V6 Laatste les

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Welkom bij de laatste les geschiedenis
(maar niet van de geschiedenis)

Wie herken je?

Horen bij:

Programma en doelen

• Even de kenmerkende aspecten en tijdvakken
  
  
• De syllabus
  
  
• Vaardigheden
  
  
• Aanpak voorbeeldvraag 

Tip 1

• Scan van te voren even je examen:
  
  
• Hoeveel vragen, hoeveel punten?
  
  
• 3 klokuren 
  
  
• Bouw een marge in om te checken (15-20m) 

Syllabus

https://www.examenblad.nl/examenstof/syllabus-geschiedenis-vwo-2023/2023/vwo/f=/Syllabus_geschiedenis_vwo_2023_versie_2_0915.pdf

Informatie uit de syllabus

Kun je per HC onder elkaar zetten

Steden en burgers Lage Landen 1050-1700	Verlichting 1650-1900	Duitsland in Europa 1918-1991	China 1842-2001
- 1302 Guldensporenslag	- Congres van Wenen 1814-1815 - Herziening Grondwet 1848	- Versailles 1919 - Dolkstootlegende - - - -	- Ongelijke verdragen: - Republiek China 1912 - Sun Yatsen

Uit de syllabus

TIJD/Tijd en chronologie
De kandidaat kan:
1 de tien tijdvakken gebruiken als referentiekader om gebeurtenissen chronologisch te ordenen;

2 de tien tijdvakken plaatsen in de periodes Prehistorie, Oudheid, Middeleeuwen, Vroegmoderne Tijd en Moderne Tijd en deze periodes gebruiken als referentiekader om gebeurtenissen chronologisch te ordenen; (vragen staan in chronologische volgorde en zijn geordend in meerdere tijdvakken of door de tijd heen)

3 uitleggen dat elke ordening van tijd een interpretatie is

Oefenen met ka's en tijdvakken

KB/KA is hier essentieel

Tijdvak 3

Tijdvak 4

centralisatie 

hofstelsel

Bonifatius

kerstening

gildes

kruistochten

eerste banken

Islam komt op

Karel de Grote

herendiensten

Handel keert terug

stadsrechten

Alle verlichte denkers waren atheïsten.

Waar 

Niet waar

Volgens de verlichting moest de onwetendheid licht brengen in de duisternis van de rede.

Verlichte denkers wilden alles met hun gevoel begrijpen.

De verlichting was een gevolg van de wetenschappelijke revolutie in de 17e eeuw.

De verlichting ontstond in westerse landen.

Verlichte denkers vonden dat God niet meer moest ingrijpen in het leven.

Horen de uitspraken van absolute vorsten of verlichte denkers?

Absolute vorsten

Verlichte denkers

Als bestuurders slecht besturen, moeten ze vervangen worden

Elke staat moet een grondwet hebben

De macht moet verdeeld zijn tussen de regering, het parlement en de rechters

Een koning hoeft zijn besluiten niet uit te leggen

Iedereen moet zich aan de wet houden

Mensen hebben mensenrechten

Koningen hebben hun macht van het volk gekregen

Koningen hebben hun macht van God gekregen

Tijdvak 10

Tijdvak 7

Tijdvak 9

Tijdvak 8

verlichting

Sociale kwestie

hegemonie

Abolitionisme

Wereldoorlog

Atoomoorlog

Tip 2, syllabus blz. 29 e.v.

• Overzicht van de kenmerkende aspecten (zonder tijdvak)
• Korte toelichting op de oriëntatiekennis (wat moet je vooral weten?) 
• Koppeling ka aan historische context

Tip 3: Chronologievragen (vaardigheid), blz. 

• Ordenen van informatie
  
  
• Vaak verwijzing naar een ka of een tijdvak
  
  
• Probeer die verwijzing te vinden
  
  
• Zet ze in de goede volgorde!

Wat was verwarrend in deze chronologievraag?

De syllabus

• Stofomschrijving examen
  
  
• Namen, jaartallen, ontwikkelingen, onderwerpen, kenmerkende aspecten bij de deelvragen in de syllabus
  
  
• Basis voor het examen en de katernen!

Tip 4: continuïteit en verandering (blz. 18)

• Veranderingen: snel, plotseling of juist geleidelijk
  
  
• Continuïteit: onveranderlijk of wat over perioden niet of nauwelijks
    verandert.
  
  
• Herken het verschil, zorg dat je het kunt beschrijven!
  
  
• Voorbeeld aan de hand van een vraag: 

De gewesten van de Lage Landen onder Karel V en Filips II kenden een stadhouder.
Dit geldt ook voor de opstandige gewesten en de
Republiek. Er is zowel sprake van continuïteit als
verandering. Leg dit uit: (denk aan de structuur!)

