9.2 Infecties bestrijden

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Welkom!

Ga rustig zitten, pak alvast je aantekeningen schrift en een pen erbij 

Leerdoelen

Aan het eind van de les kun je...

• uitleggen hoe besmetting met ziekteverwekkers plaatsvindt;
• uitleggen hoe het lichaam ziekteverwekkers herkent;
• uitleggen hoe witte bloedcellen ziekteverwekkers bestrijden.

Planning

• Herhalen vorige les: de huid
• Uitleg: infecties bestrijden
• Zelfstandig vragen 9.2 in Nectar maken

Herhalen vorige les: de huid

Schrijf antwoord in je schrift:

Welke stof in je lichaam zorgt ervoor dat uv-straling minder diep je huid kan binnendringen?

Herhalen vorige les: de huid

Schrijf antwoord in je schrift:

Welke stof in je lichaam zorgt ervoor dat uv-straling minder diep je huid kan binnendringen?

antwoord: Pigment

Herhalen vorige les: de huid

Schrijf in je schrift:

Noem 3 belangrijke functies van de huid

Herhalen vorige les: de huid

Schrijf in je schrift:

Noem 3 belangrijke functies van de huid

• Beschermt tegen uitdroging, de zon, vuil en ziekteverwekkers;
• Speelt een belangrijke rol bij temperatuurregeling;
• Zintuigen in de huid geven informatie uit de omgeving door aan de hersenen.

Herhalen vorige les: de huid

Schrijf in je schrift:

Hoe heten de 3 lagen van de huid?

Herhalen vorige les: de huid

Schrijf in je schrift:

Hoe heten de 3 lagen van de huid?

1. opperhuid

2. lederhuid

3. onderhuids bindweefsel

Hoe raak je besmet?

• Wat zijn ziekteverwekkers?
• Wat is een besmetting?

Zijn er manieren waarop je lichaam zich hier tegen beschermt?

Hoe raak je besmet?

• Ziekteverwekkers zijn micro-organismen waar je ziek van wordt: virussen, bacteriën of schimmels
• Infectie of besmetting is als een ziekteverwekker je lichaam binnengedrongen is.
• Infectieziekte is als de ziekte door bacteriën, virussen of schimmels komen.

Ziekteverwekkers

• Bacteriën: Vermeerderen zich door celdeling. Maken je ziek door gifstoffen te maken.
• Virussen: dringen lichaamscel binnen en vermeerderen daar. Uiteindelijk raakt de cel te vol en barst open. Hierdoor wordt je ziek.
• Goede weerstand: als je lichaam goed in staat is om ziekteverwekkers te doden.

nectar.digitaal.noordhoff.nl

Hoe herkent je lichaam ziekteverwekkers?

• Alle cellen hebben eiwitten op het celmembraan = antigenen
• Elke ziekteverwekker heeft zijn eigen antigenen (eigen vorm)
• Je lichaam herkent welke van jou zijn (lichaamseigen) en welke dus niet (lichaamsvreemd). 

Hoe bestrijden witte bloedcellen ziekteverwekkers?

Twee typen witte bloedcellen:

Type 1: vreetcellen (nemen ziekteverwekkers op en verteren ze)

Type 2: witte bloedcellen die antistoffen (afweerstoffen) aanmaken

Witte bloedcellen type 2

1. Er komen ziekteverwekkers in je lichaam.
2. Witte bloedcellen maken antistoffen die precies passen op de antigenen van de ziekteverwekker.
3. Witte bloedcellen delen zich en maken samen heel veel antistoffen.
4. Antistoffen koppelen aan antigenen van ziekteverwekkers en schakelen hen uit.
5. Witte bloedcellen type 1 vreet de uitgeschakelde ziekteverwekker op.

Antigenen en antistoffen

• Iedere soort bacterie of ziekteverwekker heeft een uniek type antigeen (herkenningseiwit).
• Dat betekent dat voor ieder type antigeen een apart soort antistof gemaakt moet worden.
• (sleutel-slot principe)

Immuun

• Nadat een ziekteverwekker is bestreden, blijven een aantal witte bloedcellen achter - geheugencellen.
• Geheugencellen: cellen die bij een volgende besmetting de ziekteverwekkers aan hun antigenen herkennen. Hierdoor maak je heel snel antistoffen aan. 

Aan de slag!

Maak de online opdrachten van 9.2 van Nectar, of maak een samenvatting/begrippenlijst van het hoofdstuk.