Ouderenzorg les 3

• dementie
• MBO
• Studiejaar 1

Dementie 

 Dementie

 Diagnose

 Oorzaken van dementie 

 Alzheimer

 Dementie 

• Combinatie van symptomen (syndroom) waarbij de verwerking van informatie in de hersenen is verstoord

• Meest voorkomende: 

Ziekte van Alzheimer -Vasculaire dementie -Fronto temporale dementie - Lewy-body-dementie 

Dementie 

Begint meestal met :

•  Geheugenproblemen 
•  Verandering van gedrag of karakter
•  Problemen met spraak en beweging 

Stadia van dementie 

• Stadium 1: beginnende dementie (bedreigde ik)
• Stadium 2: matig ernstige dementie (verdwaalde ik)
• Stadium 3: ernstige dementie, volledig afhankelijk van anderen  (verborgen ik)

• Stadium 4: ernstige dementie  (foetushouding in bed) 

      (verzonken ik)

Welk stadium van dementie zag je bij meneer

1. Stadium 1
2. Stadium 2
3. Stadium 3
4. Stadium 4

Diagnose: Huisarts

• Gesprek met cliënt (en naaste)

- lichamelijk onderzoek 

- bloedonderzoek 

- urine onderzoek 

Uitsluiten : depressie - slechte voedingstoestand - infectie

Onderzoek dementie

• Geheugenpolikliniek ( binnen een dag alle onderzoeken gepland) 

- Medisch onderzoek 

- Psychologische tests

Onderzoeken:

• MRI-scan en SPECT scan (aantasting hersenen zichtbaar)
• Bloedonderzoek (vitamine, stolling bloed)
• Neuropsychologisch onderzoek  (gesprekken, lichamelijk onderzoek en testen)

voorbeeld onderzoek 

teken een klok en laat zien dat het 13:55 is. 

hoe komt de alpacca bij het hart 

Aan het begin van het gesprek moet de client iets onthouden 

Wat heeft de cliënt onthouden ?  

(korte termijn geheugen)

Wat is veelvuldig op het nieuws geweest dit jaar 

(lange termijn geheugen)

Hoe woont de cliënt, hoe gaat de (persoonlijke)zelfzorg 

Aanvullend onderzoek kan zijn:

EEG 

ruggenprik (lumbaalpunctie)

CT scan van frontaal kwab bij dementie 

 Oorzaken dementie 

• Een aantal hersenziekten
• algehele gezondheidstoestand
• karakter 
• levensloop
• sociale omstandigheden

Begeleid elke client als uniek persoon !

Ziekte van Alzheimer 

• Hersencellen van hersenschors verminderen ( TAU eiwit wordt niet goed afgebroken: ophoping)
• Kenmerken: 70-80 jaar 
• Geheugenstoornissen eerst merkbaar
• Later: verdwijnen cognitieve functies: afasie, agnosie, apraxie
• Stoornissen in uitvoerende functies (plannen, denken)

Behandeling Alzheimer

• Verloop ziekte geleidelijk 
• Genezing is niet mogelijk
• Medicatie kan het proces vertragen (niet overtuigend bewezen echter)
• Lang mogelijk behouden van eigen regie belangrijk  (met ondersteuning en zinvolle dagbesteding)

Kenmerken

 

Afasie; taalstoornis

Agnosie: geen voorwerpen herkennen (wat doe je met een kam?)

Apraxie: volgorde van handelingen (vb panty's over de armen doen

Stoornissen uitvoerende functies: niet kunnen plannen, organiseren etc 

 Dementie bij jonge cliënten 

• Vanaf 45 jaar: komt voor bij alle soorten dementie 

vaak erfelijk 

Creutzfeldt-Jakob: na besmetting met BSE (gekke koeienziekte)

De cliënt gebruikt de tandenborstel als pen, dit is

1. afasie
2. apraxie
3. agnosie

De client heeft zijn onderbroek boven zijn broek aangetrokken, dit is

1. afasie
2. apraxie
3. agnosie

De cliënt schrijft een kerstkaart naar familie. hier staat alleen de eerste letter van zijn naam op.

1. Afasie
2. Apraxie
3. Agnosie

Vasculaire dementie 

• Stoornis in doorbloeding hersenen (erfelijkheid, ongezonde leefstijl)  Vaak als gevolg van herseninfarct (CVA)

Kenmerken: cognitieve stoornissen -bewust van achteruitgang-cliënten vaak depressief - grillig verloop - combinatie geestelijke en lichamelijke achteruitgang (moeite met lopen, spreken, plassen en slikken)

Diagnostiek en behandeling

Bloedonderzoek (toestand vaten)

MRI: (beschadigingen bloedvaten) 

Medicijnen die die de doorbloeding vergroten werken remmend.

Frontotemporale dementie 

• Frontale kwab en slaapkwab gekrompen door afsterven hersenen
• Gedrag en persoonlijkheid wordt aangetast. 
• Daarna geheugenstoornissen en denkstoornissen

Kenmerken

• Ontremd gedrag 
• Verminderde aandacht persoonlijke hygiëne
• Onrust
• Dwangmatig gedrag
• Problemen met het spreken 

Diagnose 

• Kan erfelijk zijn
• MRI en SPECT-scan

• Genezing is niet mogelijk
• Met medicatie kan wel gedrag of andere verschijnselen onderdrukt worden.

Overige hersenziekten

• Lewy- body-dementie
• Dementie bij ziekte van Parkinson
• Dementie bij syndroom van Korsakov (ernstig vitamine B1 tekort). 

• Dementie van Creutzfeld- Jacob (gekke koeienziekte)

Filmpje Hello- Goodbye   Opdracht 

a. Welke vorm van dementie heeft de man in het filmfragment?

b. Welke typerende gedragingen vertoont de man die kenmerkend zijn voor zijn ziekte?

c. Welke taken voert de partner uit ter ondersteuning van haar man?

d. Hoe lang heeft deze man al deze ziekte en zijn er eventuele voorspelbare vooruitzichten?

______________________________________________________________________________________________________________________________________________