H3 Op stoom

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

Paragraaf 1

Koning en rijke burgers

Leerdoelen

Aan het eind van deze les:

• Ik kan uitleggen het bestuur in Nederland is ontstaan.
  
  
  

Voor 1815 hoort Nederland bij Frankrijk.

Napoleon is keizer. 

In 1815 wordt Napoleon verslagen.

Na de franse bezetting werden Belgie en Nederland samen 1 land:

het Verenigd koninkrijk der Nederlanden.

Willem I

was de koning,

maar luisterde niet naar ministers en

volksvertegenwoordigers.

Willem I: De koopman koning

Willem I deed veel voor de handel in zijn koninkrijk. 

• Hij liet spoorlijnen en kanalen bouwen,
  
• 1e stoomtrein!
  
• Nederlandse handelsmaatschappij

        > handel met Nederlands Indië (= nu Indonesië).

Er zijn verschillen tussen Belgie en Nederland. Dit zorgt voor problemen.

Belgie:  

• spreekt vlaams/frans 
  
• de meeste mensen zijn katholiek 
  

Nederland: 

• spreekt Nederlands 
  
• de meeste mensen zijn protestants 
  
• Willem I trekt Nederland voor.
  

1830

Belgie komt in opstand en wordt onafhankelijk in 1830.

Willem I had te veel macht!

Hij luisterde niet naar  ministers en volksvertegenwoordigers. 

Toen zijn zoon Willem II koning werd, 

vroeg een groep rijke burgers, de liberalen, of de volksvertegenwoordigers meer macht konden krijgen. 

Liberalen wilden:

-  meer vrijheid,

- minder macht voor de koning

- en meer macht voor ministers en volksvertegenwoordigers.

Overal in Europa waren revoluties tegen koningen. 

Willem II gaf de liberalen hun zin.

In 1848 

schreef meneer Thorbecke in opdracht van Willem I de grondwet. 

• Ministers beslissen en maken nieuwe wetten, 
  
• maar een nieuwe wet moet worden goedgekeurd door de tweede kamer
  
• Alle rijke mensen mogen stemmen. 
  

Aan de slag

Maak de flitskaarten van alle belangrijke begrippen uit oriëntatie en 3.1

Belangrijk! Bewaar al je gemaakte flitskaarten goed jij hebt deze later deze periode nodig 

Paragraaf 2 

Zwoegen en zweten

Leerdoelen

Aan het eind van deze les:

• Ik kan uitleggen hoe de arbeiders in de negentiende eeuw leefden en werkten?
  
  
  

Industriele revolutie

- Fabriek bij Rivier of spoorlijn. 

- Arbeiders kwamen bij de fabriek wonen 

> Urbanisatie: de stad groeit.

In de fabriek

- lage lonen

- te lang werken 

- veel ongelukken

- niet doorbetaald bij ziekte

- kinderarbeid

Arbeiderswijk

- kleine huizen

- vieze straten 

   > geen riolering  

   > vuilnis werd niet opgehaald 

    --> Veel ziektes

Aan de slag

Maak de flitskaarten van alle belangrijke begrippen uit oriëntatie en 3.1 en 3.2

Belangrijk! Bewaar al je gemaakte flitskaarten goed jij hebt deze later deze periode nodig 

Paragraaf 3

De strijd van de arbeiders

Leerdoelen

Aan het eind van deze les:

• Ik kan uitleggen hoe de arbeiders in de negentiende eeuw opkwamen voor hun rechten
  
  

Wat wil men?

Arbeiders willen:

• meer loon, 
  
• minder werkuren 
  
• en meer veiligheid in de fabrieken
  

Samen staan we sterk

Dit doen ze in vakbonden:

samen staan ze sterk!

Iedereen geeft geld, 

voor uitkering bij afwezigheid door ziekte/staken. 

Er is ook een 

politieke partij

Sociaal Democratische Arbeiders Partij: S.D.A.P. >

• Ze willen algemeen kiesrecht: alle mannen mogen stemmen.

• en sociale wetten:
  

Sociale wetten: 

• Kinderwetje van van Houten (tot 12 jaar naar school)
  
• werkdag van 8 uur 
  
• veiligheid in fabrieken 
  
• meer loon 
  

Feministen:

<Alletta Jacobs strijdt voor gelijke rechten voor vrouwen. 

• Vrouwen mogen nu ook stemmen. 

Aan de slag

Maak de flitskaarten van alle belangrijke begrippen uit oriëntatie en 3.1 en 3.2 en 3.3

Belangrijk! Bewaar al je gemaakte flitskaarten goed jij hebt deze later deze periode nodig 

Paragraaf 4

De kolonie Nederlands-Indie.

Nederlands-Indie

Eerst handelde de V.O.C. met Nederlands-Indie.

Indiërs mochten niks verkopen aan andere landen. 

Na 1815

Werd Nederland de baas over heel Nederlands Indië  (Indonesie).

Veel Nederlanders gingen daar wonen. 

Nationalisme

wanneer je trots bent op je eigen land, geschiedenis en cultuur. 

Imperialisme

Europese landen wilden zo veel mogelijk gebieden veroveren.

> kolonies

Kolonies

zijn belangrijk voor grondstoffen en om producten te verkopen. 

Bijvoorbeeld: 

Engeland haalde katoen uit India. In fabrieken werd kleding gemaakt van katoen. Deze kleding werd verkocht in India.

Willem I

Cultuurstelsel:

Indische boeren moesten 1/5e deel van hun oogst aan de Nederlanders geven. Kregen laag plantloon in ruil.

Herendiensten leveren

De Indische boeren werden slecht behandeld. 

< Er werd een boek over geschreven. Veel Nederlanders vonden het erg wat er gebeurde. 

Na 1870:

Verdween het cultuurstelsel

en er werden scholen en wegen gebouwd in Nederlands-Indie. 

Aan de slag

Maak de flitskaarten van alle belangrijke begrippen uit oriëntatie en 3.1 en 3.2 en 3.3 en 3.4

Belangrijk! Bewaar al je gemaakte flitskaarten goed jij hebt deze later deze periode nodig 

Quiz hst 3