Lesw. 18-01 Opmaak en doelgroep

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Welkom bij Nederlands!

In deze les:

• Bespreken: huiswerk
  4.3 E.
• Terugblik: deelonderwerp, globaal lezen, kernzin
• Uitleg: opmaak en doelgroep van een tekst
• Zelfstandig:
  4.5 Opmaak en doelgroep
  

    B. Deel 1: Opmaak, doelgroep

• Terugkijken

Doelen van deze les:

Aan het einde van de les kun je uitleggen:

1. dat een tekst voor een doelgroep is geschreven;
2. dat je de lezer kunt verleiden door de opmaak.

Hoofdstuk 4: Zakelijk lezen

Deelonderwerpen

Een hele tekst bestaat uit één onderwerp. In een langere tekst is dit hoofdonderwerp opgedeeld in deelonderwerpen.

In één of meer alinea’s wordt informatie gegeven over het deelonderwerp. Je komt achter het deelonderwerp door antwoord te geven op de vraag: ‘Waar gaat dit stukje tekst over?’

Een tussenkopje

Een tussenkop is een titeltje dat boven een deel van een tekst staat. Een tussenkop geeft structuur aan de tekst.

Opbouw van een langere tekst

Een langere geschreven tekst is vaak uit drie delen opgebouwd: 

• een inleiding
  
• een middenstuk
• een slot.

De kernzin van een alinea

Globaal lezen

Door globaal te lezen, kun je de deelonderwerpen vinden.

Stap 2: globaal lezen

• Lees de tussenkopjes.
• Lees de 1e, 2e en laatste zinnen van alle alinea’s.
• Let op signaalwoorden.
• Noteer de kernzin van de alinea’s.

Opmaak van een tekst

De opmaak

Een schrijver wil graag dat je zijn teksten leest. Daarom zal hij zijn best doen om je te verleiden. Dit doet hij door extra aandacht aan de opmaak te besteden.

Opmaak: afbeeldingen

Als je een tekst pakt, valt je oog eerst op de afbeeldingen bij de tekst. Dit kan een foto, tekening, tabel of grafiek zijn. Door een afbeelding valt een tekst meer op.

Lettertypes

De kop en tussenkopjes zijn vaak vet en groter gedrukt dan de andere woorden. Soms hebben ze zelfs een andere kleur. De verschillende lettergroottes, lettertypes en kleuren in een tekst behoren ook tot de opmaak.

Alineaverdeling

Als de tekst een duidelijke alineaverdeling heeft, zul je hem eerder gaan lezen dan wanneer alle tekst achter elkaar staat. 

Doelgroepen

Iedere tekst is voor een bepaalde doelgroep geschreven.

Brede doelgroep:
jongeren of volwassenen.
Kleinere doelgroep:
bijvoorbeeld dansers of muziekliefhebbers.

Hoe kom je achter de doelgroep? 

Je stelt jezelf dan de volgende vragen:

• 
  Wat is het onderwerp van de tekst? 
• Wat is de bron? Staat de tekst in een jongerenblad of in een krant?
  
• Wat is de aanspreekvorm? Wordt de lezer met ‘u’ of ‘jij’ aangesproken?

Maak: 

-> Hoofdstuk 4: Zakelijk lezen

4.5 Opmaak en doelgroep
B. Deel 1: Opmaak, doelgroep