Tip 5: Betrouwbaarheid en representativiteit (blz. 13)

Betrouwbaarheid

• Welk antwoord op de vraagstelling geeft de bron
• Wanneer gemaakt en met wel doel?
• Feiten, meningen, objectief, subjectief?
• Welke bronnen
• Standplaatsgebondenheid?
• Ooggetuige?

Representativiteit

• Voor hoeveel mensen geldt de inhoud van de bron?
• Gehele bevolking, deel van de bevolking, kleine groep, 1 persoon?
• Wat wordt er precies gevraagd? 
  
  
• Bij het beantwoorden van de vraag: let op de structuur en laat het onderwerp terugkomen (tip 6)

Tip 7: de aanpak van de vraag

• Heb je dit bij de vorige vraag toegepast?
  
  
• Herhaal (de kern) van de vraag in je antwoord (zorg dat het onderwerp duidelijk is)
• Vergeet je uitleg niet als dit gevraagd wordt: geen uitleg, geen punten
• Moet je 2 redenen geven, doe dit dan. Schrijf er niet meer op, deze worden niet nagekeken.
• Als er bij een vraag wordt verwezen naar de bron, gebruik dan de bron in je antwoord. Niet: zie bron. Duidelijk een parafrase, citaat of een beeldelement geven.
• Moet je iets uitleggen met een zinsdeel, schrijf dat zinsdeel dan uit.

Dit is niet het einde van de wereld!

Tips

- Maak een keer een heel examen om te oefenen (bijvoorbeeld die ik heb uitgedeeld). Kost je even zo'n drie uur van je tijd, maar is echt een goede oefening! 

- Weet waarop je antwoord moet geven! Tijdens je examen: goed lezen. Over welke tijd gaat de vraag? Welke eeuw? Wat moet ik doen en noemen (iets politieks? of cultureel? een oorzaak of gevolg? met of zonder bron? met of zonder KA?). Volg de structuur van de vraag in je antwoord, dat maakt nakijken makkelijker (en zo loop je geen punten mis.) 

Even praktisch

- Neem een woordenboek mee

- Als je meerdere blaadjes gebruikt (en ja, die kans zit er dik in!) schrijf dan op hoeveel blaadjes je hebt gebruikt. Stel, het zijn er drie. Schrijf bovenaan blad 1 "1/3", op blad 2 "2/3" en op blad 3 "3/3". Waarom niet gewoon 1, 2 en 3? Als een blad kwijtraakt, kunnen we nooit achterhalen hoeveel blaadjes je had. Door het op deze manier te doen, geef je niet alleen aan om welk blad het gaat, maar ook hoeveel blaadjes het in totaal zijn!  :-) 

Inhoudelijk

- Zorg ervoor dat je de KA's kan omschrijven en dat je weet welk KA bij welk tijdvak hoort

- Bedenk welke personen, gebeurtenissen, ontwikkelingen en verbanden een HC bepalen

- Leer de jaartallen van de historische contexten (maak tijdbalken, jaartallenlijstjes etc.)

- Let bij het leren op de domeinen (politiek, economisch, cultureel, sociaal) en probeer het op die manier te leren (denk aan vragen als "welke politiek doel had FIlips?", "welke culturele ontwikkeling kenmerkt...?", "welk politiek doel had het Marshallplan?" etc).

Inhoudelijk

- Let op! Als je fouten maakt (bijvoorbeeld als je toch gaat opschrijven dat ze in de middeleeuwen allemaal dachten dat de aarde plat was), wordt jouw antwoord fout gerekend, hoe prachtig het ook is. Dus, weet je een antwoord zeker? Ga niet "zomaar van alles opschrijven". Uiteraard is dat wel een goede tactiek als je geen idee hebt. 

- Voorkom "vage antwoorden" (hij wilde macht...), wees concreet! En zorg ervoor dat je altijd iets uitlegt/ toelicht, er een conclusie aan verbindt (dus vraag herhalen, uitleggen + conclusie aan verbinden). Anders maak je geen verband en kun je punten mislopen. 

Tot slot

- Je krijgt punten voor wat er staat. Er is geen kans meer om "dat even toe te lichten, want dit bedoelde ik er eigenlijk mee". Er moet, nogmaals, staan wat je bedoelt. Ga het niet afraffelen, je hebt alle tijd. Drie uur is niet extreem veel voor een geschiedenisexamen, maar ik zie ook niet vaak dat leerlingen in tijdnood komen. Maar zorg er nou wel voor dat je antwoord een afgeRONdgeheel is :-). Word ik gelukkig van (en de tweede corrector ook)!

2017-2023

Het was me een genoegen!

Welke tips heb je nog voor je medeleerlingen?

Mijn tip: kijk zelf niet na! Ik vertel je straks waarom.
Heeft deze les aan je verwachtingen voldaan? Waarom wel, waarom niet?