8.3 Rond je cellen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

8.3 Rond je cellen

Doelen van deze les

Je leert:

hoe stoffen bij je cellen komen

hoe de weefselvloeistof terugkomt in het bloed

wat je lymfevatenstelsel doet

Hoe komen stoffen bij cellen?

Cellen hebben zuurstof en glucose nodig, geven ook afvalstoffen af

Afvoer en aanvoer van stoffen door de haarvaten

De meeste cellen liggen niet direct tegen een haarvat aan en kunnen niet meteen stoffen vervoeren

Opname gebeurt in twee stappen 

Stap 1 

Rode bloedcellen vervoeren zuurstof 

In de haarvaten van een orgaan laten rode bloedcellen zuurstofdeeltjes los 

Zuurstof komt in bloedpasma terecht 

Bloedplasma bevat ook glucose

Bloedplasma bevat nu glucose + zuurstof 

Stap 2

Bloedplasma met zuurstof, glucose en andere stoffen lekt voortdurend door kleine openingen in de wand van het haarvat naar buiten

Het vocht uit de haarvaten 

komt tussen de cellen terecht 

Stap 2

Bloedplasma buiten het haarvat heet weefselvloeistof

Weefselvloeistof stroomt tussen de cellen door 

De cellen nemen zuurstof en glucose op

Weefselvloeistof

Vanuit de weefselvloeistof nemen de cellen glucose en zuurstof op.

Koolstofdioxide, water en andere afvalstoffen worden weer afgegeven aan weefselvloeistof.

Hoe komt weefselvloeistof terug in het bloed?

Via de haarvaten: weefselvloeistof gaat terug naar het bloed in de haarvaten

Via lymfevaten: kleine kanaaltjes in de weefsels

Hebben kleine gaatjes in de wand, weefselvloeistof stroomt naar binnen (lymfe)

Hoe komt weefselvloeistof terug in het bloed?

Lymfevaten hebben kleppen, de wand is slap.

Door de kleppen kan het 1 kant op stromen 

Lymfevaten vervoeren lymfe door het lichaam en komt uiteindelijk terecht bij het bloed 

Lymfevatenstelsel

Lymfevaten samen vormen het lymfevatenstelsel

Lymfevaten voeren lymfe naar de lymfeknoppen (klieren)

In de lymfeknoppen wordt lymfe gecontroleerd op ziekteverwekkers

In de lymfeklieren zitten witte bloedcellen 

Lymfevatenstelsel

Als er veel ziekteverwekkers zitten, zwellen de lymfeklieren op en doet het pijn

Bij verkoudheid kun je daar last van krijgen 

Aan het werk 

Maken: opdracht 3 tot en met 14 paragraaf 8.3

Hoe komt weefselvloeistof terug in je bloed?

1. De helft stroomt terug in het bloed. 

2. De andere helft wordt opgenomen door de lymfevaten. Je lymfesysteem zit op 1 plek verbonden aan de bloedvaten. Hier komt de vloeistof (lymfe) weer in het bloed.

0

Wat doet je lymfestelsel

Lymfevaten lijken op aders. Slappe wand, kleppen, lage druk.

Lymfevaten komen samen in lymfeknopen. 

Hier zitten witte bloedcellen

De witte bloedcellen zuiveren de lymfe (doden ziekteverwekkers).

Maak de invuloefening op biologiepagina.nl:

oefening lymfe