Instinkers

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 1

"Instinkers"

voorbereiding proefwerk

We gaan 4 valkuilen ("instinkers") bespreken die je op het proefwerk Nederlands tegen kan komen:

1. Is dit nu het lidwoord een, of niet?
2. Is dit nu het lidwoord het, of niet? 
3. Hetzelfde woord kan een zelfstandig naamwoord of een werkwoord zijn.
4. Gebruik uitsluitend de komma als dat nodig is.

Leerdoel

Aan het eind van de les weet je welke valkuilen je tijdens het proefwerk Nederlands kan tegen komen.

Je kent de goede antwoorden.

"een" - lidwoord en soms ........?

Vergelijk de zinnen:

Zin 1 :          In de verte loopt een jongen.

Zin 2:          Een van de meisjes draagt een gele jas.

In zin 1 is een een lidwoord. Het hoort bij het ZN jongen.

In zin 2 is Een een telwoord; het lidwoord van meisjes = de.

een = lidwoord (een jongen, een jas); Een = telwoord  (1, 2, 3, 4, ..)

EEN - lidwoord of telwoord ?
Ik zag een jongen op straat.

1. lidwoord
2. telwoord

EEN - lidwoord of telwoord ?
Ik zag een van de jongens op straat.

1. lidwoord
2. telwoord

EEN - lidwoord of telwoord ?
In de winkel kocht hij een pen.

1. lidwoord
2. telwoord

EEN - lidwoord of telwoord ?
In de winkel kocht hij drie potloden en maar een pen.

1. lidwoord
2. telwoord

EEN

Conclusie:

Meestal is het woord EEN een lidwoord. 

Soms is EEN een telwoord.

"het" - lidwoord en soms ........?

Vergelijk de zinnen:

Zin 1 :          In de verte zie ik het paard lopen.

Zin 2:          Het is wel vaker gebeurd.

In zin 1 is het een lidwoord. Het hoort bij het ZN paard.

In zin 2 is het geen lidwoord; het hoort niet bij een ZN (die zijn er niet).

HET - lidwoord of niet ?
Hij deed het hek open.

1. wel lw
2. geen lw

HET - lidwoord of niet ?
Hoe is het vandaag gegaan?

1. wel lw
2. geen lw

HET - lidwoord of niet ?
Hij zag het gevaar niet.

1. wel lidwoord
2. geen lidwoord

HET - lidwoord of niet ?
Hij heeft het niet gedaan.

1. wel lw
2. geen lw

HET - lidwoord of niet ?
Het is maar dat je het weet.
(2x het)

1. 2x wel lw
2. 1x wel, 1x niet
3. 2x geen lw

HET

Conclusie:

Meestal is het woord HET een lidwoord. Het staat dan voor een zelfstandig naamwoord.

Soms is HET geen lidwoord; het staat dan ook niet voor een zelfstandig naamwoord.

Zelfstandig naamwoord of werkwoord ?

Vergelijk de zinnen:

Zin 1 :         Op de steile helling kan je makkelijk vallen.

Zin 2:          Om de muizen te verjagen kocht hij een vallen .

In zin 1 is vallen een werkwoord: vallen is een doe-woord.

In zin 2 is vallen een zelfstandig naamwoord: vallen is een naam van een ding.

ZN of WW?
Bij de HEMA kocht zij drie kammen.

1. kammen = zn
2. kammen = ww

ZN of WW?
Daarmee kan zij haar haar kammen.

1. kammen = zn
2. kammen = ww

ZN of WW?
Zullen wij samen naar school fietsen?

1. fietsen = zn
2. fietsen = ww

ZN of WW?
In de stalling staan veel fietsen.

1. fietsen = zn
2. fietsen = ww

Komma, alleen als het moet!

4x komma:

1. bij een opsomming
2. na een aanspreking
3. tussen twee persoonsvormen (twee zinnen)
4. voor want, maar, omdat

Let op:

Als je een zin krijgt met geen van de 4 gevallen, dan zet je ook geen komma in die zin !!!

Wel of geen komma?
Karim kun je even stil zijn?

1. wel komma
2. geen komma

Karim, kun je even stil zijn?
Wel een komma, omdat ......

1. opsomming
2. aanspreking
3. 2x persoonsvorm
4. want maar omdat

Wel of geen komma?
Ik koop dadelijk een boek een pen en een gum.

1. wel komma
2. geen komma

Ik koop dadelijk een boek een pen en een gum.
Wel een komma, omdat ......

1. opsomming
2. aanspreking
3. 2x persoonsvorm
4. want maar omdat

Wel of geen komma?
Toen het donker was zag ik een vallende ster.

1. wel komma
2. geen komma

Toen het donker was zag ik een vallende ster.
Wel een komma, omdat ......

1. opsomming
2. aanspreking
3. 2x persoonsvorm
4. want maar omdat

Wel of geen komma?
Voor het weekendje weg pakte ik mijn spullen in.

1. wel komma
2. geen komma

Wel of geen komma?
We maken een surprise omdat het Sinterklaas is.

1. wel komma
2. geen komma

We maken een surprise omdat het Sinterklaas is.
Wel een komma, omdat ......

1. opsomming
2. aanspreking
3. 2x persoonsvorm
4. want maar omdat

Pas op voor de "instinkers"!

Huiswerk

Maken Test je Zelf (nog een keer)
van paragraaf 2.7 en 2.8

Wat vond je van deze les ?

😒🙁😐🙂😃