaalde adellijke privileges

Rijke burgers meer inspraak in bestuur

3e stand wilde niet dat er per stand gestemd werd maar per hoofd. Werd niet gehonoreerd. Woedend vergadering verlaten.

Eed op de kaatsbaan. 20 juni 1789

De koning stuurt leger. Gevolg: bestorming van de Bastille.

Gevolgen (eerste fase, gematigd)

-1789-1792

-3e stand richt eigen parlement op 

-Nieuw bestuur van Frankrijk (1789)

-Verklaring Rechten van de Mens 

  en de Burger

-Einde standensamenleving

-Wet-Le Chapelier  

-Constitutionele monarchie

Karel V

Verklaring rechten van de mens rekende af met standensamenleving en absolutisme. Voorbeeld: wet le chapelier.

Macht komt bij de rijke burgers te liggen.

Gevolgen (tweede fase, radicaal)

-1792-1794

-Radicale revolutionairen (Jacobijnen) grijpen de macht

-Robespierre

-Terreur

-Koning en koningin omgebracht

-Einde ancien regime

Karel V

De grondwet leidde niet tot stabiel bestuur. Spanningen namen toe. Slechte economie, oorlog met Oostenrijk en verschillen van inzicht over positie koning. 

Jacobijnen vonden de revolutie niet ver genoeg gaan, want velen hadden het nog net zo slecht als daarvoor. Ze wilden algemeen kiesrecht en wilden een maximum broodprijs.

https://www.youtube.com/watch?

v=7nhWYX9RRMA

Gevolgen (derde fase, gematigd)

-1794-1799

-Gematigde revolutionairen (Girondijnen) grijpen de macht

-Directoire

Karel V

Radicalen komen ten val
Nieuwe grondwet 1795: macht weer bij rijke burgers

Onstabiel. Steeds afhankelijker van leger om orde te handhaven

Gevolgen (vierde fase, keizerrijk)

-1799-1815

-Machtsovername Napoleon

-Code Napoleon

  

Karel V

code Napoleon (burgerlijk wetboek): dezelfde wetten voor iedereen.

Invoering burgerlijke stand en allerlei vrijheden worden vastgelegd. Vrijheid religie en bezit.