HAVO 4 Hoofdstuk 5

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 3-5

De tijd van Ontdekkers en Hervormers 

In de tijd van Steden en Staten begon Europa buiten haar eigen gebied te treden, geloof (kruistochten)  Handel (Marco Polo) en  winst- en  veroveringsdrang van in de middeleeuwen ontstane landen en koningen; (Portugal Spanje)  waren daarbij  de  grote drijfveren. 

Daarnaast zorgde nieuwe technieken en kennis ervoor dat de Europeanen deze avonturen ook konden ondernemen,

Dit alles  zorgde voor hernieuwd zelfvertrouwen. Er ontstond een nieuwe mentaliteit in Europa, waarbij initiatief, zelfbewustzijn  honger naar kennis, en schoonheid voorop stonden. Deze mentaliteit was sinds de val van Romeinse rijk, niet meer aanwezig geweest. . 

Europa was klaar voor de renaissance = Wedergeboorte van de klassieke wereld van de Grieken en Romeinen. 

De Nieuwe tijd was begonnen

In de late middeleeuwen liet Europa voor het eerst zien dat het niet alleen aangevallen werd, maar ook zelf kon aanvallen. Welke drie gebeurtenissen zijn daarvan een goed voorbeeld in de periode tussen 1000 en 1500 n. Chr.

1. 1. De kruistochten in het Heilige land 2 de ontdekking van Amerika 3. De verovering van Rusland
2. 1 de Kruistochten in het Heilige land 2. De Reconquista van Spanje 3. de Verovering van Amerika
3. 1. De Kruistochten in het Heilige Land 2. De Reconquista van Spanje 3. De Baltische kruistochten
4. 1. De reis van Marco Polo naar Azië. 2. De verovering van Jerusalem 3. De ontdekking van Amerika.,

De Islam heeft uiteindelijk de Christelijke legers
verslagen en de kruistochten stopten. Toch hebben de kruistochten veel opgeleverd, wat?

Europa wordt van alle kanten bedreigd ;en aangevallen.

Er is weinig handel en er zijn nauwelijks steden

bevolking 

Europa heeft sterke zelfstandige staten, met elk grote handelssteden en een sterk centraal bestuur, die  buiten Europa koloniën stichten 

Rond het jaar 1500

Renaissance of Middeleeuwen?

1. Renaissance
2. Middeleeuwen

Renaissance of Middeleeuwen?

1. Renaissance
2. Middeleeuwen

Wat houdt het nieuwe mens en wereldbeeld van de mensen in de Renaissance in?
Geef een omschrijving en leg dit uit in minimaal 2 zinnen met een voorbeeld erbij.

Wat betekent Renaissance letterlijk?

1. Wedergeboorte (van de Grieks Romeinse cultuur)
2. Heropleving (van Kunst en Cultuur)
3. Wedergeboorte (van Jezus Christus)
4. Heropleving (van de individuele mens)

Par. 5.2 Europese Expansie in de 16e eeuw 

Noem drie oorzaken waarom vanaf het jaar 1500;
Europeanen ontdekkingsreizen naar andere continenten konden uitvoeren.

Wanneer ontdekte Columbus
"Amerika"?

1. 1492
2. 1692
3. 1592
4. 1792

Welke Europees land was het eerst met ontdekkingsreizen?

1. Spanje
2. Portugal
3. Italië
4. Nederland

Par. 5.3 

De Reformatie 

Wat is "reformatie"?

1. hervormen
2. refreshen
3. vernieuwen
4. verbeteren

Welke bewering over Maarten Luther is waar?

1. Maarten Luther was van oorsprong een katholieke monnik.
2. Maarten Luther ven vond de verkoop van "aflaten" bedrog.
3. Maarten Luther was volgens Karel V en de Paus een ketter.
4. Maarten Luther heeft 95 stellingen tegen de Katholieke kerk en de Paus op de deur van kerk gespijkerd..

Erasmus

Karel V

Maarten Luther

Welke tekst hoort bij welk persoon?

Renaissance

Reformatie

Denker

Doener

Denken vanuit de bijbel

Vrije wil 

keizer, landheer

streng katholiek

Paus bepaalt 

Beslisser

Katholiek

protestant

Par. 5.4. 

De Nederlandse Opstand

Wat is geen oorzaak van de Nederlandse Opstand?

1. Centralisatie.
2. Kettervervolgingen.
3. Reformatie.
4. Armoede.

Waarom leidde de kritiek op en de opstand tegen koning Filips II, uiteindelijk tot de stichting van een hele nieuwe staat;
"de republiek der zeven verenigde Nederlanden"

01:00

waarom wil Karel V dat zijn onderdanen Katholiek zijn

1. Dat is hij zelf ook en als de koning dat is moet de rest ook
2. Dat is het enige ware geloof op aarde en alle anderen zijn ketters en moeten waar ook, ter dood gebracht
3. Dat is het enige ware geloof in zijn rijk. Hij heeft als koning gezworen zijn rijk en dit geloof te verdedigen.
4. Hij vindt protestanten, Humanisten en remonstranten, maar linkse hobby's.

02:25

Hoe wil Karel V het probleem van het protestantisme uiteindelijk oplossen?