2.4 Delfstoffen in Nederland

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

§2.4 Delfstoffen in Nederland
 

3 havo 

Delfstoffen

=stoffen uit de grond die nuttig zijn voor de mens

1. Metalen

2. Fossiele brandstoffen

3. Diverse brandstoffen

Lesdoelen

1. Je weet welke delfstoffen in Nederland gevonden worden

2. Je begrijpt waarom Nederland delfstoffen heeft 

3. Je kunt met bodemdoorsneden aangeven waar aardolie en aardgas in de Nederlandse ondergrond voorkomen 

Delfstoffen in de diepte

-Steenkool

-Aardgas

-Zout

-Aardolie

Steenkool

-Bijna overal in de ondergrond van NL steenkool

-Uit het Carboon

-Ontstaan uit plantenresten onder water die bedekt worden met aarde en onder hoge druk worden samengeperst tot veen, bruinkool en dan steenkool

-Vroeger steenkool winning in Zuid-Limburg maar dit werd te duur en de steenkool was vervuilend. Bovendien was er aardgas in het noorden

Aardgas

-In het noorden van Nederland

-Ontstaat bij het proces waaruit steenkool onstaat

-Opgeslagen in de zandsteenlaag uit het Perm (reservoirgesteente) 

-Tegengehouden door een ondoordringbare zoutlaag 

Reservoirgesteente= poreuze gesteente waarin aardolie en aardgas, dat is ontstaan in het moedergesteente, ligt opgeslagen en van waaruit het gewonnen wordt

Moedergesteente= gesteente waarin aardolie en aardgas ontstaan

Zout

-Houdt het aardgas tegen in de grond

-Onstaan in het Perm toen Nederland een ondiepe zee was, dit water verdampte en het zout bleef over

-Uit de grond gehaald voor de productie van chloor voor het maken van industriële producten als PVC en zeep

-Ook gebruikt als keukenzout

Aardolie

-Ontstaan uit lagen dood plankton, wat dikke paketten vormden

-Deze paketten werden bedekt door sedimenten zoals zand waardoor de druk en temperatuur toenam

-Dit leidde tot een chemisch proces waarbij plankton werd omgezet in aardolie

-Moedergesteente uit Jura lagen en reservoirgesteente uit lagen uit Krijt

Delfstoffen aan de oppervlakte

-Kalksteen

-Zand en grind

-Klei

Kalksteen

-Uit het krijt, met dagbouw gewonnen

-Gebruikt voor bouwstenen, cement en meststoffen

-Ontstaan doordat NL vroeger deel was van een tropische zee waar zich schelpen en skeletjes van micro-organismen ophoopten. Zo onstonden pakketten die veranderden in kalksteen

Zand en grind

-Vooral in Pleistoceen in NL gekomen door woest stromende rivieren, het landijs en de wind

-Gebruikt als ophoog en bouwmateriaal

Klei

-Gewonnen langs de grote rivieren

-Klei daar gesedimenteerd na overstromingen van rivieren

-Gebruikt voor productie van bakstenen

Afhankelijk van het buitenland

Omdat Nederland niet alle delfstoffen zelf in de bodem heeft en kan winnen importeren ze ook delfstoffen uit het buitenland

Zoals bijvoorbeeld metaalertsen die gebruikt worden om batterijen te maken

Lesdoelen

1. Je weet welke delfstoffen in Nederland gevonden worden

2. Je begrijpt waarom Nederland delfstoffen heeft 

3. Je kunt met bodemdoorsneden aangeven waar aardolie en aardgas in de Nederlandse ondergrond voorkomen 

Huiswerk

-Maken opdrachten 1, 2, 3, 4 en 6 van paragraaf 2.4

Klaar?

Vat paragraaf 2.4 samen