DID1 - Differentiëren

• Didactiek
• HBO
• Studiejaar 1

Welkom bij de bijeenkomst 

4 'Differentiëren'!

• In deze training gebruiken we LessonUp. 
  
  
• Voor sommige opdrachten heb je een tweede scherm nodig, bijv. je smartphone, tablet of splitscreenfunctie van je pc/laptop.
  
  
• Ga op je tweede scherm naar: lessonup.app of installeer de LessonUp-app. Links onderin mijn scherm zie je de code van deze les.

Even opwarmen

Zoek via Google een afbeelding van de reisbestemming waar jij nu wel naartoe zou willen.

Stel deze in als achtergrondafbeelding in Teams. 

Terugblik bijeenkomst 3 

'Activerende didactiek'

5 minuten - individueel

Noteer voor jezelf.
Hoe heb jij afgelopen week activerende didactiek ingezet tijdens:

• de introductiefase
• kern of verwerkingsfase
• afsluiting of evaluatiefase

Een aantal van jullie geef ik straks de beurt om een voorbeeld toe te lichten.

Leerdoelen bijeenkomst 4 'Differentiëren'

Je doet recht aan cognitieve en metacognitieve verschillen tussen studenten.

0 = helemaal niet --- 100 = in alle lessen die ik geef

0100

Je kiest werkvormen en methoden die aansluiten bij de leervoorkeuren van studenten.

0 = helemaal niet --- 100 = in alle lessen die ik geef

0100

Je sluit in je communicatie en met je leeractiviteiten aan op interesse, niveau en tempo van je studenten.

0 = helemaal niet --- 100 = in alle lessen die ik geef

0100

Programma

• Opstart en terugblik vorige week
• Wat is differentiëren en hoe pak je dat aan?
  
• Energizer 
• Uitwerken differentiatie voor je eigen les(sen)
• Afronding en vooruitblik

Didactisch coachen en het CAR-model

Opdracht (45 min.) in Break-out Rooms met leerteams

• Bekijk elkaars beeldfragment
  
  
• Geef elkaar feedback op: in welke mate activeer je de studenten met vragen / feedback over inhoud, strategie, leerhouding en persoonlijke kwaliteiten

Wat is differentiëren?

Wat is differentiëren?

Differentiatie is een pro-actieve respons van de docent op wat de studenten nodig (gaan) hebben.

(Carol Ann Tomlinson, 2019)

Differentiatie is het verzamelen van onderwijskundige oplossingen voor het omgaan met verschillen tussen studenten. 

(Roel Bosker, 2005)

Wat zijn de voordelen van differentiëren?

Voordelen

• Meer leerplezier
• Hogere motivatie
• Betere leerprestaties
• Andere vormen van samenwerking in de les
• Lesgeven wordt meer afwisselend
• Uitkomsten van opdrachten zijn minder voorspelbaar

Nadelen

• Gevaar van uitzonderingsposities
• Als iedereen dezelfde leerdoelen heeft, kunnen hoog-presterende studenten geremd worden
• Meeliften in groepswerk
• Versnippering aandacht van de docent
• Het kost veel voorbereidingstijd

Differentiëren en CAR

Competentie

Door differentiatie op tempo, niveau en inhoud sluit je aan op het gevoel van competentie.

Autonomie

Door differentiatie op (werk)vorm, leervoorkeur en begeleiding sluit je aan op het gevoel van autonomie.

Relatie

Door differentiatie op begeleiding speel je in op het gevoel van verbondenheid.

Met goede vragen en feedback stimuleer je het gevoel van competentie, autonomie en verbondenheid.

Opdracht

Hoe differentieer jij in de les? Geef minimaal 3 voorbeelden.

https://padlet.com/ozlem14/differentiatie

Energizer 

Hoe kun je differentiëren?

Je kunt differentiëren op:

• Niveau
• Inhoud
• Interesse
• Instructie
• Begeleiding
• Tempo
• Werkvormen
• Leervoorkeur
• (Eind)product

Opdracht

20 min. - in duo

• Kies 3 voorbeelden van je studiegenoten.
• Categoriseer de voorbeelden met behulp van de vorige slide. Waar wordt in elk voorbeeld op gedifferentieerd?
• Eerder klaar? Bespreek met elkaar: welk voorbeeld zou jij wel eens met je eigen klas willen uitproberen?

Hoe kun je differentiëren?

Je kunt differentiëren op:

• Niveau
• Inhoud
• Interesse
• Instructie
• Begeleiding
• Tempo
• Werkvormen
• Leervoorkeur
• (Eind)product

Differentiëren op leervoorkeur

Welke werkvorm past bij welke leervoorkeur?

Je vult je eigen lesvoorbereidingsformulier in. Vervolgens bespreek je dit met je leerteam. Jullie geven elkaar feedback op het ingevulde formulier.

Je krijgt een leeg lesvoorbereidingsformulier: vul het maar in en voer je les op die manier uit. Reflecteer op je ervaringen.

Ik laat jullie een video zien waarin ik hardop-denkend een lesvoorbereidingsformulier voor een PDG-training invul.

Klassikaal vullen we steeds 1 onderdeel van het formulier in. We bespreken het na, je stelt je formulier bij, en we vullen een volgend onderdeel in. 

