AFP DA1V les 1.3.2 zintuigen en KNO

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 1

AFP: zintuigen en KNO

DA1V

Periode 3

Les 2

2023-2024

Programma

• Welkom + Osiris
• Vragen n.a.v. vorige les? Quiz in LessonUp
• Zintuigen
• KNO
• Afsluiten + huiswerk 

Vragen?

n.a.v. vorige les?

Anafylactische shock en auto-immuunziekten

Wat is een allergie?

1. Een reactie van het immuunsysteem op een ongevaarlijke stof
2. Een vorm van immunisatie
3. Een erfelijke afwijking in het immuunsysteem
4. Een ander woord voor anafylactische shock

Soms kun je te maken hebben met een anafylactische shock. Wat zijn de verschijnselen van een anafylactische shock?

1. Koude rillingen
2. Braken
3. Onwel
4. Transpireren

reuma hoort bij de volgende soort ziekten:

1. auto immuun
2. degeneratief
3. genetisch
4. metabool

Zintuigen

Tot welke geneesmiddelgroep hoort cetirizine?

1. antihistaminica
2. histamine afgifteremmende stoffen
3. corticosteroïden

Hoe werken corticosteroïden?

1. onderdrukken de heftigheid van de allergische reactie
2. blokkeren de aangrijpingsplaatsen van histamine
3. remmen de afgifte van histamine bij het uiteenvallen van de mestcel
4. blokkeren het binnenkomende allergeen

Hoe geef je aan hoeveel corticosteroïd crème of zalf moet worden aangebracht op de huid?

1. Ruim aanbrengen, anders werkt het onvoldoende
2. Niet te dun en niet te dik smeren
3. Je geeft dit aan met FTU's
4. Dun aanbrengen, vanwege bijwerkingen

Wat is GEEN contra-indicatie voor corticosteroïden?

1. suikerziekte
2. hoge bloeddruk
3. maagzweer
4. allergische rhinitis

Introductie zintuigen

Welke 5 zintuigen nemen je omgeving waar? En wat nemen deze zintuigen waar?

Tong -> proeven (smaakzintuig)

Neus -> ruiken (reukzintuig)

Oog -> zien (gezichtsvermogen)

Oor -> horen (het gehoor)

Huid -> voelen (tastzin

Hoe?!

Tong – smaak – papillen op tong en in mondholte – signalen naar centrale zenuwstelsel – waarneming smaak: bitter, zout, zoet, zuur, unami (hartig)

Neus – reuk – speelt rol bij smaaksensatie – geuren noem je ook wel secundaire smaken

Oog – zien – waarnemen van objecten d.m.v. fotoreceptoren – verschillende impulsen voor kleur en licht gaan via de oogzenuw door naar hersenen – samenwerking met tast, positie, evenwicht, zicht geeft compleet beeld van een voorwerp

Oor – horen – geluidsgolven worden omgezet naar elektrische signalen in de gehoorzenuw  hersenen  waarneming geluid

Huid – voelen – vermogen om druk of aanraking waar te nemen d.m.v. tastreceptoren – vooral op vingers, voeten, lippen en tong – weinig op de rug

Zintuigelijk stelsel

Zintuigcellen zijn cellen die informatie uit de buitenwereld omzetten in elektrische signalen.

De informatie die een zintuigcel bereikt noem je:

Prikkel (stimulus) = informatie die een zenuwcel bereikt

Receptoren (sensor) = hiermee wordt de prikkel opgevangen en getransporteerd naar de zenuwcel (neuron)

Exteroreceptoren: reageren op prikkels van buiten het lichaam: smaak, reuk, zicht, gehoor, tast

Interoreceptoren: reageren op prikkels van binnen het lichaam: bewegingsapparaat, wanden van darmen, longen, mondholte, bloedvaten, urinewegen, etc.

Op welke prikkel reageren?

-Pijnsensoren: is gevoelig voor prikkels die mogelijk schadelijk zijn. Stuurt via ruggenmerg signalen naar de hersenen

- thermosensoren: zijn gevoelig voor temperatuursveranderingen

- koude sensoren; worden geprikkeld bij een temperatuur onder de 38 graden, liggen vlak onder huidoppervlak

- warmte sensoren; worden actief bij een huidtemperatuur van 35 graden, liggen dieper in de huid

- mechano sensoren; reageren op mechanische prikkels(zoals trilling, uitrekken of druk)

- tastzin passief/ actief; passief bij aanraking actief als je zelf aan dingen zit

KNO

Het gehoor

Geluid bestaat uit trillingen in de lucht die opgevangen worden door de oren

Mechanosensoren zetten de prikkels om in elektrische signalen naar de hersenen.

Buitenoor: auris externa  voor het opvangen van prikkels

Oorschelp: concha auriculae

Uitwendige gehoorgang  loopt tot aan het trommelvlies

Trommelvlies: membrana tympani

Middenoor: auris media  geeft prikkels door aan het middenoor, verbindt het buitenoor met het middenoor. In het middenoor liggen de gehoorbeentjes: hamer, aambeeld, stijgbeugel. Deze zijn verantwoordelijk voor het doorgeven va prikkels uit het buitenoor aan het binnenoor. Het zijn ook versterker van signalen voordat het signaal het binnen oor bereikt  gehoor!

