H3 Op stoom

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

Paragraaf 1

Koning en rijke burgers

Voor 1815 hoort Nederland bij Frankrijk.

Napoleon is keizer. 

In 1815 wordt Napoleon verslagen.

Na de franse bezetting werden Belgie en Nederland samen 1 land:

het Verenigd koninkrijk der Nederlanden.

Willem I

was de koning,

maar luisterde niet naar ministers en

volksvertegenwoordigers.

Willem I: De koopman koning

Willem I deed veel voor de handel in zijn koninkrijk. 

• Hij liet spoorlijnen en kanalen bouwen,
  
• 1e stoomtrein!
  
• Nederlandse handelsmaatschappij

        > handel met Indonesie.

Er zijn verschillen tussen Belgie en Nederland. Dit zorgt voor problemen.

Belgie:  

• spreekt vlaams/frans 
  
• de meeste mensen zijn katholiek 
  

Nederland: 

• spreekt Nederlands 
  
• de meeste mensen zijn protestants 
  
• Willem I trekt Nederland voor.
  

1830

Belgie komt in opstand en wordt onafhankelijk in 1830.

Willem I had te veel macht!

Hij luisterde niet naar  ministers en volksvertegenwoordigers. 

Toen zijn zoon Willem II koning werd, 

vroeg een groep rijke burgers, de liberalen, of de volksvertegenwoordigers meer macht konden krijgen. 

Liberalen wilden:

-  meer vrijheid,

- minder macht voor de koning

- en meer macht voor ministers en volksvertegenwoordigers.

Overal in Europa waren revoluties tegen koningen. 

Willem II gaf de liberalen hun zin.

In 1848 

schreef meneer Thorbecke de grondwet. 

• Ministers beslissen en maken nieuwe wetten, 
  
• maar een nieuwe wet moet worden goedgekeurd door de tweede kamer
  
• Alle rijke mensen mogen stemmen. 
  

Paragraaf 2 

Zwoegen en zweten

Industriele revolutie

- Fabriek bij Rivier of spoorlijn. 

- Arbeiders kwamen bij de fabriek wonen 

> Urbanisatie: de stad groeit.

In de fabriek

- lage lonen

- te lang werken 

- veel ongelukken

- niet doorbetaald bij ziekte

- kinderarbeid

Arbeiderswijk

- kleine huizen

- vieze straten 

   > geen riolering  

   > vuilnis werd niet opgehaald 

    --> Veel ziektes

Paragraaf 3

De strijd van de arbeiders

Samen sta je sterk

Arbeiders willen:

• meer loon, 
  
• minder werkuren 
  
• en meer veiligheid in de fabrieken
  

Dit doen ze in vakbonden:

samen staan ze sterk!

Iedereen geeft geld, 

voor uitkering bij afwezigheid door ziekte/staken. 

Sociale wetten: 

• Kinderwetje 
  
• werkdag van 8 uur 
  
• veiligheid in fabrieken 
  
• meer loon 
  

Er is ook een 

politieke partij

Sociaal Democratische Arbeiders Partij: S.D.A.P. >

• Ze willen algemeen kiesrecht: alle mannen mogen stemmen.
  

Feministen:

<Alletta Jacobs strijdt voor gelijke rechten voor vrouwen. 

• Vrouwen mogen nu ook stemmen. 

Paragraaf 4

De kolonie Nederlands-Indie.

Nederlands-Indie

Eerst handelde de V.O.C. met Nederlands-Indie.

Indonesiers mochten niks verkopen aan andere landen. 

Na 1815

Werd Nederland de baas over heel Indonesie.

Veel Nederlanders gingen daar wonen. 

Nationalisme

wanneer je trots bent op je eigen land, geschiedenis en cultuur. 

Imperialisme

Europese landen wilden zo veel mogelijk gebieden veroveren.

> kolonies

Kolonies

zijn belangrijk voor grondstoffen en om producten te verkopen. 

Bijvoorbeeld: 

Engeland haalde katoen uit India. In fabrieken werd kleding gemaakt van katoen. Deze kleding werd verkocht in India.

Willem I

Cultuurstelsel:

Indische boeren moesten 1/5e deel van hun oogst aan de Nederlanders geven. 

De Indische boeren werden slecht behandeld.

< Er werd een boek over geschreven. Veel Nederlanders vonden het erg wat er gebeurde. 

Na 1870:

Verdween het cultuurstelsel

en er werden scholen en wegen gebouwd in Nederlands-Indie.