woordsoorten

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

woordsoorten

Bladzijde 200 van je boek

het werkwoord

Het werkwoord zegt wat iets of iemand doet, of wat iemand overkomt.

Sommige werkwoorden hebben een onduidelijke betekenis.

(hebben, kunnen, moeten, mogen, zijn, worden , zullen)

Een werkwoord kan verschillende vormen hebben

Je kunt een werkwoord vervoegen, aanpassen aan de persoon en aan de tijd.

Krijgen: krijg, krijgt, krijgen, kreeg, kregen, gekregen

Het hele werkwoord noemen we de infinitief.  (krijgen, lopen)

Voltooid en onvoltooid deelwoord

Een voltooid deelwoord; geeft aan dat de actie voorbij is.

gekookt, gelachen   Het publiek heeft hard gelachen.

Een onvoltooid deelwoord; geeft aan dat de actie nog bezig is.

kokend(e), lachend(e)  De mensen zaten lachend aan de kant.

Wijs (manier)

Werkwoorden kunnen op verschillende manieren (wijzen) iets beschrijven.

Standaardzinnen staan in de aantonende wijs. Jij loopt naar de deur

De gebiedende wijs drukt een bevel of gebod uit. Loop naar de deur.

Zelfstandig naamwoord

Alle namen van dingen, dieren, mensen  (concrete zaken) en gevoelens (abstracte zaken) en eigennamen.

- Je kunt er een lidwoord voor zetten.

-  je kunt er een verkleinwoord van maken

-  je kunt er een meervoud van maken

 lidwoord

Er zijn drie lidwoorden: De, het en een.

Een lidwoord hoort altijd bij een zelfstandig naamwoord.

Er zijn bepaalde lidwoorden (de en het) als je weet welk ding je bedoelt en een onbepaald lidwoord (een) voor als het niet uitmaakt welke je bedoelt.

de of het

meervouden zijn altijd de-woorden

verkleinwoorden zijn altijd het-woorden

bijvoeglijk naamwoord

- Een bijvoeglijk naamwoord zegt iets van een zelfstandig naamwoord.

- het kan ervoor of erachter staan

- een bijvoeglijk naamwoord kan met -e of zonder -e geschreven worden (mooie, mooi)

- bij de meeste bijvoeglijke naamwoorden kun je de trappen van vergelijking gebruiken: mooi, mooier, mooist

stoffelijk bijvoeglijk naamwoord

- Dit zegt van welke stof iets gemaakt is.

- het heeft maar 1 vorm en heeft altijd een -n (houten, gouden)

- er zijn geen trappen van vergelijkingen

Bijvoeglijk naamwoord gemaakt van een voltooid deelwoord

de aardappels zijn aangebrand-> de aangebrande aardappels

Ik heb de kerstboom versierd-> de versierde kerstboom

trappen van vergelijking

zie je boek, blz. 224

goed, beter, best

weinig, minder, minst

trappen van vergelijking

stellende trap:             groot

vergrotende trap:       groter

overtreffende trap:    grootst

Zie boek voor meer voorbeelden en uitzonderingen

Soms zet je niet -st erachter.

Als het woord dan bijna niet uit te spreken is.

Hij was het verrastst over de komst van zijn opa.

Dan gebruiken we meest verrast.

Zijn er vragen?

lidwoorden

zelfstandige naamwoorden

bijvoeglijke naamwoorden

werkwoorden

Voorzetsels

Een voorzetsel zegt iets over de plaats, de tijd of de reden van iets.

Een voorzetsel staat meestal voor een lidwoord en zelfstandig naamwoord en soms erachter.

Voorzetsels van plaats

Je kunt het voorzetsel gebruiken voor de kooi.

- In de kooi

- uit de kooi

- naast de kooi

Voorzetsels van tijd

Je kunt het voorzetsel gebruiken voor iets dat plaats vindt,  een event of dagdeel.

- na de pauze

- voor de toets

- tijdens de les

Voorzetsels van reden

Je zet dit voorzetsel voor iets dat of iemand die een reden is.