Binnenoor: auris interna  verschillen de holten die worden omgeven door een vlies  vliezig labyrint. Hierin ook slakkenhuis. Wanneer geluid daar komt wordt de vloeistof in dat labyrint geactiveerd. Deze zetten trillingen weer om d.m.v. haarcellen in electrische signalen

Buis van eustachius: verbinding oor naar keelholte  oorontsteking/verkoudheid

Evenwicht

Het evenwicht

Het evenwichtsorgaan vind je in het binnenoor

Opgebouwd uit het voorhof (vestibulum) en drie halcirkelvormige kanalen (volgende dia)

Functie voorhof: houdingsevenwicht bewaren.

Bij plotseling verticale (lift) of horizontale (auto) vertraging worden gehoorsteentjes verplaatst --> doorverandering van zwaartekracht

Functie halfcirkelvormige kanalen: waarnemen van rotaties van het hoofd – li/re, boven/beneden, oor naar li/re schouder en terug

Tinnitus

Gehoorschade ontstaat doordat de trilharen in het binnenoor beschadigd raken. Dit kan het gevolg zijn van het ouder worden, dat is natuurlijke slijtage. Maar trilharen beschadigen ook door te veel blootstelling aan harde geluiden. 

Oorpijn

Middenooronsteking 

https://www.thuisarts.nl/middenoorontsteking-0

Effusie is het doorlekken van (lichaams)vloeistoffen naar een lichaamsholte of ander weefsel. Effusie kan overal in het lichaam optreden en kan op verschillende wijzen tot uiting komen.

Anatomie keel en neus

Pathologie

Verkoudheid

Bloedneus

Pseudokroep

Rhinosinusitis

Problemen met de amandelen

Otitis media

Otitis externa

Pathologie van het binnenoor

Slaapapneu

Verkoudheid

Virusinfectie van neusslijmvlies en/of slijmvlies keelholte

Via druppeltjes (lucht/handen/voorwerpen)

Incubatietijd 1-3 dagen

Symptomen

Niet:

Hoge langdurige koorts

Benauwdheid, piepen

Bloedneus

Oorzaken

Meestal onschuldige beschadiging van bloedvaatjes op het neustussenschot

Antistolling

Hypertensie

Behandeling

EHBO

Dichtschroeien

Tampon 

Psuedokroep: laryngitis subglottica

Kleine kinderen (1 tot 5 jaar)

Slijmvlies strottenhoofd zwelt tijdelijk flink op -> virus

Benauwdheid (en paniek)

Zeehondenhoestje

Andere oorzaken van acute kortademigheid moeten worden uitgesloten.

Rhinosinusitis

Bijholtenontsteking

Neusverkoudheid -> bijholten

Neusspray (stomen niet meer)

Lucht -> ontstekingsvocht -> kan weg

Amandelen

Neusamandel = adenoïd

Adenotomie = weghalen van neusamandel

Tonsillitis

Keelamandelen = tonsillen 

Otitis media

Otitis media acuta = OMA

Verbinding middenoor en buitenwereld is

Afgesloten -> pus -> druk trommelvlies

Ottoroe (loopoor)

Otitis media met effusie = OME

Kleine kinderen -> doof -> buis van

Eustachius verstopt -> gevolgen gedrdag,

etc. -> buisjes en adenotomie

Effusie: doorlekken van (lichaams)vloeistoffen naar een lichaamsholte of ander weefsel

Otitis externa

Huidinfectie, begint vaak met jeuk -> corticosteroïd

Zwemwater verergert, infectie door bacteriën

Ottoroe

Reinigen met zure oordruppels -> verandering van

het milieu in het oor

Niet krabben/zwemmen

Reinigen+ zure oordruppels

Duizeligheid

Neuritis vestibularis (ontsteking evenwichtsorgaan)

-Oorzaak onduidelijk

-Diabetes/hypertensie

-Bedrust

Benigne paroxysmale positieduizeligheid (aanvallen draaiduizeligheid)

Ziekte van Menière

  -Draaiduizeligheid, afname van gehoor en oorsuizen, misselijkheid,       overgeven

Presbyacusis en lawaaidoofheid

Presbyacusis = gelijkmatig toenemend gehoorverlies door degeneratie van trilhaartjes = na 50 jaar =harde geluiden worden onaangenaam = gehoortoestel

Lawaaidoofheid = te voorkomen = bijv. Concerten, harde muziek -> audiogram

-Hoge tonen

-Gesprekken volgen

-Oorsuizen

Slaapapneu

Onderbreking ademhaling, snurken, luchthappen, ontwaken

 

Kinderen: opgezette amandelen

Volwassenen: alcohol, roken, overgewicht, slaaptabletten

Larynxcarcinoom

Strottenhoofdkanker

Oudere mannen

Roken

heesheid/verandering stem

Laryngoscopie -> biopt -> onderzoek metastasering -> bestralen/operatie

Afsluiten

• Vragen?
• Deze periode wordt afgesloten met een AFP/TRG toets. 
• Huiswerk volgende les: Oogheelkunde
• Hoofdstuk 14 Medische terminologie anatomie en fysiologie
• Medische kennis Hst. 13. 1 t/m 13.8
  
• Heb je zelf een bril of lenzen? Ben je bijziend of verziend? Wat betekent dit eigenlijk?