Les 1: De laatste Tsaar en de Revolutie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Hey!

Goed dat je er bent!

Pak jouw spullen alvast:

• Doe je boeken open zodat ik het huiswerk kan zien.
  
• Log alvast in bij LessonUp
• Binnen = beginnen! Ga alvast aan de slag met blz. 78
  

Leven in de Sovjet-Unie

onder Lenin en Stalin 

(1917-1953)

Deel 1

Feniks, Geschiedenis Werkplaats, Memo, Saga

Planning

• Huiswerkcheck
  
• Uitleg
  
• Zelfstandig werken
  
• Doelen checken
  

Leerdoel

(H) Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen hoe Rusland van een monarchie in een communistisch land veranderde.

(A) Aan het einde van de les kun je benoemen hoe het communisme inspeelt op de verlangens van arbeiders.

Wat is een monarchie?

Rusland voor 1917

• Keizerrijk (Russische keizer is een tsaar).

• Grote verschillen tussen arm en rijk.

• Bondgenoot van Engeland en Frankrijk vóór en tijdens de Eerste Wereldoorlog (tot 1917).
  
  
• Een agrarische samenleving die nog niet geïndustrialiseerd is.

De Romanov familie was al sinds 1721 aan de macht in het Tsarenrijk Rusland.

Bloedige Zondag

1905

• De Russische bevolking wil tijdens een demonstratie de tsaar duidelijk maken dat het niet zo goed gaat in het land én om hem te ondersteunen.
• De meeste demonstranten zijn helemaal niet tegen de tsaar!

Bloedige Zondag

1905

De Russische bevolking protesteert én steunt de tsaar.

Uit paniek wordt op het volk geschoten.
Gevolg: ontstaan Doema (volksvertegenwoordiging)

Weinig verandering in bestuur

Er kwam een parlement: De Doema

Doema mocht: wetten goed- en afkeuren

Maar: tsaar mocht de Doema naar huis sturen

In praktijk dus weinig macht.

Rusland in de 

Eerst Wereldoorlog

Veel boeren moeten het leger in, gevolg: daling voedselproductie.

Grote verliezen aan het front. De tsaar treedt hard op tegen het volk en accepteert de verliezen niet.

Verliezen in de 

Eerste Wereldoorlog

• Het Russische leger is groot, maar zwak en slecht uitgerust.
• Soms hebben soldaten niet eens een wapen

Februari 1917

• Voedselrellen en stakingen

• Demonstraties tegen de tsaar

• Er komt een voorlopige (democratische) regering

• Tsaar treedt af

Russische Revolutie

1917

Oorzaken

• Volk heeft het slecht: gebrek aan alles

• Verlies Russisch-Japanse oorlog (1904-1905)

• Bloedig neerslaan van opstand (1905): Bloedige zondag

• Grote verliezen in de Eerste Wereldoorlog

Video: russische revolutie

De Sovjet-Unie

• De Sovjet-Unie is de naam voor Rusland (met een aantal andere landen) tussen 1922 en 1991, toen het land een communistische dictatuur was.
  

• Een sovjet is een raad van boeren, arbeiders en soldaten.
  
• Het bestuur van Sovjet-Unie zou in handen van deze sovjets moeten zijn...
  

Wat is communisme? (1)

• Arbeiders aan de macht

• Alle rijkdommen (ook de fabrieken en de machines) naar de arbeiders

• Omdat 'rijken' en fabrikanten dit niet zomaar zullen laten gebeuren zal er een revolutie van arbeiders komen, mét geweld.

Wat is communisme? (2)

• Einde aan de klassenmaatschappij (indeling van de maatschappij naar economische positie)
  

• Tegen kapitalisme (ergens geld in stoppen met als doel meer geld te verdienen: winst maken). 

• Marx: "Mensen zonder kapitaal moeten leven van hun arbeid."

Wat is communisme? (3)

• Karl Marx schreef zijn ideeën op in Het Communistisch Manifest en later in Das Kapital
  

• Toen Marx in 1883 stierf was er nog nergens een revolutie van arbeiders geweest en bestond het communisme alleen op papier

• Op zijn graf in Londen staat: "Arbeiders aller landen verenigt U"

Hoewel Karl Marx een inwoner van Pruisen was (Duitsland bestond nog niet) was, ligt hij tóch begraven op Highgate Cemetry in Londen. Hoe kwam dit?

Begin 1845 verhuisde Karl Marx naar Brussel, nadat hij afstand had gedaan van zijn Pruisisch staatsburgerschap. In het revolutiejaar 1848 braken in Frankrijk, Italië en Oostenrijk opstanden uit. Toen Marx in zijn Deutsche Brüsseler Zeitung van 27 februari 1848 de Parijse februarirevolutie loofde, vaardigde de Belgische overheid een verbod uit op de krant, arresteerde Marx wegens ordeverstoring en zette hem het land uit. 

Na een tweede, korte periode, in Frankrijk moest hij in 1850 het land verlaten om te voorkomen dat hij werd vastgezet. Overigens mocht hij zelf kiezen wat hij wilde. De familie Marx ging naar Londen.

Het graf in Londen, dat te bezoeken is, is regelmatig het doelwit van vandalisme.

Welke nadelen zitten er aan communisme?

Welke voordelen zitten er aan communisme?

Sleep de blauwe blokken naar de behorende rode blokken, betreft het een oorzaak of een gevolg van de Februarirevolutie?

Gevolgen Februarirevolutie

Oorzaken Februarirevolutie

Hongersnood

Doema heeft geen invloed

Voorlopige regering

Tsaar treedt af

Noem twee redenen waarom Rusland communistisch kon worden.

(A): leg uit hoe het communisme inspeelt op de verlangens van arbeiders.

Maken

Blz. 42 & 43

Klaar? In stilte even iets voor jezelf doen op de iPad.