- vanwege de regen

- ondanks mijn moeder

- volgens mijn vriendin

Vaste voorzetsels

Bij veel werkwoorden hoort een vast voorzetsel. 

Dat betekent dat je niet zomaar een ander voorzetsel bij dat woord kunt gebruiken.

Een werkwoord is een woordsoort

1. waar
2. niet waar

Woordsoorten zijn lastig.

Welke woordsoort is 'zijn'?

1. Zelfstandig naamwoord
2. Bijvoeglijk naamwoord
3. Werkwoord
4. Persoonlijk voornaamwoord

Welk woordsoort is:
het

1. werkwoord
2. zelfstandig naamwoord
3. lidwoord
4. bijvoeglijk naamwoord

Welk lidwoord is het onbepaald lidwoord?

1. de
2. het
3. een

De lidwoorden 'de' en 'het' zijn ... lidwoorden.

1. bepaalde
2. onbepaalde

HET is mij veel te koud!

HET = lidwoord
HET = geen lidwoord

1. lidwoord
2. geen lidwoord

Welke woorden zijn lidwoorden?

1. de, het, is, een
2. een, het, de , en
3. een, het, de
4. de, het, en

Wat is een werkwoord? Een werkwoord geeft aan:

1. mens, dier of ding
2. handeling, gebeurtenis of toestand
3. wanneer, hoe of waar iets gebeurt
4. dat iemand iets maakt

Wat is een werkwoord?
Een werkwoord geeft aan:

1. mens, dier of ding
2. wat iets/iemand doet of wat iets/iemand kan overkomen
3. wanneer, hoe of waar iets gebeurt
4. dat iemand iets maakt

Is zijn een werkwoord of geen werkwoord?

1. werkwoord
2. geen werkwoord

Wat is geen woordsoort?

1. Voorzetsel
2. Lijdend voorwerp
3. Werkwoord
4. Lidwoord

Wat voor woordsoort is zwemmen?

1. Werkwoord
2. Zelfstandig naamwoord
3. Lidwoord
4. Bijvoeglijk naamwoord

Wat voor woordsoort is fiets?

1. Lidwoord
2. Bijvoeglijk naamwoord
3. Werkwoord
4. Zelfstandig naamwoord

Welk bijvoeglijk naamwoord is een stoffelijk bijvoeglijk naamwoord?

1. De lelijke kast
2. De metalen kast
3. De grijze kast
4. De oude kast

'Veel ' en 'weinig' zijn bijvoeglijk naamwoorden.

Een bijvoeglijk naamwoord zegt iets over

1. een zelfstandig naamwoord
2. een werkwoord

Wat is het bijvoeglijk naamwoord?

1. Temperatuur
2. aarde
3. is
4. zorgelijk

Welk bijvoeglijk naamwoord is een stoffelijk bijvoeglijk naamwoord?

1. rode
2. zachte
3. gouden
4. mooie

Wat zijn bijvoeglijke naamwoorden?

1. de, het , een
2. slimme, mooie, rode
3. fiets, boek, volleybal
4. lopen, werken, denken

Wat zijn de bijvoeglijke naamwoorden?

1. zonnige
2. dag
3. zonnige , leren
4. leren

Benoem de woordsoorten:
Woordsoorten zijn lastig.
Tot welke woordsoort hoort het woord 'Woordsoorten'

1. zelfst. nw
2. werk.w
3. bijv. nw
4. lid.w

Voorzetsels
Wat is GEEN voorzetsel?

1. Tijdens
2. voor
3. omdat
4. tussen

Voorzetsels
Wat is geen voorzetsel?

1. Tijdens - voor
2. of - en
3. op - sinds
4. tussen - naast

Een vast voorzetsel is een voorzetsel gecombineerd met een...

1. Zelfstandig naamwoord
2. Werkwoord

Een voorzetsel

1. geeft plaats, tijd of reden/oorzaak aan
2. staat altijd aan het begin van de zin
3. zet je voor een zelfstandig naamwoord
4. wijst een werkwoord aan

Wat is een voorzetsel?

1. de
2. naast
3. fietsen
4. fles