grammatica ontleden - blok 3 herhaling

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1,2

even herhalen

koppelwerkwoorden: zijn, worden, blijven, blijken, schijnen, lijken, dunken, heten en voorkomen.

Dennis wil een hond kopen.
'Wil' is een...

1. zww
2. hww
3. kww

Dennis wil een hond kopen.
'kopen' is een

1. zww
2. kww
3. hww

De hond moet geen zeehond zijn.
'moet' is een...

1. zww
2. hww
3. kww

De hond moet niet op een zeehond lijken.
Lijken is een:

1. zww
2. kww
3. hww

Noteer de drie belangrijkste koppelwerkwoorden

Wij voetbalden vroeger altijd (op straat).

1. voorzetselvoorwerp
2. bijwoordelijke bepaling

Naar mijn vraag om meer vakantie wordt niet geluisterd.

1. Naar mijn vraag om meer vakantie = een voorzetsel voorwerp
2. Naar mijn vraag om meer vakantie = een bijwoordelijke bepaling (van plaats)

De bijwoordelijke bepaling

Dit zinsdeel zegt iets over het gezegde. Ze geven een nadere omschrijving bij het  gezegde. Niet elke zin bevat een bijwoordelijke bepaling en sommige zinnen hebben meer dan één bijwoordelijke bepaling.

Voorbeelden:

    (1)     De oude heer Kamstra liep over de brug.
    (2)     Zondag fietsten we naar het strand.
    (3)     In Griekenland werd Hilde ernstig ziek.
    (4)     Misschien is het morgen mooi weer.

Een bijwoordelijke bepaling geeft vaak een antwoord op vragen zoals:

 * Waarom               Vanwege het Corona-virus is dit gebied afgesloten.
 * Wanneer              De training begint om vijf uur.
 * Hoelang                De verlenging zal een half uur duren.
 * Waarheen            Wij gaan naar Frankrijk dit jaar.
 * Waarvandaan       De meeste druiven komen uit Frankrijk.     
 * Hoe                       De stratenmaker heeft zijn hele leven hard gewerkt.
 * Waarmee              De indiaan maakte met een kleed rooksignalen.

Het voorzetselvoorwerp

Een voorzetselvoorwerp begint altijd met een vast voorzetsel.

Een voorzetselvoorwerp komt voor bij werkwoorden met een vast voorzetsel.
(houden van, twijfelen aan, piekeren over, ergeren aan...)

1. Hij houdt van spannende films.

2. Ik twijfel aan deze methode.

2. Wij piekeren over deze moeilijke opgave. 

4. Jij ergert je aan dat vervelende piepgeluid.

Mijn moeder waarschuwt mij altijd voor kwallen.

1. voor kwallen = een voorzetsel voorwerp
2. voor kwallen = een bijwoordelijke bepaling (van plaats)

De rode brandweerauto staat (voor ons huis)

1. voorzetselvoorwerp
2. bijwoordelijke bepaling

Het paard bleef stilstaan (voor de hindernis).

1. voorzetselvoorwerp
2. bijwoordelijke bepaling

Mijn klasgenoten hebben wel vertrouwen (in hun mentor).

1. voorzetselvoorwerp
2. bijwoordelijke bepaling

Straks trakteert mijn lieve moeder (op een waterijsje).

1. voorzetselvoorwerp
2. bijwoordelijke bepaling

1. Wil jij je ontfermen (over de nieuwe brugklassers)?

1. voorzetselvoorwerp
2. bijwoordelijke bepaling

Op het strand wemelde het dit weekend van de Duitse toeristen.

1. Op het strand = een voorzetsel voorwerp
2. Op het strand = een bijwoordelijke bepaling (van plaats)

Hij hangt erg (aan zijn moeder).

1. voorzetselvoorwerp
2. bijwoordelijke bepaling

Is het zinsdeel tussen haakjes
een voorzetselvoorwerp?

Waarom zou je / aan jezelf/ twijfelen?

1. ja
2. nee

Wat is hier het vzvw?
De oppas wachtte op het schoolplein op haar oppaskinderen