Spelling bn, herhaling vz, lv

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Spelling 

en 

grammatica

Geef zoveel mogelijk voorbeelden van voorzetsels

Wat is een achterzetsel?

Achterzetsels

Voorzetsels kunnen ook achter de woordgroep staan waar ze bij horen:

Zij rijden het tuinpad op.

Wij reisden samen de hele wereld over.

'Ik sta altijd als eerste op.'

Is 'op' een voorzetsel?

1. ja
2. nee

'Ik sta altijd als eerste op' 

'Op' is hier geen voorzetsel, maar een stukje van het scheidbare werkwoord opstaan.

Voorzetseluitdrukkingen

Combinaties van woorden die samen de functie van een voorzetsel hebben en vaak te vervangen zijn door één ander voorzetsel.

Voorbeeld?

Voorzetseluit-drukkingen

door middel van

met betrekking tot 

als gevolg van 

ten aanzien van 

met behulp van 

'Ik zal mijn standpunt met behulp van drie argumenten toelichten.'
Met welk voorzetsel kun je de voorzetseluitdrukking 'met behulp van' vervangen?

'Klein', 'jong' en 'lelijk' zijn voorbeelden van de ......... trap.

De vergrotende trap schrijf je als het bijvoeglijk naamwoord +..

'Kleinst', 'jongst' en 'lelijkst' zijn voorbeelden van de ......... trap.

Wat is de overtreffende trap van enthousiast? 

Meest enthousiast

Als de overtreffende trap moeilijk uitspreekbaar wordt, wordt 'meest' voor het bijvoeglijk naamwoord geplaatst: meest enthousiast, meest logisch

Heeft iedere zin een lijdend voorwerp?

1. ja
2. nee

Kan een lijdend voorwerp uit meerder woorden bestaan?

1. ja
2. nee

Hoe vind je het lijdend voorwerp?

Wie/wat + persoonsvorm + onderwerp + andere ww

Wat/wie + persoonsvorm

Wie/wat + persoonsvorm + onderwerp

Wat/wie + ondewerp

Door het te zoeken

Een lijdend voorwerp begint nooit met een voorzetsel.

1. Waar
2. niet waar

Moeder kookte een heerlijke maaltijd.

Ik zie haar.

Wij geven jullie een bos bloemen.

Heb je aan je ouders geschreven?

Lijdend voorwerp

Geen lijdend voorwerp

Lijdend voorwerp

Geen lijdend voorwerp

Welke werkwoorden kunnen een lijdend voorwerp bij zich hebben?

zonder lijdend voorwerp

met lijdend voorwerp

zitten

slapen

lachen

eten

gaan

horen

maken

Wat is een bijvoeglijk naamwoord ook alweer? 

Wanneer schrijf je het bijvoeglijk naamwoord kort? ('lief' i.p.v. 'lieve')

Wanneer kort? Wanneer lang (met -e)?

Kort:

• Na het lidwoord ‘een’ als het woord onzijdig is (een het-woord is)
   Een groot vakantiehuis // Een mooi gerecht
  
• Als het bijvoeglijk naamwoord achter het zelfstandig naamwoord staat.
   Die scholier is fantastisch. // Het huis is schitterend.
  

Lang:

• Na het lidwoord ‘de’ en ‘het’.
   De grote jongen // Het mooie gerecht
  

• Na het lidwoord ‘een’ als het woord mannelijk of vrouwelijk is (een de-woord is).
   Een leuke vriendin // Een fantastische show
  
• Als er geen lidwoord voor een woord in het meervoud staat.
   Slimme leerlingen // Grote groepen
  

Wat is een stoffelijk bijvoeglijk naamwoord?

Stoffelijk bijvoeglijk naamwoord

Is het bijvoeglijk naamwoord een materiaal (stof), dan schrijf je het bijna altijd met -en.

• De gouden beker
• De papieren versie
• Het katoenen shirtje
• De wollen sjaal
  

Let op: bij 'moderne stoffen' en stoffen met een naam geleend uit een andere taal is er vaak geen uitgang met -en.

• De plastic stoel
• De suède jas
• De corduroy broek

Het voltooid deelwoord als bijvoeglijk nw

Je kunt een voltooid deelwoord ook bijvoeglijk gebruiken. 

• De herkanste toets
• Mijn gebroken hart
• Het vervloekte huis

Schrijf het bijvoeglijk naamwoord zo kort mogelijk.

• Eindigt het voltooid deelwoord op een -n? Dan eindigt het bijvoeglijk naamwoord ook op een -n

Voltooid deelwoord

Bijvoeglijk naamwoord

Vergroot

Gewitte

Vergrote

Gemist

Gewit

Gemiste

vergrote

vergrootte

vergroot

Hij (...) gisteren de foto

Hij bekeek de (...) foto

Hij heeft vandaag de foto (...)