Ik geef jullie een hoorcollege over de opzet, doelen en achterliggende theorie t.a.v. het lesvoorbereidingsformulier

kunst afkijken

participeren

kennis verwerven

oefenen

ontdekken

Welke leervoorkeur herken je het sterkst bij jezelf?

kunst afkijken

participeren

kennis verwerven

oefenen

ontdekken

Opdracht: Aan de slag met leervoorkeuren 

(30 minuten)- in breakoutgroep

STAP 1: Wissel in jouw breakout-groep jouw inzicht m.b.t. jouw eigen leervoorkeur uit.

STAP 2: Verdiep je in context A of B in 3-tallen binnen jouw breakout-groep.

A. Leervoorkeuren en groep

Denk erover na hoe jij studenten zou kunnen laten kiezen uit twee werkvormen (aansluitend op leervoorkeuren) om een vaardigheid aan te leren.

B. Leervoorkeuren en individuele student

Neem een student in gedachten die je hebt geobserveerd. De student loopt vast en/of is niet gemotiveerd. Bedenk hoe je één van de leervoorkeuren in kunt zetten om deze student te activeren. Hoe ga je in gesprek met deze student?

Gebruik de matrix met uitwerking van leervoorkeuren (Fronter).

Differentiëren: van sturen naar volgen 

Differentiëren op begeleidingsbehoefte

• Modeling: docent doet voor
  
  
  
• Guiding: docent structureert met stappenplan
  
  
  
• Scaffolding: docent biedt hulpmiddelen en bouwt hulp steeds verder af
  
  
• Coaching: docent bevraagt studentoplossingen
  
  
  
• Monitoring: docent monitort en stapt in als het nodig is. Zet soms één van de studenten tussen hem/haar en de groep

Bron: (Glaudé, van den Berg, Verbeek & De Bruijn, 2011)

Welke vorm past bij welke begeleidingsbehoefte?

Ik vraag: "De leerdoelen van Didactisch Handelen 1 zijn "...", welke stappen moet jij nog zetten om die te behalen?

Ik bespreek de verschillende stappen van de eindopdracht en vraag jullie: "Waar sta je nu en wat moet je nog doen?"

Ik laat jullie een video zien waarin ik hardop-denkend een lesvoorbereidingsformulier voor een PDG-training invul.

Ik leg uit wat verschillende vormen van differentiatie zijn, geef veel voorbeelden klassikaal en laat jullie dan zelf in groepjes een werkvorm uitwerken.

Ik laat één van jullie uitleg geven over differentiatie, daarna gaan jullie zelf aan de slag en ik ben op afroep beschikbaar.

monitoring

coaching

scaffolding

guiding

modeling

Zelfstandigheid opbouwen

• Bespreek de leerdoelen met je studenten
• Bespreek wat je van studenten verwacht en wat zij van jou kunnen verwachten, stel vragen
  
• Stem af hoe studenten op maat kunnen werken (spanningsboog)
  
• Geef volledige en duidelijke instructies tbv werkvormen
  
• Geef feedback

Opdracht

45 min. Drie keuzes:

A: Individueel uitwerken lesvoorbereidingsformulier

B: In duo of leerteam uitwerken lesvoorbereidingsformulier

C: Verlengde instructie over differentiëren met voorbeeld (15 min.) Dan in duo of individueel uitwerken lesvoorbereidingsformulier.

Extra hulp: ingesproken PPT met voorbeeld (zie Fronter)

Wat ga je doen?

• Neem 1 van de 3 lesvoorbereidingsformulieren die je gaat inzetten bij het beroepsproduct.
• Kies een onderdeel waarin je wilt gaan differentiëren: tempo, niveau, leervoorkeur, instructie, begeleiding en werk dit uit.

Hoe kun je differentiëren?

Je kunt differentiëren op:

• Niveau
• Inhoud
• Interesse
• Instructie
• Begeleiding
• Tempo
• Werkvormen
• Leervoorkeur
• (Eind)product

Noteer in de chat: wat is jouw vraag over differentiëren?

Voorbeeld van differentiatie

Afronding

Hoe heb ik in deze training gedifferentieerd?

• Niveau
• Inhoud
• Interesse
• Instructie
• Begeleiding
• Tempo
• Werkvormen
• Leervoorkeur
• (Eind)product

Vooruitblik: bijeenkomst 5 'Toetsen'
(1 7 januari, 9.00 - 13.00u)

Bekijk een toets die binnen jouw opleiding wordt gebruikt, bv een kennis-toets of een praktijktoets.

Benoem bij deze toets 3 sterke punten en 3 verbeterpunten. 

Ga daarnaast met 1-2 collega’s in gesprek over toetsen. Hoe richten zij het toetsproces in? Welke dilemma’s ervaren zij? Neem een korte uitwerking van deze gesprekken mee naar de bijeenkomst. Neem ook de toets die hoort bij de lessenserie die je uitwerkt voor de praktijkopdracht van deze cursus, mee naar de bijeenkomst.

Voor literatuur en verder aanbod zie Cursushandleiding pagina 16/17.

Welke 2 dingen heb je vandaag geleerd?

Welke vraag heb jij nog n.a.v. vandaag?